Augsbuert-Lytsewâld

	Augsbuert-Lytsewâld
	Tsjerke
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Noardeast-Fryslân
	Sifers
Ynwennertal	80 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	4,41 km², wêrfan: ; - lân: 4,38 km² ; - wetter: 0,02 km² ;
Befolkingsticht.	19 ynw./km²
	Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 16' N 6° 9' E
	Offisjele webside
	FB-side Augsbuert-Lytsewâld
	Kaart
	;

Augsbuert-Lytsewâld (Standertfrysk: Lytsewâld; Grinslânsk: Lutjewolde; Nederlânsk: Augsbuurt of Lutjewoude) is in doarp yn de gemeente Noardeast-Fryslân. Augsbuert-Lytsewâld leit noardeastlik fan Bûtenpost, súdeastlik fan Kollum en westlik fan Boerum. De doarpskearn leit oan de Lytsewâld en Trekwei.

De buorskip Stienharst heart ek by Augsbuert-Lytswâld.

Augsbuert-Lytsewâld hat 80 (1 jannewaris 2023)^[2] ynwenners.

Skiednis

It doarp is fan midsiuwske oarsprong en kaam yn 1654/1656 oan de doe groeven Strobosser Trekfeart tusken Dokkum en Strobos te lizzen.

Augsbuert-Lytsewâld hearde oant de gemeentlike weryndieling yn 2019 by de gemeente Kollumerlân.

Clantsate

De namme Clant is foar it earst oan de eartiidske state ferbûn, doe't Claes Clant him kocht yn 1536. Foar dy tiid hjitte er Harkema Heerd en dy namme waard foar it earst yn 1463 neamd. Claes Clant waard grytman fan Nij-Krúslân yn 1542 en letter fan Kollumerlân en NK oant 1569. Op de state wennen doe noch wol Harkema's. De sate waard letter troch de famyljes Roorda, Van Scheltema en Van Aylva bewenne. Nei alle gedachten is de state koart foar 1650 opnij boud; oanwizings derfoar jout ek de tekening fan J. Stellingwerf út 1722.^[3]
Reizgers dy't troch de Strobosser Trekfeart fearen hiene it oer in bysûnder gebou. Yn 1757 waard Clantsate of de Augsboarch ôfbrutsen.

Tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Tsjerke fan Augsbuert-Lytsewâld.

De eardere herfoarme tsjerke is it meast yn it each rinnende gebou yn Augsbuert-Lytsewâld. Op it plak fan de tsjintwurdige tsjerke stie yn 1347 al in kapel. It tsjerkje is boud yn 1782. De toer is lykwols fan resintere datum: 1917. Doe is der ek in nije klok getten as ferfanging fan it troch Jurjen Balthasar getten eksimplaar, mar hy is yn de oarloch yn de raantsjettel bedarre. Yn 1976 is de tsjerke renovearre en is der boukundich ûndersyk dien.^[4] Yn de tsjerke binne in twatal roubuorden fan de Van Scheltinga’s út 1708 en 1712 te bewûnderjen.

De tsjerke, dêr't de banken úthelle binne, hat in bysûndere preekstoel. Op it foarstik binne Mozes en Aäron ôfbylde mei de wet. De preekstoel is yn de 17e iuw skonken troch de grytman Epo van Aylva.

De tsjerke, dy't mar fjouwer kear yn it jier brûkt wurdt, is besit fan de stifting Alde Fryske Tsjerken.

It tsjerkje wurdt winterdeis brûkt as muzykkapel troch streekmuzykskoalle De Wâldsang. Ek wurde der wol eksposysjes hâlden.

De herfoarme gemeente fan Augsbuert-Lytsewâld wie oant 1857 kombinearre mei dy fan Kollumersweach. Doe krige Kollum in twadde dûmny, dy't yn Augsbuert-Lytsewâld wenne. Yn 1869 krige Kollum wer ien dûmny. De pastorij stiet der noch.

Mienskip

Skoalle en skoalhûs

Yn 1833 krige Augsbuert-Lytsewâld in nije skoalle en dêr waard yn 1839 it skoalhûs tsjinoan boud. Yn 1880 is de skoalle sletten, mei't master Tije van Teijens, doe't er 77 jier wie, mei pinsjoen gie.

Befolkingsferrin

Jier	1954	1959	1964	1969	1973	2007	2015	2020
Ynwenners	157	121	113	101	103	68	68	80

De brêge

Wa't fan de Dokkumer Trekwei nei Augsbuert-Lytsewâld giet, komt oer in no seldsume brêge. Yn 1907 krige Augsbuert-Lytsewâld in nije brêge. As model waard de âlde balkebrêge, dy't meastentiids oer de trekfeart leinen, brûkt.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ Herma M. van den Berg,Noordelijk Oostergo/Kollumerland en NK, 1989. Siden 9,10
↑ Herma M. van den Berg, Noordelijk Oostergo/Kollumerland en NK, 1989. Siden 9,10

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Augsbuert-Lytsewâld fan Wikimedia Commons.

	Noardeast-Fryslân
Stêd: Dokkum
Doarpen en útbuorrens: Aldwâld • Burdaard • Blije • Boarnwert • Boerum • Brantgum • Ealsum • Eanjum • Easternijtsjerk • Eastrum • Feankleaster • Ferwert • Foudgum • Ginnum • Hallum • Hantum • Hantumerútbuorren • Hantumhuzen • Hegebeintum • Holwert • Ie • Ingwierrum • Jannum • Jislum • Jouswier • Kollum • Kollumersweach • Lichtaard • Lytsewâld • De Lytse Jouwer • Ljussens • Marrum • Mitselwier • Moarre • Moddergat • Muntsjesyl • Nes • Nijewier • Peazens • De Pomp • Raard • Reitsum • De Skâns • Sweagerbosk • Ternaard • De Trieme • Waaksens • Wânswert • Warfstermûne • Westergeast • Wetsens • Wierum
Buorskippen: Ald Terp • Aldwâldmersyl • Bartlehiem (foar in part) • Beintemahûs • Betterwurd • Boarnwerterhoeke • Boarnwerthuzen • Boatebuorren • Bollingwier • Brânbuorren • Bûnte Hûn • De Dellen • Dykshoarne • Dokkumer Nije Silen • Easterbeintum • Farebuorren • Fiifhuzen (Hallum) • Fiifhuzen (Ternaard) • Fiskbuorren • Fjildbuorren • Grut Midhuzen • Hallumerhoeke • Hanenburch • Hantumerhoeke • Healwei • Hústernoard • Iesumasyl • Jewier • Keatlingwier • De Kegen • Kletterbuorren • Kollumer Aldsyl • De Kolk • Krabbuorren • Leechlân • De Leechte • Lyts Midhuzen • Lytse Leard • Lytse Wier • Meddert • Mûnebuorren • Nijlân • It Paradyske • De Reidswâl • De Ryp • Sânbulten • Sânhuzen • Sibrandahûs • De Skâns • Skernehuzen • 't Skoar • Stienharst • It Stienfek • Stiem • Teard • Teyebuorren • Tergrêft (foar in part) • Ter Lune • De Tibben • Tilbuorren • Tiltsjebuorren • Trijeboerehuzen • Weardebuorren • Westerbuorren • Westernijtsjerk • Wie • De Wygeast • De Wurden
· ·

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[3] Herma M. van den Berg,Noordelijk Oostergo/Kollumerland en NK, 1989. Siden 9,10

[4] Herma M. van den Berg, Noordelijk Oostergo/Kollumerland en NK, 1989. Siden 9,10

[1]

[2]

[3]

[4]