Manuel Gómez Román

Manuel Gómez Román

Biografía
Nacemento	24 de xullo de 1875 Vigo, España
Morte	11 de novembro de 1964 (89 anos) Vigo, España
Lugar de sepultura	Cemiterio de Pereiró
Actividade
Ocupación	arquitecto
Membro de	Real Academia Galega (académico de número) (1951–1964)
Obra
Obras destacables Hospital Nicolás Peña Colexio Fingoi (1907) Casa Mülder (1911) Edificio Simeón (1923) Edificio Banco de Vigo (1924) Monumento á Mariña Universal (1924) Panificadora de Vigo (1929) Casa de Correos e Telégrafos de Vigo (1948) Granxa de Barreiros

Manuel Gómez Román, nado en Vigo o 24 de xullo de 1875 e finado na mesma cidade o 11 de novembro de 1964, foi un arquitecto galego.

Traxectoria

Edificio Banco de Vigo.

Cunha fonda afección dende neno pola pedra labrada, comezou en Madrid a carreira de Arquitectura. Porén, abandonouna en 1896 incitado polo seu temperamento bohemio, artístico e rebelde, que mesmo o levou a enfrontarse cun profesor.

Durante estes anos dedicouse á construción e a dar clases de debuxo nunha academia fundada por el. En 1914 retomou os estudos de Arquitectura, empurrado fundamentalmente polo seu amigo e mentor Antonio Palacios Ramilo, que concluíu en 1917, con 41 anos.

Nesa época xa tiña unha obra considerábel, adoito asinada por compañeiros como Luis Vidal e Guasón, Manuel Felipe Quintana ou Jenaro de la Fuente Álvarez. Desta etapa son os Almacéns Simeón, a Casa Mülder, a Casa do Pobo para o sindicato UGT ou a casa para Saturnino García.

Pouco a pouco a obra de Gómez Román foi derivando cara ao galeguismo arquitectónico, fiel aos materiais e estilos do país. Realizou innumerábeis bosquexos, sobre todo para a Exposición Internacional da Pesca que se ía celebrar en Vigo, e que finalmente se viu malograda.

Na década de 1930 entrou en política. Foi candidato á alcaldía de Vigo pola Fronte Popular e chegou mesmo a ser Secretario Xeral do Partido Galeguista.

Trala guerra civil española foi nomeado Vicepresidente da Editorial Galaxia e da Fundación Penzol. O 30 de decembro de 1951 ingresou na Real Academia Galega coa lectura do discurso Arte y arquitectura en Galicia, respondido por Ramón Otero Pedrayo. Promoveu xunto con Francisco Fernández del Riego e Xesús Ferro Couselo a conmemoración do Día das Letras Galegas.

A súa obra arquitectónica consta de máis de 2000 obras en diferentes cidades galegas. Colaborou tamén con debuxos artísticos e caricaturas en prensa e publicou traballos sobre as características da arquitectura galega.

Correos e Telégrafos, Alameda da Praza de Compostela.

Arquitectura e características

A súa opinión arquitectónica céntrase nos seguintes puntos:

• A centralidade de Compostela como norma no aspecto artístico, xa que a basílica compostelá resume as manifestacións culturais, resolve problemas construtivos e compendia expresións iconográficas.
• A esixencia dunha Escola de Arquitectura en Santiago de Compostela, cun plano de estudos no que se esixise un coñecemento das construcións santiaguesas para poder exercer a profesión de arquitecto.
• Aínda que o seu acento se atope rexamente ligado ó pasado, pretendía actualizar e chegar á modernidade cun sinal propio de identidade.
• O aproveitamento dos abondosos materiais nobres que ofrece a terra galega, así como da pericia da man de obra (especialmente de canteiros), figura que pretendía recuperar e prestixiar.
• Completar os estudos que se teñen feito da propia arquitectura galega para incorporarse á modernidade da nova arquitectura sen necesidade dun mimetismo que consideraba evitable.

Obra

Casa de Saturnino García.

Vigo

• Proxecto para os Almacenes Simeón (1906)
• Casa Mülder (1910)
• Monumento a Concepción Arenal no Cemiterio de Pereiró (1910-12)
• Casa do Pobo para o sindicato UGT (1911)
• Casa para Saturnino García, na praza de Compostela nº 31, 32 e 33, esquina con García Olloqui (1912)
• Sede do Banco de Vigo (hoxe sede do Banco Pastor) no cruzamento das rúas Colón e Policarpo Sanz (1919-23)
• Edificio de Vivendas para Severino G. Besada e Casa de Correos e Telégrafos de Vigo na praza de Compostela (1920)
• Edificio de vivendas para Manuel Millán na rúa Lepanto (1921)
• Proxecto de edificio José Pastoriza no Paseo de Alfonso XII (1922)
• Panificadora de Vigo (1923)
• Vivendas para Vicente Coma na rúa Urzaiz (1923)
• Antigo Edificio da Caixa de Aforros (hoxe Club de Xubilados de Caixanova) na Ronda de Don Bosco esquina con Velázquez Moreno (1924)
• Chalé para Giménez Cuenca
• Proxecto de ampliación do piso principal xa existente e construción do segundo do Edificio do Círculo Mercantil de Vigo (1926)
• Fábrica de conservas Bernardo Alfageme (1929)
• Chalé Agarimo na rúa Tomás Alonso nº 4 (1931)
• Edificio de vivendas de Pi i Margall nº 119 e edificio Arbones Vila na rúa Murillo nº 5 (1942)
• Proxecto da Ermida da Guía (1951)

Conta, amais, cunha obra singular conservada en Bouzas, Vigo.

Lugo

Museo de Lugo

• Proxecto das Escolas Pedagóxicas da Granxa de Barreiros (1948)
• Proxectos do Colexio Fingoi e dos chalés de Antonio Fernández López e de Álvaro Gil Varela (1950)
• Ampliación do Museo Provincial de Lugo (1957)
• Palacete de Santo Domingo (1922)

Santiago de Compostela

• Edificio de vivendas con torreón en Concepción Arenal 9 (1929)

Outros

• Monumento á mariña universal en Monteferro, Panxón, Nigrán

Galería de imaxes

• 
  Edificio Simeón, 1906, na Porta do Sol de Vigo.
• 
  Edificio Mülder, 1910, na rúa de Montero Ríos de Vigo.
• 
  Monumento á mariña universal en Panxón, 1913.
• 
  Vivendas para Vicente Coma, Urzáiz 7, 1923.
• 
  Casa de Domingo Davila, 1942, hoxe Hotel Nagari*****

Véxase tamén

Bibliografía

• "Gómez Román, Manuel". Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9. 
• Revista Galicia Emigrante, nº 10 (Buenos Aires) Marzo de 1955, páxina 18.

• Fernández del Riego, Francisco. «GOMÉZ ROMÁN, Manuel» en Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada.
• Boletín do Museo Provincial de Lugo, t. 10 (Lugo) 2001/2002. "El palacete de Sto. Domingo: unha obra de Manuel Gómez Román". Mª Paz Míguez Liz, p. 35.

Ligazóns externas

• Manuel Gómez Román en Galegos.info
• F. Freixanes, Victor: «Vento nas velas. Manuel Gómez Román» La Voz de Galicia, 23/11/2014.
• La ciudad que trazó Gómez Román, Faro de Vigo, 16 de novembro de 2014 (en castelán).
• Perfil do arquitecto, blog Brétemas, 14 de outubro de 2014.