Զալաէգերսեգ
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Զալաէգերսեգ | |||||
| Zalaegerszeg | |||||
| |||||
    | |||||
| Երկիր |  Հունգարիա | ||||
| Մարզ | Զալա | ||||
| Համայնք | Zalaegerszeg District? | ||||
| Քաղաքապետ | Զոլտան Բալաիչ | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1247 | ||||
| Այլ անվանումներ | Էգերսեգ | ||||
| Մակերես | 102,41 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 166±1 մետր | ||||
| Խոսվող լեզուներ | հունգարերեն | ||||
| Բնակչություն | 59 275 մարդ (2014) | ||||
| Խտություն | 603,94 մարդ/կմ² | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1, ամառը UTC+2 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | (+36) 092 | ||||
| Փոստային ինդեքս | 8900 | ||||
| Փոստային դասիչ | 8900 | ||||
| Պաշտոնական կայք | zalaegerszeg.hu | ||||
| |||||
Զալաէգերսեգ (հունգ.՝ Zalaegerszeg), քաղաք Հունգարիայի արևմուտքում, Զալա մարզի վարչական կենտրոնը։ Բնակչությունը 59 275[1] մարդ է (2014 թվականի հունվարի 1)։
Աշխարհագրություն և տրանսպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զալաէգերսեգը Բուդապեշտից գտնվում է 200 կմ դեպի հարավ-արևմուտք և արևմտյան Բալատոն լճից 35 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք։ Տարածքից 40 կմ դեպի արևմուտք անցնում է Ավստրիայի և Սլովենիայի սահմանը։ Քաղաքում կա երկաթուղային ճանապարհ։ Զալաէգերսեգ քաղաքի միջով անցնում է Е65 Վաշվար - Զալաէգերսեգ - Նադկանիժա ավտոճանապարհը։ Քաղաքի միջով հոսում է Զալա գետը։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքը առաջին անգամ հիշատակվել է 1247 թվականին, որպես Էգերսկուգ, իսկ 1293 թվականին որպես Էգերսեգ։ 1266 թվականին Բելա IV թագավորը քաղաքը միացրեց Վեսպրեմին, և Էգերսեգը դարձավ Վեսպրեմի եպիսկոպոսների նստավայր։ XIV դարում Էգերսեգը տարածաշրջանի խոշորագույն քաղաքներից մեկն էր։ 1368 թվականից մինչև 1389 թվականը Էգերսեգը ուներ թագավորական ազատ քաղաքի կարգավիճակ, բայց հետո այն նորից անցել է եպիսկոպոսների իշխանության տակ և մնաց մինչև 1848 թվականը։ 1381 թվականին քաղաքում կառուցվել է առաջին քարե եկեցեղին։ Քաղաքի բնակչությունը արագ աճեց և Էգերսեգը դե-ֆակտո դարձավ Զալայի վարչական կենտրոնը։
1526 թվականին Մոհասի ճակատամարտում պարտվելուց հետո, երբ Օսմանյան զորքերը հունգարական հողերի համար արշավանքներ սկսեցին, քաղաքում կառուցվեցին ամրոցներ և պարիսպներ։ Քաղաքն առաջին անգամ գրավվել է թուրքերի կողմից 1570-ական թվականներին, սակայն Էգերսեգի վերցնելու փորձերը անարդյունք անցան։ Թուրքերի կողմից Նադկանիժի գրավումից հետո, Էգերսեգի ռազմավարական նշանակությունը խիստ աճել է։ Թուրքերի 1616 թվականին քաղաքը երկրորդ անգամ գրավելու փորձը կրկին ձախողվել է։ Թուրքերը Էգերսեգը գրավել են միայն 1664 թվականին, սակայն XVII դարի վերջին ամբողջ Հունգարիան ազատվել է թուրքական զորքերից։
XVIII դարում Զալայի մայրաքաղաքը պաշտոնապես դարձել է Էգերսեգը։ 1730 թվականին քաղաքում բարրոկո ոճով կառուցվել է քաղաքպետարանը, իսկ 1760 թվականին կառուցվել է մեծ եկեղեցին։ XIX դարում քաղաքի դերը աստիճանաբար նվազել է, արագ զարգացող Նադկանիժեն և Կեստեյը սկսեցին մրցակցել շրջանի մայրաքաղաք դառնալու համար, 1870-1885 թվականները ընկած ժամանակահատվածում նույնիսկ կորցրեց քաղաքի կարգավիժակը։ XIX դարում քաղաքը անվանվել է Զալաէգերսեգ, այսինքն «Էգերսեգ Զալայում»։ 1890 թվականին քաղաքում կառուցվել է երկաթագիծ։ Դարերի ընթացքում քաղաքում կառուցվել է մեծ թվով շենքեր։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ 1220 հրեա Զաալաէգերսեգից աքսորվեցին և վախճանվեցին Օսվենցիմում։ Քաղաքը Խորհրդային բանակի կողմից ազատագրվեց 1945 թվականի մարտի 28-ին։ Քաղաքը պատերազմի ժամանակ ավերածություններից փրկվեց։
Հետպատերազմյան շրջանում քաղաքում կառուցվել են մի շարք արդյունաբերական ձեռնարկություններ․ որոնցից խոշորագույնը դարձավ տեքստիլ արդյունաբերական ձեռնարկությունը։ Քաղաքի զարգացման և բնակչության արագ աճը հանգեցրեց Զալեգերսզեգի կողմից շրջակա գյուղերի և ավանների կլանմանը։ Սոցիալիզմի փլուզումից հետո առաջացած ճգնաժամը վերացավ 1990-ական թվականների վերջին։
Տեսարժան վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցի (1760 թվական, բարրոկո)
- Հին քաղաքապետարան (XVIII դար, բարրոկո)
Սպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զալաէգերսեգում հիմնվել է համանուն ֆուտբոլային ակումբ` երկրում ուժեղագույններից մեկը։ 2002 թվականին Զալաէգերսեգը դարձել է երկրի չեմպիոն․ 2006/2007 մրցաշրջանի Հունգարիայի առաջնությունում գրավել է երրորդ տեղը։
2004 թվականին քաղաքում տեղի է ունեցել հանդբոլի կանանց Եվրոպայի առաջնությունը, իսկ 2005 թվականին սուսերամարտի Եվրոպայի առաջնությունը։
1983 թվականին Զալաէգերսեգը մերձակայքում տեղի է ունեցել աշխարհի առաջնությունը։
Քաղաքի հայտնի մարզիկներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Էդիտ Բերցեշ, (1964 թվականի մայիսի 16, Զալաէգերսեգ)
- Զոլտան Պետեր, հունգարացի ֆուտբոլիստ, պաշտպան, 1986 թվականի աշխարհի առաջնության մասնակից
- Լայոշ Պորտիշ, (ծնվ․ 1937 թվականի ապրիլի 4 Զալաէգերսեգ), հունգարացի գրոսմայստեր
- Շանդոր Ռոժնյոյի, (1930 թվականի նոյեմբերի 24, Զալաէգերսեգ - 2014 թվականի սեպտեմբերի 2, Սիդնեյ), հունգարացի թեթև ատլետ, արծաթե մեդալակիր, Եվրոպայի չեմպիոն (1954)։
Հայտնի բնակիչներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Լայոշ Վայդա (1908—1941), նկարիչ
Քույր քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուլղարիա՝ Դոբրիչ
Իտալիա՝ Գորիցիա
Ուկրաինա՝ Խերսոն
Ավստրիա՝ Կլագենֆուրտ
Լեհաստան՝ Կրոսնո
Գերմանիա՝ Կուզել
Սլովենիա՝ Լենդավա- Գերմանիա Մարլ
Ռուսաստան՝ Սուրգութ
Խորվաթիա՝ Վարաժդին
Ֆինլանդիա՝ Վարկաուս
Բոսնիա և Հերցեգովինա՝ Զենիցա
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Ежегодное издание «Административная Венгрия», Центральное Статистическое Бюро, 2014.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Венгрия. Путеводитель. Вокруг света, 2007 г. ISBN 978-5-98652-117-6
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Հունգարիայի վարչական կենտրոններ |
|---|
|
Բուդապեշտ | Կեչկեմետ | Պեչ | Բեկեշչաբա | Միշկոլց | Սեգեդ | Սեկեշֆեհերվար | Դյոր | Դեբրեցեն | Էգեր | Սոլնոկ | Թաթաբանյա | Շալգոտարյան | Կապոշվար | Նյիրեձհազա | Սեկսարդ | Սոմբատհեյ | Վեսպրեմ | Զալաէգերսեգ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զալաէգերսեգ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
