nivistin
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Lêker
[biguhêre]nivistin lêkera xwerû, negerguhêz
- raketin, ramedîn, razan, xewîn, xewtin, veketin, ketin xewê, di xew çûn, di xew bûn, di xew man
- Tu êvaran seet çend dinivî?
Divê mirov her roj bi kêmî heşt seetan binive.
Ez gelek ji nivistinê hez dikim.
Ew êvaran zû naçe binive loma spêdeyan nikare şiyar bibe.
- Tu êvaran seet çend dinivî?
- nivîn, xew kirin, hênijîn[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Bişkiftî belgê dar e
Heram bûye nivistin
Nivistin l'min heram in — (Feqiyê Teyran, )
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]- nivîn (l)
Hevmane
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Tewîn
[biguhêre]- -niv-
Bi zimanê zarokan
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *ped- (meşîn, bi piyan livîn ji proto-hindûewropî *ped = pê), proto-îranî *ni- (jêr, xwarê) + *ped- (ketin, asê bûn), hevreha avestayî ni-pes/z- (raketin, razan, xwe pal dan, xwe dirêj kirin ji pes/z- (ketin), sanskrîtî ni-ped, parsî ni-b'y- (raketin, razan, xwe pal dan, xwe dirêj kirin), pehlewî nibist- (avêtin erdê), xotanî nuved- (pal dan, dirêj kirin erdê), sogdî nips- (dirêj kirin erdê), soranî نووستن (nûstin) / nûstin (nivistin), kurmancî nivîn, nivandin, nivîsîn, pê... Herwiha hevreha sanskrîtî ped- (ketin, çûn, livîn), latînî pessum: (jêr, xwarê, ber bi jêr ve), lîtwanî pedinti (hêdî meşîn), îngilîzî fetch Çavkanî: Cheung
Jê
[biguhêre]Bi zaravayên din
[biguhêre]- Soranî: nûstin
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: slaap → af
- Ahomî: 𑜃𑜨𑜃𑜫 (non)
- Akanî: deda, da
- Akatekî: wey
- Albanî: fle → sq
- Alêwîtî: sagakux
- Almanî: schlafen → de
- Ambonezî-malezî: sono, tidor
- Andî: кьихинну
- Aramî:
- Aromanî: dormu
- Asamî: শো (xü)
- Astûrî: dormir → ast, adormir → ast
- Avarî: кьижизе (kḷižize)
- Aytonî: ꩫွꩫ်
- Azerî: yatmaq → az, uyumaq, yuxulamaq
- Balantak: royot
- Baskî: lo egin
- Başkîrî: йоҡлау (yoqlaw), йоҡтау (yoqtaw)
- Batakiya karo: medem
- Batakiya simalungun: modom
- Bataktobayî: modom
- Belarusî: спаць → be impf (spacʹ)
- Bengalî: শোয়া → bn (śoẏa), ঘুমানো → bn (ghumano)
- Bretonî: kousket → br
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: lipezeng
- Bulgarî: спя → bg impf (spja)
- Burmayî: အိပ် → my (ip)
- Cingphoyî: yup
- Çavacanoyî: dormi
- Çeçenî: тхъанг (tχʾang)
- Çekî: spát → cs impf
- Çerokî: ᎦᏟᎭ (gatliha)
- Çeyenî: -énome
- Çîçewayî: gona
- Çîkasawî: nosi
- Çînî:
- Çukçî: йыԓӄэтык (jyḷqėtyk)
- Çuvaşî: ҫывӑр (śyvăr)
- Dalmatî: dormer
- Danmarkî: sove → da
- Elfdalî: såvå
- Endonezyayî: tidur → id
- Erebî: نَامَ (nāma), رَقَدَ (raqada)
- Ermenî: քնել → hy (kʻnel), ննջել → hy (nnǰel), նիրհել → hy (nirhel)
- Esperantoyî: dormi → eo
- Estonî: magama → et
- Evenkî: а- (a-)
- Farisî: خوابیدن → fa (xâbidan), خفتن → fa (xoftan)
- Fatalukuyî: caia
- Ferî: sova → fo
- Fînî: nukkua → fi
- Fransiya kevn: dormir
- Fransî: dormir → fr
- Friyolî: durmî
- Frîsiya bakur: släipe, sliip
- Frîsî: sliepe
- Gaelîka skotî: caidil
- Galîsî: durmir → gl
- Galûrîsî: drummí
- Gamîlaraayî: baabili
- Gotî: 𐍃𐌻𐌴𐍀𐌰𐌽 (slēpan)
- Gujaratî: ઊંઘવું (ū̃ghavũ)
- Gurcî: ძილი (ʒili)
- Guwaranî: ke
- Haîtî: dòmi
- Hawayî: moe, hiamoe
- Higaononî: hiduga
- Hindî: सोना → hi (sonā)
- Hîlîgaynonî: tulug
- Hmongî: pw
- Holendî: slapen → nl
- Îbanagî: katurug
- Îbranî: יָשֵׁן → he (yashén)
- Îdoyî: dormar → io
- Îlokanoyî: turug
- Îngilîziya kevn: sƿefan
- Îngilîzî: sleep → en
- Înterlîngua: dormir
- Inuktitut:
- Îrlendî: codail
- Îstro-romanyayî: durmi
- Îtalî: dormire → it
- Îu mienî: bueix
- Îzlendî: sofa → is
- Japonî: 寝る → ja (ねる, neru), 眠る → ja (ねむる, nemuru), お休みになる (おやすみになる, o-yasumi ni naru)
- Jarayî: pĭt
- Javayiya kevn: turu
- Javayî: turu → jv
- Kalalîsûtî: sinippoq
- Kaşûbî: spac
- Katalanî: dormir → ca
- Keçwayî: puñuy → qu, puñui
- Khandeşiyî: ᨶᩬᩁ
- Kirgizî: укта → ky (ukta)
- Kîkongoyî: kulala
- Kîngalî: නිදියනවා (nidiyanawā), බුදියනවා (budiyanawā), නින්ද (ninda)
- Kîrîbatî: matu
- Koreyî: 자다 → ko (jada), 잠자다 → ko (jamjada), 주무시다 → ko (jumusida)
- Kumikî: юхламакъ (yuxlamaq)
- Latgalî: gulēt
- Latînî: dormiō → la, cubō
- Latviyayî: gulēt → lv, dusēt
- Lenape:
- Unamî: kawi
- Lawsî: ນອນ (nǭn)
- Lîmbûrgî: slaope → li
- Lîtwanî: miegoti → lt
- Lîvonî: maggõ
- Lombardî: dormì, durmì
- Lueyî: ᦓᦸᧃ (noan)
- Luksembûrgî: schlofen
- Mòçenoyî: schloven
- Makasaeyî: ta'e
- Makedonî: спие impf (spie)
- Malayalamî: ഉറങ്ങുക → ml (uṟaṅṅuka)
- Malezî: tidur → ms
- Maltayî: raqad
- Manado malayî: tidor
- Mançûyî: ᠠᠮᡤᠠᠮᠪᡳ (amgambi)
- Maorî: moe → mi, korohiko, moe takarerewa, moe toropuku, kaihewa, kaikaru
- Maratî: झोपणे → mr (jhopṇe), निजणे (nijṇe)
- Mecarî: alszik → hu
- Misrî:
(qdd),
(sḏr) - Mîrandî: drumir
- Mongolî: унтах → mn (untah)
- Nahwatliya klasîk: cochi
- Nanayî: ао-
- Napolîtanî: dormì, dorme
- Navajoyî: ałhosh
- Nedersaksî: slapen → nds
- Nepalî: सुत्नु (sutnu)
- Normandî: dormi
- Norwecî: sove → no
- Oksîtanî: dormir → oc
- Oriyayî: ନିଦ୍ରାଯିବା → or (nidrajiba)
- Osetî: хуыссын (x°yssyn)
- Osmanî: اویومق (uyumak)
- Oygurî: ئۇخلىماق (uxlimaq)
- Ozbekî: uxlamoq → uz
- Papyamentoyî: drumi
- Pelayî: ja̠p⁵⁵
- Peştûyî: اوده کېدل (udǝ́ kedǝ́l)
- Pîpîlî: kuchi, cuchi
- Polonî: spać → pl impf
- Portugalî: dormir → pt
- Puncabî: ਸੌਣਾ → pa (sauṇā)
- Qazaxî: ұйықтау (ūiyqtau)
- Qiptî: ⲉⲛⲕⲟⲧ (enkot)
- Rapanuyî: moe
- Rohingyayî: gúm za-
- Romagnolî: durmir
- Romancî: durmir
- Romanî: sovel
- Romanyayî: dormi → ro
- Rusî: спать → ru impf (spatʹ), поспа́ть → ru pf (pospátʹ)
- Samî:
- Samiya kildînî: вуэдтӭ (vuedtʹe)
- Samiya bakurî: oađđit
- Samoayî: moe
- Sanskrîtî: स्वपिति → sa (svapiti), सस्ति (sasti), निद्राति → sa (nidrāti), द्रायति → sa (drāyati), प्रस्वपिति (prasvapiti)
- Sardinian:
- Sardînî: dòrmiri
- Sassarîsî: drummí
- Sebwanoyî: tulog
- Sicîlî: dòrmiri → scn
- Sirananî: sribi
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠢꠥꠔꠣ (huta)
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: съпати impf (sŭpati)
- Slaviya rojavayî ya kevn: съпати impf (sŭpati)
- Slovakî: spať → sk impf
- Slovenî: spati → sl impf
- Sorbî:
- Spanî: dormir → es
- Sundanî: kulem
- Swahîlî: kulala
- Swêdî: sova → sv
- Şanî: ၼွၼ်း (nóan)
- Şerpayî: གཟིམས (zim)
- Şorî: узурға (uzurğa)
- Tacikî: хобидан → tg (xobidan)
- Tagalogî: matulog
- Tamîlî: தூங்கு → ta (tūṅku), உறங்கு → ta (uṟaṅku)
- Tarantinoyî: durmè
- Tausugî: tūg
- Tay dam: ꪙꪮꪙ
- Tayiya bakurî: ᨶᩬᩁ
- Tayî: นอน → th (nɔɔn), หลับ → th (hlàp)
- Telûgûyî: నిద్రించు → te (nidriñcu), కునుకుట (kunukuṭa)
- Ternateyî: hotu
- Teteriya krîmî: yuqlamaq
- Teterî: йокларга → tt (yoqlarga)
- Tirkiya kevn: 𐰆𐰑𐰃 (udï-)
- Tirkî: uyumak → tr
- Tirkmenî: ýatmak, uklamak
- Tîbetî: ཉལ་བ (nyal ba), གཟིམས (gzims), གཟིམ (gzim), གཟིམ་པ (gzim pa)
- Tongî: mohe
- Toxarî B: klänts-
- Tumbukayî: gona
- Tuvanî: удуур (uduur)
- Tyapî: kai nda
- Udmurtî: изьыны (izʹyny)
- Ugarîtî: 𐎊𐎌𐎐 (yšn)
- Urdûyî: سونا (sonā)
- Ûkraynî: спа́ти → uk impf (spáty), поспа́ти pf (pospáty)
- Venîsî: dormir
- Viyetnamî: ngủ → vi, ngủ gục → vi
- Walonî: doirmi → wa
- Warayî: katurog
- Weylsî: cysgu → cy
- Wolioyî: kole
- Wolofî: nelaw → wo
- Ximêrî: ដេក → km (deek)
- Yakutî: утуй (utuy)
- Yidîşî: שלאָפֿן (shlofn)
- Yupîkiya navendî: qavartuq
- Yûnanî: κοιμάμαι → el (koimámai)
- Zêlandî: slaepe, slaope, meure
- Zhuangî: ninz
- ǃKungî: tsaː
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nivistin | nivistin |
Îzafe | nivistina | nivistinên |
Çemandî | nivistinê | nivistinan |
Nîşandera çemandî | wê nivistinê | wan nivistinan |
Bangkirin | nivistinê | nivistinino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nivistinek | nivistinin |
Îzafe | nivistineke | nivistinine |
Çemandî | nivistinekê | nivistininan |
nivistin mê
Werger
[biguhêre]- Afarî: xin
- Afrîkansî: slaap → af
- Albanî: gjumë → sq
- Almanî: Schlaf → de n
- Ambonezî-malezî: sono, tidor
- Aramî:
- Arçî: набкӏ
- Aromanî: somnu
- Asamî: টোপনি (tüponi)
- Astûrî: sueñu → ast n
- Azerî: yuxu → az, uyqu
- Baskî: lo
- Belarusî: сон n (son)
- Belûçî: واب (wáb)
- Bengalî: ঘুম → bn (ghum)
- Bîkoliya naverast: turog, katurog
- Bretonî: hun → br n, kousk → br n
- Bulgarî: сън → bg n (sǎn)
- Çeçenî: наб (nab)
- Çekî: spánek → cs n
- Çîçewayî: tulo
- Çînî:
- Kantonî: 睏 (fan3), 瞓 (fan3), 睡眠 (seoi6 min4)
- Hakkayî: 睡眠 (soi-mìn), 睡目 (soi-muk)
- Mandarînî: 睡覺 → zh (shuìjiào), 睡眠 → zh (shuìmián)
- Minnanî: 睏 → zh-min-nan (khùn), 睏眠 → zh-min-nan (khùn-bîn), 睡眠 → zh-min-nan (sūi-bîn)
- Dalmatî: samno
- Danmarkî: søvn → da g
- Elfdalî: swemmen n
- Endonezyayî: tidur → id
- Erebî: نَوْم → ar n (nawm), سِنَة → ar m (sina)
- Ermenî: քուն → hy (kʻun)
- Esperantoyî: dormo
- Estonî: uni → et
- Evenkî: ами (ami)
- Farisiya navîn: 𐭧𐭥𐭠𐭡 (xwāb)
- Farisî: خواب → fa (xvâb, xâb)
- Ferî: svøvnur n
- Fînî: uni → fi
- Fransî: sommeil → fr n
- Friyolî: sium n
- Frîsiya bakur: sliap n
- Frîsî: sliep
- Gaelîka skotî: cadal n
- Galîsî: sono → gl n
- Gotî: 𐍃𐌻𐌴𐍀𐍃 n (slēps)
- Gurcî: ძილი (ʒili)
- Haîtî: dòmi, sòmey
- Hawayî: hiamoe
- Hindî: नींद → hi m (nīnd), निद्रा → hi m (nidrā)
- Holendî: slaap → nl n
- Îbranî: שינה → he m (sheiná)
- Îdoyî: dormo → io
- Îlokanoyî: turog
- Îngilîziya kevn: slǣp
- Îngilîzî: sleep → en, sleeping → en
- Înterlîngua: somno
- Îrlendî: suan n, codladh n
- Îtalî: sonno → it n
- Îzlendî: svefn → is n
- Japonî: 眠り → ja (ねむり, nemuri), 睡眠 → ja (すいみん, suimin)
- Kamta: Şablon:cog, Şablon:cog
- Katalanî: son → ca n
- Kirgizî: уйку → ky (uyku)
- Koreyî: 잠 → ko (jam)
- Kornî: kosk n
- Ladînoyî: esfuenyo, es-huenyo
- Latgalî: mīgs
- Latînî: somnus n, sopor n
- Latviyayî: miegs → lv n
- Lawsî: ໄສຍາດ (sai nyāt)
- Lîtwanî: miegas n
- Makedonî: сон n (son)
- Malayalamî: ഉറക്കം → ml (uṟakkaṃ)
- Malezî: tidur → ms
- Maltayî: irqad
- Mançûyî: ᠠᠮᡠ (amu)
- Maorî: moe → mi
- Maratî: नीद m (nīd), झोप m (jhop)
- Mazenderanî: خو (xu)
- Mecarî: alvás → hu
- Misrî:
(qdd n) - Mongolî: нойр → mn (nojr)
- Nahwatlî: cochina
- Nanayî: ами
- Napolîtanî: suonno
- Nedersaksî: Slaap
- Norsiya kevn: svefn n
- Norwecî: søvn → no n
- Oksîtanî: sòm → oc n
- Ozbekî: uyqu → uz
- Plodîşî: Schlop n
- Polonî: sen → pl n
- Portugalî: sono → pt n
- Qazaxî: ұйқы (ūiqy)
- Rohingyayî: gúm
- Romancî: sien n, sön n
- Romanyayî: somn → ro nt
- Rusî: сон → ru n (son)
- Sahoyî: dhin
- Samî:
- Sanskrîtî: निद्रा → sa m (nidrā), स्वप m (svapa), स्वाप → sa m (svāpa)
- Sardînî: sonnu n
- Sicîlî: sonnu → scn n
- Sirboxirwatî: san → sh n, сан n
- Sîlhetî: ꠘꠤꠖ (nid), Şablon:cog
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: сънъ n (sŭnŭ)
- Slaviya rojavayî ya kevn: сънъ n (sŭnŭ)
- Slovakî: spánok n
- Slovenî: spanec n
- Somalî: hurdo → so
- Sotoyiya başûr: robala → st
- Spanî: sueño → es n
- Sûdovî: maigas
- Sûmerî: 𒅇 (u3 /u/)
- Swahîlî: usingizi → sw
- Swêdî: sömn → sv g
- Tagalogî: tulog
- Tamîlî: உறக்கம் → ta (uṟakkam), தூக்கம் → ta (tūkkam)
- Tarifitî: iḍes n
- Tayî: นิทรา → th
- Telûgûyî: నిద్ర → te (nidra)
- Teteriya krîmî: yuqu
- Tirkiya kevn: 𐰆 (u)
- Tirkî: uyku → tr
- Tirkmenî: uky
- Tîbetî: གཉིད (gnyid)
- Toxarî B: ṣpane
- Tumbukayî: tulo
- Tuvanî: уйгу (uygu)
- Udî: непӏ (neṗ)
- Urdûyî: نیند m (nīnd)
- Ûkraynî: сон → uk n (son)
- Venîsî: sono n
- Walonî: soumey → wa n, doirmaedje → wa n, essoctaedje n
- Weylsî: cwsg → cy n
- Ximêrî: ដំណើរដេកលក់ (dɑmnaə deɛk lʊək)
- Yakutî: уу (uu)
- Yidîşî: שלאָף n (shlof)
- Yûnanî: ύπνος → el n (ýpnos)
- Kevn: ὕπνος n (húpnos)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Lêker bi kurmancî
- Lêkerên xwerû bi kurmancî
- Lêkerên negerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên xwerû yên negerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên kurmancî bi paşgira -tin
- Kontrola maneyê
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî