ГПС
 |
  |
 |
Глобален позиционен систем или ГПС (англиски: Global Positioning System или GPS) е единствениот целосно функционален глобален навигациски сателитски систем (GNSS). Користејќи група од најмалку 24 сателити што пренесуваат прецизни микробранови сигнали, системот овозможува ГПС-приемниците да ја пресметаат нивната местоположба, брзина, правец и време. Други слични системи се рускиот ГЛОНАСС, најавениот европски Галилео, предложениот COMPASS на Кина и ИРНСС на Индија.
ГПС-системот е развиен од Министерството за одбрана на Соединетите Американски Држави и е официјално именуван NAVSTAR GPS (NAVSTAR не е акроним, туку е име дадено од Џон Волш, клучен донесувач на одлуки кога се работело за буџетот за ГПС-програмата).[1] Групата од сателити е управувана од 50-тиот Space Wing на Американското воено воздухопловство. Цената на одржувањето на системот е приближно 750 милиони американски долари годишно, вклучувајќи ја замената на стари сателити и истражување и развивање.[2]
Поедноставен метод на функционирање
[уреди | уреди извор]Типичниот ГПС-приемник ја пресметува неговата позиција користејќи сигнали од четири или повеќе ГПС-сателити. Четири сателити се потребни бидејќи на процесот му е потребно многу прецизно месно време, повеќе точно од тоа што може да обезбеди било кој нормален часовник, па приемникот внатрешно го пресметува времето како и позицијата. Со други зборови, приемникот користи четири мерења за да се пресметаат четири променливи - x, y, z, и t. Овие вредности се претвораат во повеќе разбирливи форми, како што е географска ширина/должина или локација на мапа, и потоа презентирани на корисникот.
Секој ГПС-сателит има атомски часовник и непрекинато праќа пораки кои го содржат тековното време на почеток на пораката, параметри за пресметување на локацијата на сателитот (ефемеридата), and и општата состојба на системот (the almanac). Сигналите патуваат со позната брзина - брзина на светлината низ просторот. Приемникот го користи времето на пристигнување за да го пресмета растојанието до секој сателит, од каде што ја детерминира позицијата на приемникот користејки геометрија и тригонометрија (вид. трилатерација[3]).
Иако четири сателити се потребни за нормално фукционирање, во некои посебни случаи може да се потребни и помалку. На пример, ако една променлива е веќе позната (на пример, брод на море знае дека неговата надморска височина е 0), радиоприемникот ја пресметува неговата позиција користејќи само три сателити. Приемниците користат и други податоци (доплеров ефект на сателитските сигнали, последната позната позиција, навигација на проценка, инерцијална навигација, итн.) за да дадат поверодостојни одговори кога помалку од 4 сателити се видливи.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Фирми кои нудат GPS услуги во Македонија
[уреди | уреди извор]- DigiNet.
- Geooco.™
- Anima - Navirec Архивирано на 4 март 2011 г.
- Bransys GPS Архивирано на 5 јануари 2013 г.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Parkinson, B.W. (1996), Global Positioning System: Theory and Applications, chap. 1: Introduction and Heritage of NAVSTAR, the Global Positioning System. pp. 3-28, American Institute of Aeronautics and Astronautics, Washington, D.C.
- ↑ GPS Overview from the NAVSTAR Joint Program Office Архивирано на 28 септември 2006 г.. Accessed December 15, 2006.
- ↑ HowStuffWorks: How GPS Receivers Work Accessed 14 мај 2006
| ||||||||||||||||||||||
|