Model
Model ialah perwakilan bermaklumat bagi objek, orang atau sistem. Istilah ini pada asalnya merujuk kepada pelan bangunan dalam bahasa Inggeris akhir abad ke-16, dan diperoleh melalui bahasa Perancis dan Itali, dan akhirnya daripada perkataaan modulus bahasa Latin, yang bererti suatu bahan ukuran.
Model boleh dibahagikan kepada model fizikal (cth. model kapal terbang) dan model abstrak (cth. ungkapan matematik yang menerangkan corak tingkah laku). Model abstrak atau konseptual ialah perkara utama dalam falsafah sains,[1][2] kerana hampir setiap teori saintifik secara berkesan membenamkan beberapa jenis model lingkungan atau fizikal manusia.
Dalam bidang perniagaan, "model" boleh merujuk kepada reka bentuk khusus produk seperti yang dipaparkan dalam katalog atau bilik pameran (cth. Ford Model T), dan secara lanjutan, kepada produk yang dijual itu sendiri.
Model fizikal
[sunting | sunting sumber]
Model fizikal (biasanya dirujuk sebagai model sahaja, tetapi dalam konteks ini, dibezakan daripada model konseptual) ialah salinan fizikal objek yang lebih kecil atau lebih besar. Objek yang dimodelkan mungkin kecil (contohnya, atom) atau besar (contohnya, Sistem Suria). Dalam erti kata tertentu, model fizikal "selalunya merupakan pengukuhan beberapa model konseptual; model konseptual difikirkan ke hadapan sebagai rangka tindakan fizikal", yang kemudiannya dibina seperti yang difikirkan.[3]
Geometri model dan objek yang diwakilinya selalunya serupa dalam erti kata bahawa satu adalah penskalaan semula yang lain; dalam kes sedemikian, skala adalah ciri penting. Walau bagaimanapun, dalam banyak kes, persamaan itu hanya anggaran atau malah sengaja diputarbelitkan. Kadangkala, herotan model adalah sistematik (cth. skala tetap secara mendatar dan skala tetap yang lebih besar secara menegak apabila memodelkan topografi kawasan yang besar, berbanding model kawasan gunung yang lebih kecil, yang mungkin menggunakan skala yang sama secara mendatar dan menegak lalu menunjukkan cerun sebenar).
Model fizikal membenarkan visualisasi, daripada memeriksa model, maklumat tentang perkara yang diwakili oleh model. Model boleh menjadi objek fizikal seperti model seni bina bangunan. Penggunaan model seni bina termasuk visualisasi hubungan dalaman dalam struktur atau hubungan luaran struktur dengan persekitaran. Kegunaan lain model dalam pengertian ini adalah sebagai mainan.
Model fizikal haiwan pula menunjukkan komposisi fizikal haiwan tanpa risau akan objek berjalan atau terbang, dan tanpa bahaya, serta jika haiwan sebenar tidak tersedia. Model lembut haiwan popular di kalangan kanak-kanak dan sesetengah orang dewasa sebagai mainan peluk.
Model juga ialah alternatif 3D bagi perwakilan 2D seperti lukisan atau gambar, atau dalam kes glob, alternatif 3D yang tidak diherotkan bagi peta dunia yang rata.
-
Sebahagian daripada model skala satu kesembilan Bourton-on-the-Water di Bourton-on-the-Water, Gloucestershire, England -
Model molekul kompleks, dengan bola berwarna berbeza mewakili atom berbeza
Model konsep
[sunting | sunting sumber]Model konsep ialah perwakilan teori bagi sistem, contohnya, satu set persamaan yang cuba menggambarkan sistem atmosfera bagi tujuan ramalan cuaca. Model konsep mungkin merupakan representasi sistem. Ia terdiri daripada konsep yang digunakan untuk membantu orang ramai mengetahui, memahami atau mensimulasikan subjek yang diwakili oleh model. Istilah ini mungkin merujuk kepada model yang terbentuk selepas proses konseptualisasi atau generalisasi.[1][2] Model konseptual selalunya merupakan abstraksi perkara di dunia nyata, sama ada fizikal atau sosial. Kajian semantik adalah relevan dengan pelbagai peringkat pembentukan konsep. Semantik pada asasnya adalah mengenai konsep, makna yang diberikan oleh makhluk berfikir kepada pelbagai elemen pengalaman mereka.
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b Merriam-Webster, Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, Merriam-Webster.
- ^ a b Tatomir, A.; McDermott, C.; Bensabat, J.; Class, H.; Edlmann, K.; Taherdangkoo, R.; Sauter, M. (2018). "Conceptual model development using a generic Features, Events, and Processes (FEP) database for assessing the potential impact of hydraulic fracturing on groundwater aquifers". Advances in Geosciences. 45: 185–192. Bibcode:2018AdG....45..185T. doi:10.5194/adgeo-45-185-2018. Unknown parameter
|displayauthors=ignored (bantuan) - ^ Ibrahim A. Halloun, Modeling Theory in Science Education (2007), p. 36.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]
Kategori berkenaan Model di Wikimedia Commons
