Ni'je Testement

't Ni'je Testement is 'n verzaamling rilligieuze geschrifn beheurnd töt 't kristendom. 't Vörmt 't tweeden deel van 't heilige boek van de kristenen, de Biebel. Hoewel de krekte datering muuilik is wördt algemien an-enummen dat de geschriftn van 't Ni'je Testement dateert uut de eersten en/of tweeden eewe nao Kristus. De name is n vertaling uut 't Latien van Novum Testamentum, wat 'n vertaling is uut 't Grieks van Η Καινη Διαθηκη, Hè Kainè Diathèkè, wat "'t Ni'je Verbund" of "'t Ni'je Testement" betekkent. De vrogge kristenen gebruuktn 't orspronklik umme heur relatie met God an te gee-m.

't Ni'je Testement beschref daodn en woordn van Jezus die volgns 't kristndom en et Ni'je Testement de Messias en de stichter van 't kristendom is. Verder staot de vrogge geschiedenisse van de eerste kristlike gemienschappn en de leer en de predeking van de apostels d'r in beschreven. 't Ni'je Testement vörmt daormet de veurnaamste groond van 't kristlik geleuf. Binnen dat geleuf wördt behalve de Biebeltekste van 't Oolde Testement ok die van 't Ni'je Testement as 't Woord van God beschouwd.

Apocrieven van 't Ni'je Testement

Maa der bint ok in 1948 teksen evönnen, op Nag Hammadi, die ok uut 't vrogge kristendom dateert, de zo enuumde gnostiese geschriften. Dit bint völle boeken die rond 400 nao christus in kruken bint estopt deur monniken, zo hebt luu especuleert. Umdat disse boeken verbeuden wördden, en zölfs de belieders wördden vervolgt, deur de orthodoxie van die tied. Et mèrendeel van de boekn bint toe-eschréven noa de gnostiek, 't Gnosticisme. Welk waar 'n vrogge chriselijke ströming, en naos 't katholicisme miest belèden. 't Gnosticisme, en daorbi'j de Gnostische geschriften wöd töt vandage den dag nog nooit erkent deur de karke.

Disse bukies bint ok toe-eschrèven an Jezus' wark, en zol eschrèven wèèn deur zien discipelen, of mèènsen die 't van hun eheurt hadden. Allene beschrieft disse bukies 'n heel aandere Jezus dan die bint op-enömmen in de Biebel. Disse Jezus wöd veur-esteld as 'n mysticus, iene din 'n bosskop brenk en mèènsen wol ansporen um de gnosis in zichzölf te herrineren. Gnosis is 'n heel blangriek begrip in de Gnostiek, 't is 't Griekse weurdtie veur 'wèten' of 'kennis'. Wat hier met bedoolt wöd in de Gnostiek is dat de mèènse zien eagen mut herrineren, zien oorsprung of zien innerlijk Zölf. In plaase van disse onwark'lijke wark'lijkheid. 'Ken oezölm' is dan ok 'n heel blangrieke uutspraoke van Jezus in iene van de geskriften.

In iene van de geskriften wöd vertelt dat YHWH, de god van 't Oolde Testement, juuste den slechten god is. Hi'j zol nao 't eskeupen hebben van de wèreld, de mèènsen laoten èten van de bome, disse bome hef d'r veur ezörgt dat de mèènsen(-zielen) evangen blèven in 'n beparkt lichaam, zonder kennis van wie zi'j echt bint. Jezus röp op um oezölf te herrinneren, en daormet oezölf te bevri'jden van dit beparkte materiële bestao. En daormet iene te wödden met 't Al. Ma, di-s maar iene visie, want 't Gnosticisme hef veule stromings ehad.

Iene van 't bekendse, en in disse tied 't miest elèzen, van die aole over-eleverde en verbeuden evangelies is 't Evangelie van Tomas.

Jeudse en Griekse namen

't Ni'je Testement verhaalt, zo as de res van de Biebel, in 'n Jeudse umgewing en context. De Apostels en Jezus zölf waren Jeuds en dreugen dan ok Jeudse namen, nao de Jeudse ofkomst. De Messiasbeliedende Gemiente bestiet uut Jeuden die veur Jezus as Mosjiach (Christus) hebt ekeuzen. Zi'j nemt dan nie de Karklike leer an, maa wilt terugge gaone naor de Jeudse wörtels, met zien gebruken, tradisies en namen.

Hieronder 'n lieste met namen van de Apostels en aandere Ni'j Testementiese figuren, met eer Jeudse/ Hebreeuwse namen en de Grieksen:

Nederlaans	Hebreeuws	(Old)Grieks
Jezus	yeshua (ישוע)	Jesoes (Ιησους)
Paulus: Saul(us) (Hbr.) Paulus (Gr.)	shaul (שאול)	Paulos (Παῦλος)
Johannes	Jochanan (יוחנן)	Joánnes (Ἰωάννης)
Matteüs	Mattay (מתי) of Mattithyahu (מתתיהו)	Matthaíos (Koine: Ματθαίος)
Simon Petrus (Kefas): Simon (Hbr.) Petrus (Gr.)	Shimon (שמעון) Aramees: Cephas (Rots)	Pétros (Πέτρος) (Rots)

Dit artikel is eskreaven in et sallandske dialekt van 't Vechtdal, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.