Jakub Strzemię
| arcybiskup wyznawca | |
 Obraz z XVIII w., Kalwaria Pacławska | |
| Data urodzenia |
ok. 1340 |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Czczony przez | |
| Beatyfikacja |
11 września 1790 |
| Wspomnienie | |
| Atrybuty |
pieczęć herbowa z wizerunkiem Matki Bożej*[1] |
| Patron |
archidiecezji lwowskiej, Lwowa, diecezji zamojsko-lubaczowskiej i konkatedry w Lubaczowie, polskiej prowincji franciszkanów konwentualnych |
| Szczególne miejsca kultu |
Polska, Ukraina |
Jakub Strzemię (właśc. Jakub Strepa herbu Strzemię; ur. ok. 1340[2], zm. 20 października 1409) − arcybiskup halicki od 1391 roku, franciszkanin, błogosławiony Kościoła katolickiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jakub Strepa urodził się na terenie diecezji krakowskiej. W młodości wstąpił do zakonu franciszkanów, pragnąc być misjonarzem na przyłączonej ponownie do Polski przez króla Kazimierza Wielkiego Rusi Czerwonej. W 1375 roku został wybrany przełożonym Stowarzyszenia Braci Pielgrzymujących dla Chrystusa, które skupiało dominikanów i franciszkanów, prowadzących misję ewangelizacyjne na Rusi i w Mołdawii. W latach 1385–1388 był gwardianem franciszkańskiego klasztoru Świętego Krzyża we Lwowie. Kiedy doszło do konfliktu między arcybiskupem Halicza Bernardem a magistratem Lwowa, Jakub jako pośrednik starał się załagodzić powstały spór[3].
W czerwcu 1391 roku został arcybiskupem halickim. Był bliskim współpracownikiem Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły w akcji chrystianizacyjnej na Litwie. Prawdopodobnie ukończył studia na uniwersytecie w Rzymie, ale tytułu naukowego nie używał. Był propagatorem wewnętrznej reformy Kościoła. Nie zabiegał o majątki dla Kościoła, lecz bardzo pilnował poziomu pracy duszpasterskiej. Wizytując swą rozległą archidiecezję i chcąc mieć lepsze rozeznanie w sytuacji, zasięgał rady miejscowych proboszczów czy też przełożonych klasztorów[3]. Pozostawał w kontakcie z biskupem przemyskim Maciejem oraz reformatorem Mateuszem z Krakowa.
Kult
[edytuj | edytuj kod]- Patronat
W 1909 został patronem archidiecezji lwowskiej i Lwowa.
W Polsce jest patronem diecezji zamojsko-lubaczowskiej i konkatedry w Lubaczowie oraz – od 1910 roku – współpatronem (obok św. Antoniego z Padwy) krakowskiej prowincji franciszkanów (OFMConv)[4].
Pomaga przy bólach głowy.
- Dzień obchodów
Jego wspomnienie obchodzone jest w polskich diecezjach 21 października[5].
- Ikonografia
W ikonografii bł. Jakub przedstawiany jest w stroju biskupa wraz z pieczęcią herbową i wizerunkiem Matki Bożej lub w czasie adoracji Najświętszego Sakramentu.
- Relikwie
Relikwiarzyk Jakuba Strepy wykonał do 1910 Tadeusz Błotnicki[6]. Wiosną 1901 relikwie przeniesiono z kościoła oo. franciszkanów we Lwowie do tamtejszej katedry łacińskiej[7]. Po II wojnie światowej, do 1966 roku, relikwie bł. Jakuba znajdowały się w katedrze tarnowskiej, po czym przeniesiono je do Lubaczowa[5].
W 2019 r. arcybiskup lwowski Mieczysław Mokrzycki ustanowił sanktuarium bł. Jakuba Strzemię w kościele parafialnym w Haliczu[8].
- Akceptacja kultu
W poczet błogosławionych zaliczył go papież Pius VI we wrześniu 1790 roku[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wiesław Aleksander Niewęgłowski: Leksykon świętych. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 172. ISBN 978-83-247-0574-0.
- ↑ Tomasz Graff, Kariera, pochodzenie społeczne i wykształcenie episkopatu metropolii lwowskiej (do 1412 roku halickiej) w pierwszej połowie XV wieku, w: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne, z. 133, 2006, s. 32.
- ↑ a b Franciszek Czarnowski OFMConv. Franciszkański biskup i misjonarz Kresów. „Rycerz Niepokalanej dla Polonii”, s. 398–399, październik 2009. (pol.).
- ↑ Z mroku czasów, czyli rzecz o bł. Jakubie Strzemię. [dostęp 2020-05-15]. (pol.).
- ↑ a b Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 196/197. ISBN 83-7097-464-3.
- ↑ Relikwiarzyk bł. Jakóba Stepy. „Nowości Illustrowane”. Nr 14, s. 2, 2 kwietnia 1910.
- ↑ Przeniesienie relikwi. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 3-4, 11 czerwca 1910.
- ↑ KAI, Nowe sanktuarium rzymskokatolickie w Haliczu | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 27 września 2019 [dostęp 2022-11-19].
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 606. ISBN 978-83-7318-736-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bł. Jakub Strzemię (1340-1409) – życiorys na stronie franciszkanie.pl [opublikowano: 2016-10-21]
- Święci i błogosławieni (Jakub Strzemię) – Święci w Polsce i ich kult w świetle historii (autorzy: Jacek i Maria Łempiccy; Kraków 2008)
- Beato Giacomo Strepa (o Strzemie), vescovo – życiorys (z modlitwą) w jęz. włoskim [opublikowano: 2006-10-25]
