Lionel Stander

Lionel Stander

Imię i nazwisko	Lionel Jay Stander
Data i miejsce urodzenia	11 stycznia 1908 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	30 listopada 1994 Los Angeles
Zawód	aktor
Współmałżonek	Lucy Dietz (1928–1936; rozwód) Alice Twitchell (1938–1942; rozwód) Vehanne Monteagle (1945–1950; rozwód) Diana Radbec (1953–1963; rozwód) Maria Penn​ (1963–1967; rozwód) Stephanie Van Hennick (1968–1999; jego śmierć)
Lata aktywności	1928–1994

Lionel Jay Stander (ur. 11 stycznia 1908 w Nowym Jorku, zm. 30 listopada 1994 w Los Angeles) − amerykański aktor.

Laureat Złotego Globu 1983 dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym za rolę pomysłowego generała Maxa w serialu detektywistycznym ABC Państwo Hart (Hart to Hart, 1979–1984) z Robertem Wagnerem i Stefanie Powers.

Życiorys

Urodził się i wychował w dzielnicy Bronx jako najstarszy z trójki dzieci imigrantów rosyjsko−żydowskich. Uczęszczał do Little Red Schoolhouse. Podczas jednego roku studiów na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill wystąpił w studenckim przedstawieniu The Muse of the Unpublished Writer.

Stander w filmie Narodziny gwiazdy

W 1928 zadebiutował na scenie Broadwayu w roli policjanta w spektaklu On E.E. Cummingsa, a następnie występował w sztukach O’Neilla, Szekspira, Shawa i Czechowa. Po raz pierwszy trafił na ekran jako starszy bosman Lambert w komedii krótkometrażowej Salt Water Daffy (1933) u boku Jacka Haleya. Następnie nakręcił kilka komedii w Vitaphone Studio na Brooklynie, zanim w 1935 przeniósł się do Hollywood. Zwykle obsadzany w roli brutalnego gangstera o intelektualnych pretensjach, zapadł także w pamięć w roli zjadliwego Corneliusa „Corny’ego” Cobba w komediodramacie Franka Capry Pan z milionami (Mr. Deeds Goes To Town, 1936), mściwego agentka prasowego Matta Libby’ego w melodramacie Williama A. Wellmana Narodziny gwiazdy (1937) i Archie Goodwyna, asystenta detektywa Nero Wolfe’a, w kilku kryminałach wyprodukowanych przez Columbia Pictures. Podczas II wojny światowej służył w United States Army Air Forces.

We wczesnych latach pięćdziesiątych znalazł się na czarnej liście na dziesięć lat, kiedy Komisja Izby Reprezentantów ds. Działalności Antyamerykańskiej (HUAC) odkryła, że ​​jest członkiem Amerykańskiej Partii Komunistycznej. Twierdził, że wstąpił do Partii Komunistycznej, aby zwiększyć swoją atrakcyjność w oczach kobiet, ale z zeznań innych osób przed przesłuchaniami HUAC wynika, że ​​próbował werbować do partii innych aktorów o poglądach liberalnych.

W 1965 reżyser Tony Richardson obsadził Standera w roli Guru Brahmina w komedii Nieodżałowani (The Loved One). Po roli amerykańskiego gangstera w dreszczowcu psychologicznym Romana Polańskiego Matnia (1966) stał się postacią wręcz kultową w Europie, stale grając w spaghetti westernach i dramatach kryminalnych. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych w latach 70. nakręcił jedną ze swoich najlepszych ról agenta Lizy Minelli w dramacie muzycznym Martina Scorsese Nowy Jork, Nowy Jork (1977).

Był sześciokrotnie żonaty. Zmarł na raka płuc w Los Angeles.

Filmografia

• 1936: I Loved a Soldier
• 1936: Pan z milionami jako Cornelius Cobb
• 1936: Mleczna droga jako Spider Schultz
• 1937: Narodziny gwiazdy jako Matt Libby
• 1943: Kaci także umierają jako Banya
• 1948: Dzwonić Northside 777 jako Corrigan – współwięzień z celi Więcka
• 1966: Matnia jako Richard
• 1967: Bramy raju jako mnich
• 1968: Pewnego razu na Dzikim Zachodzie jako barman
• 1971: Gang, który nie umiał strzelać jako Baccala
• 1972: Wyspa skarbów jako Billy Bones
• 1977: Nowy Jork, Nowy Jork jako Tony Harwell
• 1979: 1941 jako Angelo Scioli
• 1986: The Transformers: The Movie jako Kup (głos)
• 1986: Na wariackich papierach jako Max

Linki zewnętrzne

• Lionel Stander w bazie IMDb (ang.)
• Lionel Stander w bazie Filmweb
• Lionel Stander w bazie Notable Names Database (ang.)