Danny DeVito

Danny DeVito

Danny DeVito (2013)
Imię i nazwisko	Daniel Michael DeVito Jr.
Data i miejsce urodzenia	17 listopada 1944 Asbury Park
Zawód	aktor, reżyser, producent
Współmałżonek	Rhea Perlman (od 1982)
Lata aktywności	od 1970

Danny DeVito, właśc. Daniel Michael DeVito Jr. (ur. 17 listopada 1944 w Asbury Park w stanie New Jersey) – amerykański aktor, producent i reżyser.

Życiorys

Aktorstwo

Urodził się w katolickiej rodzinie włoskiego pochodzenia. Ukończył szkołę podstawową Our Lady of Mt. Carmel oraz Oratory Prep School w Summit, w stanie New Jersey, gdzie miał pierwszy kontakt z aktorstwem – pojawił się w szkolnym przedstawieniu, jako św. Franciszek z Asyżu. Po ukończeniu szkoły imał się różnych zajęć, jednak najbardziej pragnął zostać aktorem.

Zadebiutował w 1969 występem w filmie Dreams of Glass, zagrał także epizod w filmie Woody’ego Allena Bananowy czubek (1971). Pierwszym sukcesem aktora była rola Martiniego w Locie nad kukułczym gniazdem Miloša Formana. Kariera Danny’ego DeVito nabrała rozpędu dopiero w latach 80. W Czułych słówkach Jamesa L. Brooksa zagrał Vernona, nieśmiałego wielbiciela Shirley MacLaine.

Mimo że filmy Lot nad kukułczym gniazdem oraz Czułe słówka, w których występował DeVito, wygrały nagrodę amerykańskie Akademii Filmowej dla najlepszego filmu, to dopiero rola Louiego de Palmy w telewizyjnym show Taxi sprawiła, że aktor stał się znany szerszej publiczności. W 1998 magazyn „TV Guide” zlecił badania wśród widzów programów telewizyjnych, w których postać Louiego de Palmy, wykreowana przez DeVito, została okrzyknięta 50. największym telewizyjnym bohaterem wszech czasów.

Przygodowy film Miłość, szmaragd i krokodyl (1984) Roberta Zemeckisa z Michaelem Douglasem, Kathleen Turner i DeVito w roli gangstera Ralpha podążającego ich tropem, okazał się przebojem kasowym i doczekał się sequelu, zatytułowanego Klejnot Nilu (1985). W farsie Bezlitosnych ludziach (1986) aktor zagrał bogatego męża-pantoflarza Bette Midler, której chce się za wszelką cenę pozbyć, żeby móc się związać z kochanką. W czarnej komedii Briana De Palmy Ważniaki (1986) wystąpił jako drobny gangster pracujący dla mafii, który popada w konflikt ze swoim szefem i razem z przyjacielem (Joe Piscopo) jest zmuszony do ucieczki. Kolejną udaną komedią w dorobku aktora był film Bliźniacy (1988) Ivana Reitmana, gdzie DeVito zagrał bliźniaka Arnolda Schwarzeneggera.

W latach 90. występował w poważniejszych rolach. Magrał czarny charakter prosto z Wall Street w Other People’s Money (1991) Normana Jewisona, obok Gregory Pecka i Penelope Ann Miller. W Powrocie Batmana (1992) Tima Burtona wcielił się w mrocznego przeciwnika Batmana, Pingwina. Jack Niedźwiadek (1993) to nieco sentymentalny film, w którym DeVito zagrał ojca samotnie wychowującego dwoje dzieci, natomiast film Junior (1994) stanowi kontynuację współpracy z Arnoldem Schwarzeneggerem, w której tenże zagrał pierwszego mężczyznę, który zachodzi w ciążę. Następnie zagrał w komedii Renaissance Man (1994), gdzie wystąpił w roli nauczyciela literatury w wojsku. Następnie zagrał w kolejnych dwóch czarnych komediach: Dorwać małego (1995) Barry Sonnenfelda pojawił się jako tytułowy rozchwytywany gwiazdor filmowy, a w parodii science-fiction Marsjanie atakują! (1996) Tima Burtona zagrał nałogowego hazardzistę. Natomiast w wystylizowanych na film noir Tajemnicach Los Angeles (1997) DeVito zagrał Sida Hudgensa, wydawcę plotkarskiej gazety, zajmującej się głównie skandalami, a w Zaklinaczu deszczu (1997) Francisa Forda Coppoli, adaptacji powieści Johna Grishama, pomagał niedoświadczonemu adwokatowi (Matt Damon) w zwalczaniu nielegalnych praktyk dużej firmy ubezpieczeniowej. Dramat Pełnia życia (1998), w którym aktor partnerował Holly Hunter, opowiadał o uczuciowym związku dwojga rozczarowanych życiem ludzi. W biograficznym filmie Człowiek z księżyca (1999) Miloša Formana, DeVito zagrał cierpliwego managera komika Andy’ego Kaufmana (Jim Carrey). W 2003 wystąpił gościnnie w sitcomie Przyjaciele jako podstarzały, płaczliwy striptizer na wieczorze panieńskim Phoebe Buffay.

W 2009 wystąpił w telewizyjnej kampanii reklamowej Banku Zachodniego WBK, wcześniej został wytypowany przez respondentów jako najsympatyczniejszy aktor związany z Hollywood, którego najchętniej zobaczyliby w krajowej produkcji. Spot reklamowy z udziałem DeVito został nakręcony w lutym 2009 podczas wizyty aktora w Polsce.

W 2014 wystąpił gościnnie w teledysku brytyjsko-irlandzkiej grupy One Direction. W 2021 wystąpił w spocie reklamowym Discord – The Movie

Produkcja

Jest właścicielem firmy produkcyjnej Jersey Film’s 2nd Avenue, kontynuującej tradycję jego pierwszej firmy produkcyjnej – Jersey Films, która zrealizowała ponad 20 filmów fabularnych, takich jak: Hoffa (1992), Pulp Fiction (1994) Quentina Tarantino, Orbitowanie bez cukru (1994), Dorwać małego, Matylda (1996), Feeling Minnesota (1996), Gattaca – szok przyszłości (1997), Co z oczu to z serca (1998) Stevena Soderbergha, Pełnia życia, Człowiek z księżyca i Erin Brockovich (2000).

Reżyseria

Danny DeVito i Rhea Perlman, 2006

Zajmował się reżyserią od początku swojej kariery, w większości swoich filmów także występował. Początkowo reżyserował seriale telewizyjne, w tym Taxi (1978), za rolę w którym zresztą otrzymał nagrodę Emmy, odcinki Amazing Stories (1985) i Mary (1985). Kinowym debiutem fabularnym DeVito była czarna komedia Wyrzuć mamę z pociągu (Throw Momma from the Train, 1987) z Billy Crystalem. Równie satyrycznym zacięciem, skierowanym w stronę instytucji małżeństwa, charakteryzowała się komedia Wojna państwa Rose (The War of the Roses) (1989) z Kathleen Turner i Michaelem Douglasem. Jednak najważniejszym dziełem reżysera jest dramat biograficzny Hoffa (1992), o związkowcu Jimmym Hoffie, z Jackiem Nicholsonem w roli tytułowej. Późniejszym dziełem DeVito jest komedia Matylda (1996), opowiadająca o nieszczęściach dzieciństwa, oparta na opowieści Roalda Dahla, z Marą Wilson w głównej roli.

Życie prywatne

Prywatnie od 1982 jest mężem aktorki Rhei Perlman, znanej z serialu Taxi i sitcomu Cheers, z którą ma trójkę dzieci. W latach 70. zrobili razem dwa filmy krótkometrażowe, które DeVito wyreżyserował: The Sound Sleeper (1973) i Minestrone (1975).

Ma 147 cm wzrostu.

Filmografia

Aktor

• Mortadela (1971) jako Fred Mancuso
• Lot nad kukułczym gniazdem (1975) jako Martini
• Myjnia samochodowa (1976) jako Joe
• Największy kochanek świata (1977) jako asystent reżysera
• Idąc na południe (1979) jako Hog
• Czułe słówka (1983) jako Vernon Dahlart
• Ważniak (1984) jako Vic De Salvo
• Niebezpieczny Johnny (1984) jako Burr
• Miłość, szmaragd i krokodyl (1984) jako Ralph
• Klejnot Nilu (1985) jako Ralph
• Centrala (1985) jako Frank Stedman
• Ważniaki (1986) jako Harry Valentini
• Bezlitośni ludzie (1986) jako Sam Stone
• Wyrzuć mamę z pociągu (1987) jako Owen Lift
• Wet za wet (1987) jako Ernest Tilley
• Bliźniacy (1988) jako Vincent Benedict
• Wojna państwa Rose (1989) jako Gavin D’Amato
• Cudze pieniądze (1991) jako Lawrence „Larry” Garfield
• Powrót Batmana (1992) jako „Pingwin” – Oswald Cobblepot
• Hoffa (1992) jako Robert „Bobby” Ciaro
• Jack Niedźwiadek (1993) jako John Leary
• Inteligent w armii (1994) jako Bill Rago
• Junior (1994) jako dr Larry Arbogast
• Dorwać małego (1995) jako Martin Weir
• Matylda (1996) jako Harry Wormwood
• Marsjanie atakują! (1996) jako Rude Gambler
• Herkules (1997) jako Filoktet
• Zaklinacz deszczu (1997) jako Deck Shifflet
• Tajemnice Los Angeles (1997) jako Sid Hudgens
• Pełnia życia (1998) jako Pat Francato
• Człowiek z księżyca (1999) jako George Shapiro
• Przekleństwa niewinności (1999) jako dr E.M. Horniker
• Transakcja (1999) jako Phil Cooper
• Trafiona-zatopiona (2000) jako Wyatt Rash
• Ofiary losu (2000) jako Grover Cleaver
• Sądny dzień (2001) jako Max Fairbanks
• Skok (2001) jako Mickey Bergman
• Smoochy (2002) jako Burke Bennet
• Życie i cała reszta (2003) jako Harvey Wexler
• Duża ryba (2003) jako Amos Calloway
• Zakochane święta (2004) jako Brad LaGuardia
• Be Cool (2005) jako Martin Weir
• Szkoła wdzięku Marilyn Hotchkiss (2005) jako Booth
• Niespełnione pragnienia (2006) jako Wayne
• U nas w Filadelfii (od 2006) jako Frank Reynolds
• Władza pieniądza (2006) jako Walter
• Obcy krewni (2006) jako Frank Menure
• Wesołych świąt (2006) jako Buddy Hall
• Dobranoc, kochanie (2007) jako Mel
• Porwany (2007) jako George Gastner
• Wystarczy zalać (2007) jako Merl
• Wolna chata (2009) jako Cathkart
• Człowiek sukcesu (2009) jako Jimmy Merino
• Pewnego razu w Rzymie (2010) jako Al Russo
• Przychodzi dziewczyna do baru (2011) jako Aldo
• Lorax (2012) jako Lorax
• Hotel Noir (2013) jako Eugene Portland
• Simpsonowie (2013) jako Herbert Powell
• Triplets (2014) jako Vincent Benedict
• St. Sebastian (2014) jako Williams
• Jumanji: Następny poziom (2019) jako Edward „Eddie” Gilpin
• Jedyny i niepowtarzalny Ivan (2020) jako Bob (głos)
• Niepokonany (2021) jako Charlie Goldman
• Nawiedzony dwór (2023) jako Bruce
• Poolman (2023) jako Jack
• Wyfrunięci (2023) jako wujek Dan

Reżyser

• Ważniak (1984)
• Wyrzuć mamę z pociągu (1987)
• Wojna państwa Rose (1989)
• Hoffa (1992)
• Matylda (1996)
• Smoochy (2002)
• Starsza pani musi zniknąć (2003); także narrator
• Queen B. (2006)
• Skin Deep (2010)
• St. Sebastian (2014)

Linki zewnętrzne

• Danny DeVito w bazie IMDb (ang.)
• Danny DeVito w bazie Filmweb