Luzino

Luzino

wieś
Kościół pw. Św. Wawrzyńca w Luzinie
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	wejherowski
Gmina	Luzino
Liczba ludności (2021)	8019
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	84-242
Tablice rejestracyjne	GWE
SIMC	0166930
Położenie na mapie gminy Luzino Luzino
Położenie na mapie Polski Luzino
Położenie na mapie województwa pomorskiego Luzino
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego Luzino
54°33′58″N 18°06′14″E
Strona internetowa

Luzino (kaszub. Lëzëno; niem. Lusin) – wieś kaszubska położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Luzino, nad rzeką Bolszewką w pobliżu drogi ekspresowej S6.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku liczba ludności w Luzinio to 8019 osób, z czego 49,9% stanowią kobiety, a 50,1% mężczyźni.

Miejscowość jest siedzibą gminy Luzino. Znajduje się tu Szkoła Podstawowa im. Lecha Bądkowskiego. W Luzinie znajduje się parafia pod wezwaniem MB Różańcowej i parafia pod wezwaniem św. Wawrzyńca oraz cmentarz katolicki.

Położenie

Wieś znajduje się na trasie linii kolejowej nr 202 Gdańsk – Słupsk – Stargard, ze stacją Luzino oraz w pobliżu drogi ekspresowej S6.

Kolejowy ruch pasażerski obsługiwany jest przez trójmiejską SKM oraz Przewozy Regionalne.

Wieś duchowna położona była w II połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Luzino. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W sąsiedztwie wsi znajdują się pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska z IX wieku. Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Lusin. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Lusin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Freienau, którą w 1943 po raz kolejny zmieniono na Lintzau.

Demografia

Dane historyczne
Data	Ludność	Zm., %
1910	1223	–
1945	960	−21,5%
1963	2160	125%
1973	3573	65,4%
1984	4220	18,1%
1993	5169	22,5%
2000	6086	17,7%
2001	6187	1,7%
2002	6264	1,2%
2003	6436	2,7%
2004	6573	2,1%
2005	6666	1,4%
2006	6742	1,1%
2007	6844	1,5%
2008	7056	3,1%
2010	7116	0,9%
2011	7264	2,1%
2015	7335	1%
2018	7646	4,2%
lata 1963–2010: dane z 31 grudnia; 1945 i 1910 bez szczególnej daty

Luzino jest wsią charakteryzującą się dużym przyrostem ludności spowodowanym wysokim przyrostem naturalnym oraz migracją ludzi z sąsiednich miejscowości, szczególnie z terenów powiatu wejherowskiego i Trójmiasta. Luzino jest jedną z największych wsi w województwie pomorskim, a także jedną z większych w Polsce.

Zabytki

• Kościół św. Wawrzyńca zbudowany w latach 1733–1740 i rozbudowany (przedłużenie prezbiterium ku wschodowi) w pierwszej połowie XX wieku; z bogatym barokowym wyposażeniem wewnętrznym. Na dachu kościoła znajduje się chorągiewka z datą 1689 pochodząca z poprzedniego kościoła drewnianego. Wewnątrz zwracają uwagę liczne rzeźby z XVIII w., droga krzyżowa z XIX w., XVIII-wieczna chrzcielnica oraz wykuta z kamienia średniowieczna kropielnica pochodząca z poprzedniego kościoła. Na frontonie znajduje się fresk upamiętniający „marsz śmierci” i kanonizację o. Maksymiliana Kolbego pędzla artysty Edmunda Szyftera. Na wieży kościelnej znajdują się 4 dzwony: zabytkowy z gdańskiego warsztatu E. Lindemana z 1793 roku, dzwon „Niemiec” z 1895 r. (przeniesiony z kościoła ewangelickiego), dzwon „Maryja” (1950) oraz dzwon okrętowy; a także czynny zegar mechaniczny z 1912 roku. Na południowej ścianie kościoła umieszczono zegar słoneczny.
• Były neogotycki kościół ewangelicki – obecnie siedziba Gminnej Biblioteki Publicznej.

Atrakcje turystyczne

• Muzeum Kaszubskie przy ul. Ofiar Stutthofu (w budynku posterunku policji). W muzeum znajdują się eksponaty z typowej wsi kaszubskiej oraz historyczne urządzenia codziennego użytku. Muzeum składa się z dwóch części: w budynku – część muzealna oraz na wolnym powietrzu – skansen
• Park Dendrologiczny przy siedzibie Nadleśnictwa Strzebielino, w którym podziwiać można niespotykane na co dzień rzadkie okazy drzew i krzewów.
• Grodzisko położone w południowo-wschodniej części Luzina, w lesie nad rzeką Bolszewką.

Galeria

• 
  Plac św. Józefa w Luzinie wraz z kapliczką i zabytkowym budynkiem wybudowanym w 1911 roku.
• 
  Obelisk „Pamięci Ofiar «Marszu Śmierci»” KL Stutthof usytuowany na Placu św. Józefa w Luzinie.
• 
  Pomnik Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Luzinie usytuowany przy ul. Kościelnej na miejscu pierwotnego pomnika zniszczonego przez hitlerowców podczas okupacji.

Linki zewnętrzne

• Luzino, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 494 .