William Anders
Data i miejsce urodzenia |
17 października 1933 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 czerwca 2024 |
Narodowość | |
Funkcja |
pilot modułu księżycowego |
Łączny czas misji kosmicznych |
6 dni 3 godziny |
Misje | |
Stopień wojskowy | |
Odznaczenia | |
William Alison Anders (ur. 17 października 1933 w Hongkongu, zm. 7 czerwca 2024 w okolicy wysp San Juan[1]) – amerykański astronauta, generał major United States Air Force[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wykształcenie oraz służba wojskowa
[edytuj | edytuj kod]Szkołę średnią ukończył w Denver, stan Kolorado. Później rozpoczął studia w Akademii Marynarki Wojennej (United States Naval Academy) w Annapolis w stanie Maryland.
- 1955 – ukończył uczelnię uzyskując licencjat z zakresu nauk ścisłych i wstąpił do sił powietrznych.
- grudzień 1956 – po zakończeniu szkolenia lotniczego w bazach w Teksasie i Georgii uzyskał kwalifikacje pilota wojskowego.
- 1957–1960 – służył w eskadrze myśliwców przechwytujących (All-Weather Interception Squadrons) Dowództwa Obrony Powietrznej (Air Defense Command) w Kalifornii i Islandii.
Następnie trafił do Laboratorium Broni Sił Powietrznych (Air Force Weapons Laboratory) w bazie lotniczej Kirtland, stan Nowy Meksyk.
- 1962 – w Instytucie Technologii Sił Powietrznych (Air Force Institute of Technology) w bazie lotniczej Wright-Patterson, stan Ohio, uzyskał tytuł magistra inżynierii nuklearnej.
- wrzesień 1969 – w stopniu generała-majora opuścił wojsko i przeszedł do rezerwy.
Na różnych typach samolotów wylatał ponad 6000 godzin.
Kariera astronauty
[edytuj | edytuj kod]- 18 października 1963 – przyjęty do trzeciej grupy astronautów NASA (NASA 3). Zajmował się m.in. dozymetrią, efektami radiacji i kontrolą parametrów otaczającego środowiska.
- 1965 – podczas lotu statku Gemini 4 utrzymywał łączność z załogą przebywającą na orbicie (CapCom), identyczną funkcję pełnił w czasie misji Gemini 12 w 1966.
- 1966 – był w załodze rezerwowej misji Gemini 11. Podczas przygotowań przeszedł trening przygotowujący astronautę do pracy na zewnątrz statku kosmicznego. Brał udział w pracach nad tworzeniem modułu księżycowego LM. Wykonywał loty testowe na eksperymentalnym aparacie latającym LLTV (Lunar Landing Research Vehicle).
- listopad 1967 – w charakterze pilota został wyznaczony do załogi statku kosmicznego Apollo 9. W skład załogi wchodzili również: Frank Borman i Michael Collins. Program lotu przewidywał wówczas, że astronauci tak jak i załoga planowanej wówczas misji Apollo 8 (James McDivitt, David Scott, Russell Schweickart) będą na orbicie okołoziemskiej testować moduł księżycowy LM.
- lato 1968 – okazało się, że moduł LM nie jest jeszcze gotowy do lotu. NASA wyznaczyła wówczas dla misji Apollo 8 nowe zadanie – załogowy lot wokół Księżyca. Jednocześnie zamieniono miejscami załogi podstawowe misji Apollo 8 i Apollo 9. W załodze Andersa po pewnym czasie zaszła jeszcze zmiana. Mającego problemy zdrowotne Michaela Collinsa zastąpił James Lovell.
- 21–27 grudnia 1968 – uczestniczył w locie statku Apollo 8.
- 1969 – był dublerem pilota podczas historycznej misji Apollo 11.
- 1 sierpnia 1969 – William Anders odszedł z NASA.
Apollo 8
[edytuj | edytuj kod]Lot statku Apollo 8 miał miejsce w dniach 21–27 grudnia 1968 roku. Podczas startu, po raz pierwszy w historii lotów załogowych użyto rakiety nośnej Saturn V, po raz pierwszy też skierowano pojazd kosmiczny z ludźmi na pokładzie w kierunku Księżyca. Misją dowodził Frank Borman, a poza Williamem Andersem (pełnił funkcję pilota modułu księżycowego), znalazł się w niej również James Lovell. Apollo 8 na orbicie okołoksiężycowej znalazł się 24 grudnia 1968 roku. Pozostał tam przez ponad 20 godzin wykonując w sumie 10 okrążeń. Astronauci fotografowali powierzchnię Srebrnego Globu. Przeprowadzili też transmisję telewizyjną, podczas której odczytano fragmenty Biblii. 27 grudnia 1968, po sześciodniowej misji, wodowali pomyślnie na Oceanie Spokojnym.
Po opuszczeniu NASA
[edytuj | edytuj kod]- 1969–1973 – po odejściu z NASA i ze służby wojskowej był sekretarzem wykonawczym Narodowej Rady do Spraw Aeronautyki i Badania Przestrzeni Kosmicznej (National Aeronautics and Space Council).
- 6 sierpnia 1973 – został mianowany członkiem Komisji ds. Energii Atomowej (Atomic Energy Commission). Został również przedstawicielem USA w mieszanej komisji amerykańsko-radzieckiej ds. wymiany technologii w dziedzinie energii jądrowej.
- styczeń 1975 – otrzymał nominację do komisji regulującej działalność w dziedzinie energetyki atomowej (Nuclear Regulatory Commission).
- 1976–1977 – był ambasadorem USA w Norwegii.
- 1976–1977 – pracował w American Enterprise Institute.
- wrzesień 1977 – został wiceprezesem Działu Produktów Jądrowych (Nuclear Products Division) firmy General Electric Company w San Jose, stan Kalifornia.
- 1979 – odbył kurs zarządzania na Uniwersytecie Harvarda (Harvard Business School).
- 1980–1984 – kierował działem wyposażenia lotniczego w tej samej firmie (Aircraft Equipment Division) w mieście Utica, stan Nowy Jork.
- 1984–1986 – pracował jako wiceprezes firmy Textron zajmującej się techniką lotniczą i kosmiczną.
- 1990–1994 – pracował w kierownictwie korporacji General Dynamics.
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]7 czerwca 2024 zginął w wypadku pilotowanego przez siebie samolotu[3]. Beechcraft T-34 Mentor (stanowiący własność Williama Andersa), rozbił się w wodach w pobliżu wysp San Juan – w kanale pomiędzy wyspami Johns i Orcas w stanie Waszyngton[4][5].
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Air Force Distinguished Service Medal
- Air Force Commendation Medal
- NASA Distinguished Service Medal
- National Geographic Society's Hubbard Medal for Exploration
- Człowiek Roku 1968 magazynu „Time”, wraz z Frankiem Bormanem i Jimem Lovellem
- Nagroda Lowella Thomasa[6]
Dane lotu
[edytuj | edytuj kod]Lot kosmiczny, w którym uczestniczył William A. Anders | |||||
---|---|---|---|---|---|
Data startu | Data lądowania | Statek kosmiczny | Funkcja | Czas trwania | |
21 grudnia 1968 | 27 grudnia 1968 | Apollo 8 | Pilot modułu księżycowego (nominalny) | 6 dni 3 godziny i 42 sekundy | |
Łączny czas spędzony w kosmosie – 6 dni 3 godziny i 42 sekundy |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Apollo 8 astronaut William Anders dies in Washington plane crash [online], The Independent, 8 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-08] (ang.).
- ↑ William A. Anders, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-07-22] (ang.).
- ↑ Former astronaut William Anders, who took iconic Earthrise photo, has died in Washington plane crash [online], AP News, 7 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-08] (ang.).
- ↑ Former astronaut Bill Anders plane believed to have crashed between Orcas and Johns Islands Friday, June 7; Took famous Earthrise photo [online], sanjuanislander.com [dostęp 2024-06-08] (ang.).
- ↑ San Juan Islands plane crash pilot identified: Who is William Anders? [online], FOX 13 Seattle, 7 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-08] (ang.).
- ↑ The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.). [dostęp 2016-02-25]
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biografia na stronie NASA (ang.)
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
- Absolwenci Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych
- Astronauci programu Apollo
- Amerykańscy generałowie
- Lotnicy Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych
- Ludzie roku tygodnika Time
- Ludzie urodzeni w Hongkongu
- Odznaczeni Air Force Distinguished Service Medal
- Odznaczeni Medalem Pochwalnym (USA)
- Ofiary katastrof lotniczych
- Urodzeni w 1933
- Zmarli w 2024