جیمز کلارک میکسویل
جیمز کلارک میکسویل | |
جیون: | 13 جون 1831 ایڈنبرا سکاٹ لینڈ |
مرن : | 5 نومبر 1879 کیمبرج انگلینڈ |
گن: | میتھمیٹکس تے فزکس |
دسخط: |
جیمز کلارک میکسویل (1831 - 1879) (James Clerk Maxwell) برطانیہ دا اک فزکس تے میتھمیٹکس گرو سی۔ میکسول دیاں ترکڑیاں دی مورت چ اونے الیکٹرومیگنیٹزم تے بجلی دیاں تجربیاں تے وکھالیاں نوں میتھمیٹکس چ دسیا۔ اپنے توں پہلے ہوۓ کم نوں اونے کلاسیکی الیکٹرومیگنیٹک تھیوری دی مورت چ دنیا اگے رکھیا اودا اے کم فزکس نوں اگے ودان چ بعوت ود منیا جاندا اے۔ میکسول نے اے گل دسی جے بجلی تے مقناطیسی ویڑہ خالی تھاں تے چانن دی دوڑ نال موجاں وانگوں نسدے نیں تے ایناں دی دوڑ پکی ریندی اے۔
1861 چ اونے پہلی رنگین مورت بنائی تے لڈوگ بولٹزمان نال رل کے گیس دی کائینیٹک تھیوری دتی جیہڑی اگے چل کے کوانٹم مکینکس تے سپیشل ریلیٹیوٹی دی نیو رکھدی اے۔
میکسویل 19ویں صدی دا ایسا سینسدان سی جینے 20ویں صدی دی فزکس تے گوڑا رنگ چھڈیا۔ ایلبرٹ آئینسٹائن دی میز تے آئیزک نیوٹن تے مائیکل فراڈے دی مورتاں نال جیمز کلارک میکسویل دی مورت وی پئی ہوندی سی۔ دو ہزارویں ورے تے جدوں اے لوکاں کولوں پچھ کے ناپیا گیا جے پہلے 100 وڈے فزکس گرو کون نیں تے نیوٹن تے آئینسٹائین دے مگروں میکسویل تیجے نمبر تے آیا سی۔
پہلا جیون
[سودھو]جیمز کلرک میکسول 13 جون 1831 نوں ایڈنبرا سکاٹ لینڈ چ جان کلرک میکسویل اک وکیل تے فرانسس میکسول دے کعر جمیا۔ اے پیسے ٹکے والا ٹبر سی۔ اودے ماں پیو دا ویاہ دیر نال ہویا سی تے جیدوں میکسول جمیا اودی ماں 40 وریاں توں اپر دی سی۔ اوناں دی اک تعی وی سی جیہڑی نکی جی سی تے مر گئی۔ اینج میکسویل اوناں دا اکو ای نیانا سی۔ نکی جئی جندڑی چ اودے اندر ایس دنیا نوں کھوجن دی تانگ سی تے اوہ ہر چیز بارے پچھدا سی۔
پڑھائی 1839-47
[سودھو]اپنے پتر چ پڑھن دا شوق ویکھ کے اودی ماں نیں اونوں پڑھان دا زمہ اپنے سر لیا پر کینسر چ روگی ہوکے دسمبر 1839 چ مرگئی۔ جیمز نوں ایڈنبرا اکیڈیمی چ پڑھن پیجیا گیا۔ ایتھے اوہ ریندا اپنی ماسی دے کعر سی ایتھے اونے اپنی اک مسیر کولوں ڈرینگ کرنی سکھی۔ پچھوں پینڈو تے کعر چ کلم کلا ہون تے شہر دیاں منڈیاں چ اودا کزارا اوکھا سی۔ ایتھے اودے دو یار لیوس کیمپل تے پیٹر گتھری ٹیل اودے یار بندے نیں جیہڑے پّڑھاکو وی سن۔ اونوں جیومیٹری چنگی لگی تے 13ویں ورے چ اونے انگریزی تے شاعری چ میڈل جتیا۔ میکسول 14 وریاں دا سی جدوں اونے پہلا سائینسی آرٹیکل لکھیا۔
1847 چ جدوں اوہ 16 وریاں دا سی اونے اکیڈیمی چھڈ دتی تے یونیورسٹی اف ایڈنبرا چ پڑھنے پے گیا۔ ایتھے اونوں ّدھان لئی چنگے استاد سن۔
1850 چ اوہ سکاٹ لینڈ چھڈ کے کیمبرج یونیورسٹی آگیا۔ پہلے تے اونے پیٹر ہاؤس، کیمبرج چ داخلہ لیا پر اک ٹرم دے مگروں اوہ ٹرینیٹی کالج، کیمبرج چ آگیا۔ نومبر 1851 چ میکول ہاپکنز کول پڑھن لگ گیا۔ پڑھائی اونے ودیا نمبراں نال پوری کتی تے ایبرڈین یونیورسٹی چ پڑھان لگ گیا۔ 1859 چ اونے زحل سیارے دے لاکے بنے چھلیاں تے اک آرٹیکل لکھیا جس تے اونوں 130 یونڈ دا ایڈم انعام جتیا۔ اونے اپنی گل نوں ایناں لماں تے ٹھیک کرکے لکھیا جے اونوں سچ من لیا گیا تے 1980 چ جدوں وائجر اودے کولوں لنگیا تے اونے میکسول دے کہنے نوں ٹھیک دسیا۔ 2 جون 1859 نوں اونے ابردین چ کیتھرین میری دیوار نال ویاہ کرلیا۔ اوہ میکوسل توں 7 سال وڈی سی۔ 1860 چ اوہ کنگز کالج لندن چ پڑھان لگ گیا۔ آن توں پہلے اونوں چیچک وی ہویا۔
کنگز کالج لندن 1860–65
[سودھو]کنگز کالج لندن چ اودا آنا اودے لئی بعوت فیدامند ریا۔ رائل سوسائٹی نے اودے رنگ تے کم تے اونوں رمفورڈ میڈل انعام دتا۔ 1961 چ اونوں رائل سوسائٹی دا سنگی بنا لیا گیا۔ ایدوں ای اونے دنیا دی پہلی رنگین مورت بنائی۔ رائل انسٹیٹیوشن چ لیکچر سنن جاندا سی تے ایتھے اوہ مائیکل فراڈے نال ملدا اے تے دوناں وشکار سنگت بندی اے پر فراڈے میکول کولوں 40 ورے وڈا سی۔ 1861 چ اونے الیکٹرومیگنیٹزم تے اپنیاں سوچاں اک پیپر چ چھاپیاں۔
1865 چ اونے کنگز کالج لندن چھڈ دتا تے اپنی ٹبری نال گلنلیر آگیا۔ 1871 چ اونوں کیمبرج یونیورسٹی چ پہلا کیونڈش پروفیسر بنادتا گیا۔ اونے کیونڈش لباٹری بنائی تے ہنری کیونڈش دے کماں نوں پدرا کرکے لکھیا۔ 1871 چ اونے گرمی تے اک پڑھاکواں لئی کتاب لکھی۔
5 نومبر 1879 نوں کینسر نال کیمبرج چ 48 وریاں دا ہوکے مرگیا تے اونوں ڈگلس قلعے سکاٹ لینڈ چ دبیا گیا۔ میکسویل نوں شاعری منکھچویں لگدی سی تے اونے آپ وی شاعری لکھی۔ میکسول دا ایونگلیکل فرقے نال جوڑ سی۔
کم
[سودھو]میکسول توں پہلے بجلی تے مقناطیس تے بہت کم ہوچکیا سی تے ایہ پتہ چل چکیا سی جے دوناں دے وشکار گوڑا رشتہ اے۔ بجلی تے مقناطیس دے کئی قنون وی بناۓ جاچکے سن پر میکسول توں پہلے ایناں دی کوئی اک تھیوری نیں سی۔ میکسویل نیں چار نکیاں پر گجیاں ترکڑیاں رائیں ایس جوگا سی جے بجلی تے مقناطیسی ویڈے دی اپسی رشتے داری تے مزاج نوں دس سکے۔ اینج کردیاں ہویاں اونے ایس مسلے دیاں گنجلاں نوں اک سادھ تے سمج چ آن والی تھیوری چ بیان کیتا۔ میسویل دیاں ترکڑیاں پچھلی صدی توں تھیوریٹیکل تے اپلائیڈ فزکس چوکھیا سارا ورتیاں جاچکیاں نیں۔
اپنی ترکڑیاں (James Clerk Maxwell) توں میکسویل ایس قابل سی جے الکٹرومیگنیٹک موجاں دی دوڑ 300000 کلومیٹر/سکنٹ ہوندی اے۔ میکسویل نے اے گل منی جے ایہو ای چانن دی دوڑ وی اے۔ ایے توں فیر اونے بالکل ٹھیک اندازہ لایا جے جانن اصل چ الیکٹرومیگنیٹک موجاں ای ہوندیاں نین۔
دسن والا چانن ای الیکٹرومیگنیٹک موجاں نیں ہوسکدیاں۔ میکسویل دیاں ترکڑیاں چوں اے گل نکلی جے ہور وی الیکٹرومیگنیٹک موجاں ہوسکدیاں نیں جناں دی ویولنتھ تے فریکوینسی دسدے چانن توں وکھری ہوۓ۔ ایناں سوچاں برے ودیا ول ناں ہائینرش ہرٹز نے دسیا جدوں اونے ناں دسن والیاں موجاں لبیا تے فیر بنا کے وی دسیا۔ اے سب میکسویل پہلے توں پیشینکوئی کر چکیا سی۔ کج چر مکروں مارکونی نے کرکے دسیا جے اے ناں دسن والیاں موجاں نوں دور گل بات لئی ورتیا جاسکدا اے تے اینج ریڈیو سچ بن گیا۔ اجکل اسیں ایناں ٹی وی لئی وی ورتدے آں۔ ایکس رے گیما ریز انفراریڈ ریز تے الٹراوائلٹ ریز الیکٹرومیگنیٹک موجاں دیاں ادھارن نیں۔ اے ساریاں میکسویل دیاں ترکڑیاں نال پڑھیاں جاسکدیاں نیں۔
کائینیٹک تھیوری
[سودھو]1866 چ میکسویل نیں للڈوگ بولٹزمان توں وکھریاں میکسویل بولٹزمان نے گیساں دی کائینیٹک تھیوری بنائی۔ اے گیس چ مالیکیولاں دی دوڑ دسدی اے۔
انعام
[سودھو]رمفورڈ ٹکا ایڈم انعام سمتھ انعام
بارلے جوڑ
[سودھو]وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: جیمز کلارک میکسویل |
ہور ویکھو
[سودھو]لکھتاں
[سودھو]- "On the description of oval curves, and those having a plurality of foci". Proceedings of the Royal Society of Edinburgh, Vol. ii. 1846.
- Illustrations of the Dynamical Theory of Gases. 1860.
- On the Theory of Compound Colours, and the Relations of the Colours of the Spectrum. 1860.
- "On physical lines of force". 1861.
- "A dynamical theory of the electromagnetic field". 1865.
- "On governors". Proceedings of the Royal Society, Vol. 16 (1867–1868) pp. 270–283.
- Theory of Heat. 1871.
- "On the Focal Lines of a Refracted Pencil". Proceedings of the London Mathematical Society s1-4(1):337–343, 1871.
- A Treatise on Electricity and Magnetism. Clarendon Press, Oxford. 1873.
- "Molecules". Nature, September, 1873.
- "On Hamilton's characteristic function for a narrow beam of light". Proceedings of the London Mathematical Society s1-6(1):182–190, 1874.
- Matter and Motion, 1876.
- "On Stresses in Rarified Gases Arising from Inequalities of Temperature". Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Vol. 170, (1879), pp. 231–256
- On the Results of Bernoulli's Theory of Gases as Applied to their Internal Friction, their Diffusion, and their Conductivity for Heat.
- "Ether", Encyclopædia Britannica, Ninth Edition (1875–89).
- An Elementary Treatise on Electricity Clarendon Press, Oxford. 1881, 1888.