Faik Konica
| Faik Konica | |
|---|---|
 | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 15. 03. 1875. Konica (Osmansko carstvo) |
| Smrt | 15. 12. 1942. Washington, D.C. (Sjedinjene Američke Države) |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | književnik i ambasador |
| Opus | |
| Jezik | turski |
| Potpis | |
 | |
Faik Konica (Konica, 15. ožujka 1875. – Washington, 15. prosinca 1942.) je bio albanski književnik i ambasador.
Konica je pravi slučaj dječaka enfant prodige. Osnovno obrazovanje je dobio na turskom jeziku u Konici[1] a poslije kratkog vremena nastavio školovanje na Katoličkom sjemeništu (Saverianum) u Skadru[1] te na čuvenoj Gimnaziji Galatasaray u Istanbulu[1]. 1890. je preselio u Francusku, najprije u Lisieux, zatim 1892. u Carcassonne, da bi se upisao na Univerzitetu u Dižonu, gdje je diplomirao 1895. iz romanistike[1]. U Parizu je nastavio studije na Collège de France gdje je učio srednjovjekovni francuski, grčki i latinski[1]. Napokon je studije okončao na Univerzitetu Harvardu[1]. U 21. godini Konica je zaključio svoje visoko obrazovanje na nekim među najpriznatijim školskim ustanovama svog vremena. Tečno je govorio albanski, talijanski, francuski, njemački, engleski i turski. Iskustvo u Francuskoj je ulilo u njemu tradiciju liberalizma i demokracije.
1896. u Bruxellesu je osnovao časopis Albania, koji se tiskao, kasnije u Londonu (od 1902.), do 1909. godine. Časopis će se pokazati kao ključno periodično glasilo za razvoj albanske književnosti, jer su se na njemu tiskali tekstovi autora raznog podrijetla i narječja, svi dijeleći isti etnički pečat. Na tim su se stranicama pojavili Mitko, Kristoforidi, Fishta, Çajupi, Noli, Skiroi i postigli prve uspjehe[1]. U Londonu Konica je se sprijateljio sa Apollinairom[2], s kime će se dugo družiti pa i dijeliti ljubavne nevolje.
1909. je odselio u Sjedinjene Države i postao urednik novina Sunce (albanski: Dielli), zvanično glasilo albanske zajednice u Americi, odnosno glas udruge Zemlja (albanski: Vatra).
1912. odputovao je u London gdje je u ime udruge Vatra zagovarao albanske interese na Londonskoj konferenciji[1]. Na tom susretu je se odlučila sudbina albanskog naroda, tako da je Albanski narodni preporod dostigao nacionalnu samostalnost i proglašenje prve Albanske države. U martu 1913. je sa Fan Nolijom organizirao Albanski kongres u Trstu[3].
1914. nalazio je se u Austro-ugarskom carstvu (Beč, Feldkirch, Baden) a kada je izbio rat između Kraljevine Italije i Austro-ugarskog carstva, odselio je u Švicarsku. U Lausanni je 2. novembra 1915. zajedno sa Mehdijom i Mit'hatom Frašerijom objavio raspravu L'Allemagne et l'Albanie (Njemačka i Albanija) u kojoj napada njemačku podršku na planu podjele Albanije između Grka i Slavena[1]. U martu 1916. putovao je u Sofiju sa Derviš Himom, zatim u Austriju, iz koje je pobjegao jer su ga austrijske vlasti pratile pod sumnjom.
1921. je se vratio u Sjedinjene Države, gdje je odabran za predsjednika Vatre i urednika Diellija. 1926. predsjednik Albanije Zogu ga je imenovao prvim albanskim ambasadorom u Sjedinjenim Država. Konica je bio na tom mjestu do Italijanske invazije Albanije (1939)[1][4].
Umro je u Washingtonu 1942. godine, sahranjen je u Bostonu na groblju Forest Hills[1].
Poslije pada komunizma u Albaniji (decembar 1990.) njegove su mošti premještene u Tiranu[1].
Konicin doprinos u albanskoj književnosti je relativno malen, ali je njegov utjecaj na kulturu i na pisce svoga vremena bio ogroman. Točnije rečeno, Konica je bio jedan od najbistrijih intelektualaca i poligrafa svoga vremena i nesumljivo najvažniji albanski intelektualac u prvoj polovici 20. stoljeća. Na polju književnosti, njegov časopis Albanija je imao ključnu ulogu za tadašnju generaciju pisaca. Borio je se za samostalnost Albanije, ali istovremeno i nastojao da priključi albanski narod Zapadnoj kulturi, da otvori Albaniju prema Zapadu.
Njegovo djelo nastavlja prosvjetiteljsku francusku tradiciju (Diderota na primjer) i ističe se po eleganciji stila, po fluidnoj i harmoničnoj prozi, po originalnošću sadržaja, velikoj kulturi i poznavanjem međunarodne literature. U članu Për themelimin e një gjuhës letrarishte shqip (O temelju albanskog književnog jezika) Konica naglašava kako je nužno stvoriti jedan jedinstveni književni albanski jezik.
Mnoga njegova djela su ostala nedovršena ili u ulomku. Bio je plodan i mudar satirist (Veleposlanstvo tlačitelja u Parizu ; Doktor Igla otkriva korijene drame Mamurrasa ; Četiri priče o Zululandu).
Među najpoznatijim njegovim tekstovima ostaje Kako mi se ukazala Albanija.
- (alb) Nën hien e hurmave (1899.) | U sjeni palmi
- (alb) Një ambasadë e zulluve në Paris (1922.) | Veleposlanstvo tlačitelja u Parizu
- (alb) Dr. Gjëlpëra zbulon rënjët e dramës së Mamurrasit (1924.) | Doktor Igla otkriva korijene drame Mamurrasa
- (alb) Shqiperia si m'u-duk (1929.) | Kako mi se ukazala Albanija
- (alb) Kater Perrallat e Zululandit | Četiri priče o Zululandu
- (alb) Shqipëria : kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore | Albanija : kamenjar jugoistočne Europe
- (alb) Vepra | Sabrana djela (2001.)
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 (en)„Robert Elsie, Introduction to Faïk Konitza, 2000.”. Pristupljeno 30. 05. 2021.
(PDF)
- ↑ (fr)„Luan Starova, Faik Konitza and Guillaume Apollinaire”. Arhivirano iz originala na datum 2007-07-03. Pristupljeno 30. 05. 2021.
- ↑ (en)„Robert Elsie, Albanian Voices : Fan Noli”. Arhivirano iz originala na datum 2011-04-16. Pristupljeno 30. 05. 2021.
- ↑ (en)„Religion: Sister Act 1938.”. Pristupljeno 30. 05. 2021.
