Filip Shiroka
| Filip Shiroka | |
|---|---|
 Filip Shiroka | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 13. 8. 1859.[1] Skadar, Osmansko Carstvo (danas Albanija) |
| Smrt | 14. 11. 1935. (dob: 76)[2] Bejrut, Libanon |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | Pjesnik, inženjer |
| Opus | |
| Književni pravac | Albanski narodni preporod |
| Književne vrste | |
| Jezik | Albanski, talijanski |
Filip Shiroka (1859–1935) bio je pjesnik Albanskog narodnog preporoda.
Široka je rođen i odrastao u Skadru, gdje su ga školovali franjevci.[3][4] Među njegovim učiteljima bio je pjesnik Leonardo De Martino (1830–1923), čiji je utjecaj sveprisutan u Širokinim stihovima. Godine 1880. sudjelovao je kao neredovnik u bici kod Ulcinja.[5] Njegova najranija pjesma, U Albaniji, na oružje, na oružje! (tal. All'Albania, all'armi, all'armi!) bila je nacionalistička pjesma o obrani Ulcinja, koja je napisana na talijanskom jeziku i tiskana u Osservatore cattolico u Milanu 1880. godine.[4] Nakon poraza Prizrenske lige emigrirao je na Bliski Istok i nastanio se u Egiptu,[5] a kasnije u Libanonu, gdje je, uz pomoć tadašnjeg guvernera Pashka Vase, radio kao inženjer u željezničkoj gradnji.[6][7] Široka je postao članom društva nazvanog "Vëllazëria Shqiptare" ("Albansko bratstvo"), koje su u Kairu osnovali albanski emigranti 1894. godine.[8]
Širokina nacionalistička, satirična i meditativna poezija na albanskom jeziku pisana je uglavnom od 1896. do 1903. godine.[2] Njegove su pjesme obljavljivane u časopisima kao što su Albanija Faika Konice, albanski listovi koji su izlazili u Egiptu i skadarski vjerski mjesečnik Elçija i Zemers t'Jezu Krisctit ("Glasnik svetog srca"). Široka, koji je koristio i pseudonime Gegë Postripa[8] i Ulqinaku, autor je najmanje šezdeset pjesama, tri kratke priče, članaka i nekoliko prijevoda, posebno religijskih djela za katoličku liturgiju. Njegovu pjesničku zbirku, Zâni i zêmrës (Glas srca, Tirana, 1933), nastalu na prijelazu stoljeća, objavio je Ndoc Nikaj dvije godine prije Širokine smrti u Bejrutu.[3]
Širokino pjesništvo, nadahnuto je francuskim i talijanskim romantičnim pjesnicima s početka 19. stoljeća kao što su Alfred de Musset (1810–1857), Alfonse de Lamartine (1790–1869) i Tommaso Grossi (1790–1853), koje je čitao kao mladić u Skadru, nije neobično po svojim temama ili leksičkom opsegu, niti uvijek nosi značajne književne kvalitete, premda se ovo može reći za većinu pjesnika Albanskog naodnog preporoda. Široka je zapamćen kao duboko osjećajan tekstopisac i kao jezikosloveni čistunac, koji je bio opsjednut vlastitom sudbinom i sudbinom svoje daleke domovine. U njegovom radu ponavlja se tema nostalgije za zemljom njegovog rođenja. Među njegovim rodoljubivim pjesmama nalaze se Idi lasto (Shko dallëndyshe), Albanija, Gjergj Kastrioti i Grob Skenderbega.[9]
- ↑ Vila 1986: str. 3
- ↑ 2,0 2,1 Vila 1986: str. 8
- ↑ 3,0 3,1 „Hyrje” [Introduction] (sq). Fajtori.com. Pristupljeno 2013-10-07.
- ↑ 4,0 4,1 Vila 1986: str. 20
- ↑ 5,0 5,1 Vila 1986: str. 4
- ↑ Vila 1986: str. 5
- ↑ Elsie, Robert. "Filip Shiroka" Arhivirano 5 August 2011 na Wayback Machine-u.
- ↑ 8,0 8,1 Skendi, Stavro (1967). The Albanian national awakening. Princeton: Princeton University Press. str. 152. ISBN 9781400847761.
- ↑ Këlmendi 1977, str. 539
- Këlmendi, Ahmet (1977). Povijest svjetske književnosti, knj. 2. "Albanska književnost". Zagreb: Mladost.
- Vila, Besa (1986) (sq), Zani i zemrës dhe shkrime të tjera, Tirana: Naim Frashëri Publishing House
