David Bowie
| David Bowie | |
|---|---|
| |
| Persovntiäđuh | |
| Šoddâm | uđđâivemáánu 8. peeivi 1947 |
| Šoddâmsaje | Lontoo, Ovtâstum kunâgâskodde |
| Jáámmám | uđđâivemáánu 10. peeivi 2016 (69-ihásâžžân) New York, Ovtâstum staatah |
| Aalmugjeessânvuotâ | eŋlandlâš |
| Musikkár | |
| Artistnommâ | David Bowie |
| Lávlumkielah | eŋgâlâskielâ |
| Aktiivlâžžân | 1967–2016 |
| Genreh | rock, taaiđârock, glam rock, poprock, soul, electronic, keččâlâddâmvuálásâš muusik |
| Čuojânâsah | kiitaar, saksofon, piano |
| Skiärrufinnodâh | Deram Records (1967) Decca Records (1970) Mercury Records (1970-1971) RCA Records (1971–1982 já 1995–1997) EMI (1983–1987) Arista Records (1993) Virgin Records (1999) Columbia Records (2003) |
| Peerâ | |
| Vaanhimeh | Heywood Jones Margarey Burns |
David Robert Jones ađai David Bowie (8. uđđâivemáánu 1947 Lontoo, Ovtâstum kunâgâskodde – 10. uđđâivemáánu 2016 New York, Ovtâstum staatah) lâi eŋlandlâš musikkár já čaittâleijee. Bowie algâttij musikkár karrieer 1960-lovo loopâst. Sun kulostui albumist The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (1972), já aalmugijkoskâsâš supertäsnin suu pajedij album Let’s Dance (1983). Bowie lâi 1970-lovvoost glam rock oovdâstjottee, já suu vaikuttâs popkulttuurân lii lamaš merhâšittee. Bowie lii kočodum rock jođetteijee futuristin já kameleontin sehe genrei raajijd cyevkkee oovdâstjotten.
Bowie tobdosumoseh pitáh láá ovdâmerkkân "Space Oddity", "Life on Mars?", "Changes", "Starman", "Ziggy Stardust", "Rebel Rebel", "Fame", "Heroes", "Ashes to Ashes" já "Let's Dance"
Pärni- já nuorâvuotâ
[mute | mute käldee]David Robert Jones šoodâi Brixton kaavpuguásist Lontoost uđđâivemáánust 1947. Suu enni Margaret ”Peggy” Burns lâi pargoost elleekoveteatter saječäitten já eeči Heywood ”John” Jones párnáipääihi ruttânorren. Johnist lâi oovdeb näimilittoost nieidâ já Peggyst kandâ Terry, kote lâi oovce ihheed puárásub ko Bowie. Ko Bowie lâi kuuđâihásâš, te peerâ varrij Bromley ovdâkaavpugân, kost lâi pele tijmepele junámätki Lontoon.
Bowie lii ettâm, ete ko kuulâi käävci teikâ oovceihásâžžân Little Richard single "Tutti Frutti", mon suu eeči lâi puáhtám pááikán, te sun meridij, ete sust puátá musikkár. Nubálovihásâžžân sun kuldâlij rock and roll já rhythm and blues lasseen Charles Mingus jazz. Eromâšávt viljâpeeli Terryst lâi merhâšittee vaikuttâs nuorâ Bowie muusiksmaakân.
Bowie feilij vuáđuškoovlâ loppâiskosist já moonâi luvâttuv saajeest teknillisâš opâttâhân Bromley Technical High Schoolân. Tobbeen sun finnij tuhhiitteijee árvusääni tuše taiđust. Veik Bowie ij kuássin moonnâm taaiđâškoovlân, sun siärvástâlâi ennuv taaiđâškoovlâi taaidâr- já musikkárijgijn, mii vaikuttij ennuv suu episovâlâš stiijlân. Bowie eeđâi sahhiittâlmist ive 1992: "Muu kiäsuttii jo uáli nuorrân puoh ääših, moh cyevkkejii noormâid já vuástálistii sovâlâšvuođâ, lâiba saahâ malâkooveest, muusikist teikâ mast peri." Škoovlâi maŋa sun lâi pargoost máinustoimâttuvâst.
Ive 1962 Bowie lâi tuárust ustevijnis škoovlâ šiljoost. Ton čuávumuššân suu čižetpiälásâš čalmekollááš vijđánij já halvaandui pisovávt, já tondiet čalme oroi lemin ruškâd teikâ ruánáá ijge čuovjâd nuuvt ko táválávt. Tuáru suijân lâi Bowie ustev nieidâskippáár.
Bowie máttááttâlâi čuojâttiđ kiitaar já saksofon pärnin. Sun čuojâttij ive 1964 maŋa maaŋgâin muusikjuávhuin, moh iä finnim ennuvgin miänástus. Bowie vaaldij uđđâivemáánust 1966 taidârnoomâ David Bowie. Sun lâi ovdil kiävttám noomâid Davie Jones já Dave Jay, mut molsoi noomâs tondiet ko tot lâi masa siämmáš ko The Monkees -juávhu Davy Jones nommâ. Sun valjij noomâ Bowie, tastko tot čujottij Bowie-niijbán. Virgálávt sun ij kuittâggin kuássin molsom noomâs David Jonesist David Bowien.
Karrieer já eellim
[mute | mute käldee]Lávlookarrieer algâ (1967–1971)
[mute | mute käldee]
Bowie almostitij cuáŋuimáánust 1967 párnáilaavlâlágán single "A Laughing Gnome", mii ij kuittâggin miänástum. Siämmáá ive kesimáánust sun almostitij vuossâmuu album David Bowie. Album lâi oovtâkiärdánis já keppâ pop, mon sanniittâsah lijjii humoristliih já makabeerliih. Album ij miänástum kávpálávt, ijge Bowie maŋeláá váldám tom fáárun albumij uđđâsistalmostittemkampanjaid.
Bowie molsoi olgostiijlâs távjá jo 1960-lovvoost. Ive 1965 sun lâi "modi" já čuávuvááh kyehti ive "hippi". Ton maŋa sun oovdedškuođij váhá nissoonlágán stiijlâs. Ive 1967 Bowie uápásmij tánssájeijee Lindsay Kempân já oopâi taansâ suu pantomiimjuávhust. Ive 1969 Bowie oovdânpuovtij pantomiim Tyrannosaurus Rex -juávhu konsertijn, já maŋeláá sun ovtâstitij pantomiim meid jieijâs muusikân.
Ive 1969 almostui Bowie nubbe studioalbum, mon algâalgâlâš nommâ lâi meid David Bowie, mut onnáá peeivi tot kočoduvvoo Space Oddityin. Siämmáá ive sun raahtij sopâmuš ameriklâš Mercury Recordsáin. Albumist valdum single Space Oddity almostui suulân siämmáá ääigi ko Apollo 11 mánudâšmätki sehe Stanley Kubrick 2001: A Space Odyssey -elleekove, já tot munedij suu puáttee pitái komovuotâteemaid. Single lâi stuorrâ miänástus, já tast šoodâi klassikko, mut tast stijlâlávt ereslágán album ij miänástum ennuvgin. Bowie kuálmád album The Man Who Sold the World (1970) lâi lussâdub já sevŋâdub ko oovdeb album. Tot miänástui mottoom verd Ovtâstum staatâin, mut ij Britanniast.
Bowie naajâi Angie Barnettáin njuhčâmáánust 1970, já čuávuváá ive suoi finnijn kaandâ. Angie toimâškuođij Bowie promoottorin já išedeijen.
1970-lovvoost Bowie lâi glam rock vuossâmuš pioneer Marc Bolanáin. Suu čuávuvâš album Hunky Dory (1971) čuojâttij vuossâmuu keerdi suu tuáváášjuávkku The Spiders from Mars, moos kullii kitarist Mick Ronson, basist Trevor Bolder já rumbal Mick Woodmansey. Ovdil Hunky Dory almostittem Bowie raahtij RCA Recordsáin sopâmuš kuulmâ albumist.
Ziggy Stardust (1972–1973)
[mute | mute käldee]
Mánuppaje Hunky Dory skiäruttem loopâ maŋa Bowie skiärutškuođij pittáid suu uđđâ album The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (1972) várás. Bowie raahtij album várás alter ego Ziggy Stardust, kii lâi komovuođâst Eennâmpáálun puáttám rocktäsni. Ziggy-huáđđost Bowie keevtij iššeen jaapaanlâš kabuki- já nō-teatter, pantomiim sehe androgyynlâšvuođâs, moos kullii smiŋkkâ, ruopsis vuoptah sehe šuávvááh pihtâseh. Album lâi stuorrâ miänástus já Bowiest šoodâi täsni. Bowie tovâttij meid tuuškâ, ko sun eeđâi Melody Maker-loostâ sahhiittâlmist, ete sun lii biseksuaallâš. Seksuaallâš sundâšuumeest sárnum lâi ton ääigi muusikmaailmist epitáválâš.
Ziggy Stardust almostittem čuávui 18 mánuppaje konsertturnee, mii finnij ennuv mielâstumvuođâ Bowie já suu tuáváášjuávhu teatraallâš já tyestilis oovdânpyehtimist. Siämmáá äigi Bowie pyevtittij motomijd Mott the Hoople, Iggy Pop já Lou Reed albumijd. Sun meid raahtij šuoŋâ Mott the Hoople hittipitá "All the Young Dudes".
Bowie aalgij ive 1973 pääcciđ roolâhuáđđos faŋgân. Bowie mainâstij mâgeláá: "Mun-uv lijkkuustuvvim Ziggyn. Lâi älkkee leđe huáđđoo lommoost ijâi peivij. Mun nubástuvvim Ziggy Stardustin. David Bowie vuolgij meddâl. --- Vuástá aalgii puáttiđ tuođâliih čuolmah. --- Čuávuvâžžân lii vuárust mätki psykologisâš hiävun já pálgá keejist kaartah narkotiikamnâsij uhren."
Syeinimáánu 3. peeivi 1973 Lontoost Ziggy-turnee majemuu konsertist Bowie almottij, ete konsert lii sii majemuš. Kuldâleijeeh hirmástuvvii, mut maŋeláá Bowie čielgij, ete tuše Ziggy já Spiders-juávkku lopâtteh. Ziggy-kuulti joođhij album Aladdin Sane (1973), mon nommâhuáđđoo lâi Ziggy Stardust ameriiklâš vaastâ. Ovtâstum staatâi turnee ääigi čallum album siskeldij lussâdub soundi já ahevuboid fáádáid ko oovdeb album. Album visásmitij Bowie sajattuv albumlistoid haldâšeijee supertäsnin Britanniast. Maailmturnee čuávumuššân Bowiest šoodâi täsni meid Japanist.
Syeinimáánust 1973 Bowie mielâstumvuotâ lâi stuárráámus. Sust lijjii siämmáá ääigi vittâ album Britannia Top 40 -listoost, já sust lâi stuorrâ fanijuávkku, mii irâttij ađđiistâllâđ suu stiijlâ nuuvt pyereest ko máhđulâš. Roovvâdmáánust 1973 Bowie almostitij album Pin Ups (1973), mast lijjii cover-versioh Bowie mielâpittáin iivijn 1964–1967. Album lâi viiđâ oho ääigi Britanniast listo vuossâmužžân.
Ovtâstum staatâi iveh já narkotiikamnâsčuolmah (1974–1976)
[mute | mute käldee]
Bowie vuosmuš album Spiders-juávhu maŋa lâi apokalyptlâš Diamond Dogs (1974), mii vuáđudui mottoom verd George Orwell kiirján 1984 já lopâttij Bowie glam rock -paje. Album almostittem maŋa Bowie varrij Ovtâstum staatáid, vistig New Yorkân já maŋeláá Los Angelesân. Ovtâstum staatâin sun algâttij uáinojeijee máinuskampanja já spektaakkellágán Diamond Dogs -konsertturnee.
Bowie vuosmuš Ovtâstum staatâin rahtum album lâi Young Americans (1975), mon muusik Bowie kočodij noomáin "lastiksoul". Diamond Dogs já Young Americans pajanii Ovtâstum staatâi Top 10 -liiston já Bowie sehe John Lennon single "Fame" listo njunošân. Britanniast Bowie ij lamaš innig nuuvt stuorrâ mielâstumvuođâst, tastko sun lâi varrim Ovtâstum staatáid já luovâm glam rockist. Bowie ton ääigi albumeh pajanii kuittâg-uv puoh alda listokeeji.
Bowiest lâi 1974–1976 tuođâlâš narkotiikamnâsčuolmâ. Sun lâi sorjolâš kokaiinist já killái ton tovâttem kuárusvuođâ tobdoost. Sun lâi kokaiin tiet monâttâm puurrâmlustos já ruáinui vuálá 40-kiilusâžžân. Bowie ihástâlâi ton ääigi meid fasism já okkultism, mast sun finnij negatiivlâš almolâšvuođâ.
Ive 1976 Bowie raahtij uđđâ alter ego Thin White Duke, mon sun kočodij "romantikkárin tobdoittáá". Thin White Duke šoodâi Nicolas Roeg stivrim elleekove The Man Who Fell to Earth (1976) uáivihuáđđost, mon Bowie čaittâlij.
Album Station to Station (1976) šoodâi Bowie kokaiinpaje ääigi. Tom aneh kuittâg-uv ohtân Bowie pyeremuin albumijn, já ton almostittem maŋa uárnejum konsertturnee lâi meid miänástus.
1970-lovo loppâ
[mute | mute käldee]Bowie varrij keessiv 1976 Eurooopân, vâi pesâččij iärun kokaiinsorjolâšvuođâstis já puávtáččij leđe eenâb kálguidiskuin já kandâidiskuin. Peerâ aasâi vistig Sveeicist Genevejäävri riddoost. Bowie mainâstij ive 1996:
"Must lâi korrâ liävttoin puátimin čuávuvâš rock uhre – jiešalnees lam viehâ vises, ete jiem ličij selvânâm 70-lovvoost jis liččim juátkám siämmáánáál. Mut lijjim tuárvi luholâš, ete iberdim muu siskelumosist, ete lijjim koddemin jieččân, já ferttim porgâđ maidnii nuuvt, ete pesâččim iärun tast."
Čohčuv Bowie viettij stuárráámuu uási äigistis Viestâr-Berlinist ustevis Iggy Pop kulen, já tobbeen sun viijmâg-uv luovânij kokaiinist. Bowie aasâi Kreuzberg kaavpuguásist, kost aasâi ennuv turkkiliih, homoseksuaalliih, taidâreh já olgoštum ulmuuh. Suu vyeligis viste lâi čujottâsâst Hauptstraße 155, kevttum autoid vyebdee käävpi pajekeerdist.
Bowie lâi mottoom ääigi ihástâlâm Roxy Music -juávhust kulostum Brian Eno ambient-muusik, mon sun oonij puátteevuođâ muusikin. Bowie vaaldij ohtâvuođâ Enon, já sii ovtâspargoost šoddii kulmâ "Berlintrilogian" kočodum album: Low (1977), "Heroes" (1977) já Lodger (1979). Trilogiast láá ennuv ambient-vaikuttâsah, já ton jiešvuottân láá syntetisaattor kiävttu já keččâlâddâmvuálásâš sätinálásâšvuotâ. Veik Bowie ij čujottâm albumijd stuorrâ olmoošjuávkun, te toh puoh pajanii Britannia Top 5 -liiston já finnii kritikkárij mielâstumvuođâ.
Bowie išedij iivij 1976–1977 Iggy Pop taan sooloalbumij The Idiot já Lust for Life nuottiimist já pyevtitmist. Sun meid čuojâttij piano Iggy Pop ive 1977 turneest. Ive 1978 sun já Angela varrijn eres soojijd já ive 1980 sij iäránáin.
Ive 1978 loopâst Bowie algâttij stuorrâ maailmturnee já jienâttij Lodger-album turnee konsertij kooskâst. Sun lâi meid ennuv Britannia televisiost já raahtij muusikvideoid. Suu imago muttui meid sovâlubbon já suu fanijd aldasubbon.
1980-loho
[mute | mute käldee]
Ive 1980 almostittum Scary Monsters (and Super Creeps) -album ääigi Bowie kevtiškuođij uđđâsist ivnáás stiijlâs. Britannia listo njunošân pajanâm albumijnis Bowie luhostui ovtâstittiđ keččâlâddâmvuálásâšvuođâ kávpálâš- já árvustâllâmmiänástusân. Albumist singlen almostittum, ohtân Bowie merhâšitteemuin pittáin oonnum "Ashes to Ashes" pajanij listo njunošân Britanniast, já ton muusikvideo lâi ton ääigi tivrâsumos muusikvideo.
Ive 1981 Bowie skiäruttij Queen-juávhoin Britannia listo njunošân pajanâm pitá "Under Pressure". Iivij 1981 já 1982 ääigi Bowie kuittâg-uv ij ráhtám ennuvgin muusik, tastko sun vuordij, ete suu sopâmuš RCA Recordsáin nuvâččij, já sun ij tarbâšiččii mäksiđ uási suu puáđuin oovdeb manager Tony DeFriesân.
Čuávuváin albumáin Bowie viigâi tiäđulávt kávpálii miänástusân. Sun raahtij ruttiis sopâmuš EMI Recordsáin já skiäruttij melodisâš já tanssâtteijee album Let’s Dance (1983). Album finnij puorijd árvuštâlmijd, já tast šoodâi suu karrieer stuárráámus kávpálâš miänástus. Album pajanij jotelávt Ovtâstum staatâi já Britannia listo njunošân, já tast rahtum muusikvideoh uáinojii ubâ ääigi televisiost. Album puovtij Bowien ennuv uđđâ kuldâleijeid já siämmást sun luhostui siäiluttiđ stuárráámuu uási ovdebijn ihástâllein. Ko album siskeldij taggaar väldivirde muusik, mon vuástá Bowie lâi ovdil taistâlâm, te motomeh suu puárásuboh kuldâleijeeh onnii tom liijkás kávpálâžžân já boikotistii tom.
Čuávuvâš album Tonight (1984) lâi vala eenâb pop já väldivirde muusik. Tot finnij hyenes árvuštâlmijd, já joba Bowie jieš uccááttij tom. Album pajanij váháš ááigán listo njunošân, mut ton maŋa Bowie karrieer supertäsnin vuállánškuođij.
Ive 1985 Bowie lávdástij Live Aid -konsertist já raahtij Eŋland listo njunošân pajanâm duetto "Dancing in the Street" The Rolling Stones -juávhu lávloo Mick Jaggeráin. Ive 1986 Bowie raahtij Iggy Popáin taan album Blah Blah Blah.
1980-lovo ääigi Bowiest almostuvvii kirjeh, moi fáddán lijjii suu jolâs iivij tábáhtusah sehe suu suuvâ mielâtiervâsvuotâčuolmah. Bowie soro lasettij peliviljâ Terry jiešsorme ive 1985.
Bowie čuávuvâš album lâi Never Let Me Down (1987). Vyestimielâlávt skiäruttemstudion moonnâm Bowie killái skiärufinnoduv vuárnutmist, já album sehe tast valdum singleh iä miänástum listoin iäge kritikkárij árvuštâlmijn. Bowie kritisistij maŋeláá 1980-lovo äigin, kuás kávpálâšvuotâ vaaldij suu taiđust kreatiivlâšvuođâ.
Bowie čaittâlij 1980-lovvoost muádi elleekooveest. Sust lâi cameoroolâ saksalâš elleekooveest Christiane F. – Wir Kinder vom Bahnhof Zoo (1981), mast sun lávloi pittáás Station to Station. Elleekove soundtrackist láá meid maaŋgah eres Bowie pitáh. Ton lasseen sun čaittâlij ovdâmerkkân elleekuuvijn The Snowman (1982), The Hunger (1983) já The Last Temptation of Christ (1988). Ive 1980 sun čaittâlij Broadwayst The Elephant Man.
1990-loho
[mute | mute käldee]
Iivij 1989–1991 Bowie lâi fáárust kitarist Reeves Gabrielsáin vuáđudum juávkkuprojektist, mon nommâ lâi "Tin Machine". Tot skiäruttij kyehti studioalbum já oovtâ liveskiäru. Juávhu liven jienâttum já larmâlâš rock juovij kritikkárij uáivilijd, já ton peggim lii huánánâm maŋeláá tuše eenâb. Proojeekt lâi kuittâg-uv taaiđâlávt uáli merhâšittee jorgáldâhsaje Bowie karrieerist, tastko sun tuostâi ton mieldi luovâniđ skiärufinnoduvâi kávpálâšvuođâ vátámâšâin já rähtiškuođij muusik jieijâs iävtuiguin.
Ive 1990 Bowie toovâi Sound+Vision -maailmturnee, mast sun čuojâttij majemuu keerdi tuše suu tobdosumosijd pittáid. Ive 1992 sun čaittâlij uánihis roolâ kulttitelevisioráiđu Twin Peaksân vuáđudeijee elleekooveest Twin Peaks: Fire Walk with Me.
Bowie joođhij soolokarrieeris albumáin Black Tie White Noise (1993). Tot pajanij Britannia listo njunošân, mut koočâi jotelávt turnee já markkânistem váilum tiet. Siämmáá ive sun skiäruttij album Buddha of Suburbia, mii finnij inspiraatio BBC siämmáánommâsâš televisiorááiđust. Taan-uv album vuábdu killái hyenes markkânistmist.
Ive 1995 Bowie maacâi vuossâmuu keerdi masa kyehtlov ihheed tolebáá rahtum Berlintrilogia maŋa ovtâspaargon Brian Enoin. Suoi raahtijn viehâ keččâlâddâmvuálásâš album Outside, mast láá ennuv industrial rock jiešvuođah. Čuávuvâžžân sun raahtij album Earthling (1997), mii lii stijlâstis viehâ siämmáálágán ko oovdeb, mut tast láá meid mottoom verd drum 'n' bass, jungle já teknomuusik jieševuođah. Ive 1999 almostittum 'Hours...' iärrán ennuv ovdebijn albumijn já lii ennuv eenâb popmuusik.
Ive 1997 Bowie finnij tääsni Hollywood Walk of Fame -kaatân. Ive 1999 sun duetistij Brian Molokoin Placebo-juávhu "Without You I’m Nothing” -pittáást.
2000-loho
[mute | mute käldee]
Ive 2002 Bowie almostitij album Heathen. Albumist sun čuojâttij eenâb instrumentijd ko kuássin ovdil. Album lâi sevŋâdub ko suu ovdebeh albumeh, já tot spejâldij Bowie tobdoid puárásmemstis. Album finnij puorijd árvuštâlmijd já miänástui viehâ pyereest.
Bowie čuávuvâš studioalbum Reality (2003) finnij kritikkárijn viehâ puorijd árvustâlmijd. Album maŋa lâi maailmturnee Reality (2003–2004). Turnee koskâlduttii ive 2004, ko Bowie kaartâi váimučuoppâmân váimusuonâtoppum tiet. Sun ij adelâm čuoppâm maŋa sahhiittâlmijd, ijge almostittâm uđđâ materiaal love ihán. Sun ij meid čuojâttâm ennuvgin konsertijn. Ive 2006 sun čaittâlij Nikola Tesla Christopher Nolan elleekooveest The Prestige.
Šoddâmpeeivis 8. uđđâivemáánu 2013 Bowie almostitij single "Where Are We Now?", já suu nubben majemuu album The Next Day njuhčâmáánust 2013.
Bowie teevdij 69 ihheed 8. uđđâivemáánu 2016 já almostitij siämmáá peeivi jazz-vaikuttâsâš album Blackstar. Tot pajanij suu jäämmim maŋa listo njunošân maaŋgâin enâmijn.
Bowie ááigui čaittâliđ Twin Peaks -televisiorááiđu jotkâuásist, mut sun jaamij ovdil kuvviimijd.
Jäämmim
[mute | mute käldee]David Bowie jaamij uđđâivemáánu 10. peeivi 2016, kyehti peeivi šoddâmpeeivis maŋa, vuoivâspurâttâhtaavdân, moos sun lâi puoccâm jo 18 mánuppaijeed. Bowie lâi toollâm taavdâ syeligâsâst já lâi mainâstâm tast tuše perrui já aldasumos usteváid. Bowie tuáivui testamentistis, ete suu kuunah levâttuuččii buddhalâš taavij mieldi Bali suollui Indonesian. Testament mieldi suu ärbejeijeeh láá pelikyeimi já parnij lasseen suu kuhesáigásâš išedeijee já suu nieidâ tipšoo. Tuámustoovlin adelum jäämmimtuođâštâs mieldi Bowie kunnejii Ovtâstum staatâin kyehti peivi suu jäämmim maŋa.
Jäämmim maŋa
[mute | mute käldee]Bowie jäämmim maŋa ive 2020 almostuvvii kyehti uđđâ album Is It Any Wonder? já ChangesNowBowie. Vuosmuš lii digitaallâš EP-skiäru, mast láá kuttâ ovdil almostittemes teikâ mudoi härvinâš versio Bowie pittáin. Maajeeb lii vuod oovce live-versiod siskeldeijee skiäru, mii almostui räijejum LP- já CD-riäntusin.
Skammâmáánu 26. peeivi 2021 almostui ive 2001 päddejum ovdil almostittemes album Toy.[1]
Priivaateellim
[mute | mute käldee]Perâeellim
[mute | mute käldee]
Bowie vuosârähisvuotâ lâi tánssájeijee Hermione Farthingale, kiäin sun aasâi oovtâst ive 1968.
Bowie naajâi Mary Angela Barnettáin njuhčâmáánust 1970, já sunnui šoodâi Duncan Zowie Haywood Jones -nommâsâš kandâ ive 1971. Suoi iäránáin ive 1980, mon maŋa Duncan huolâtteijeevuotâ paasij Bowien. Duncan Jonesist šoodâi maŋeláá elleekovestivrejeijee.
Bowie siärvástâlâi ovdil nube näimilittoos čaittâleijee Susan Sarandonáin ive 1983.
Ive 1992 Bowie naajâi somalialâš mannekiin Iman Abdulmajidáin. Ive 2000 šoodâi Bowie já Iman nieidâ Alexandria Zahra.
Majemui iivij Bowie aasâi New Yorkist perruinis, lâi harvii almolâšvuođâst já keevtij ääigis päikkieeččin toimâmân sehe máálái já nurâdij taiđuu.
Seksuaallâšvuotâ
[mute | mute käldee]1970-lovo pele räi androgyynlâš Bowie seksuaalvuotâ lâi tergâdis uási suu imago. Sun mainâstij 1970-lovo aalgâst lostâsahhiittâlmist biseksuaalvuođâstis, já suu aldaulmui mield sust lijjii maaŋgâi nissoonkoskâvuođâi lasseen meid motomeh almaikoskâvuođah. 1980-lovvoost Bowie kađâškuođij tubdâstâsâs já velttâdij fáádá maŋeláá. Bowie eellimkeerdi čällee David Buckley mielâst Bowie keččâlij biseksuaalvuođâ, mut suu kiäsuttem almaid kepidui ave mield.
Diskografia
[mute | mute käldee]- Válduartikkâl: David Bowie diskografia
Studioalbumeh
[mute | mute käldee]
|
|
Tin Machine -juávhust
[mute | mute käldee]- Tin Machine (1989)
- Tin Machine II (1991)
Filmografia
[mute | mute käldee]| Elleekoveh[2] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ihe | Suomâkielâlâš nommâ | Algâalgâlâš nommâ | Roolâ | ||
| 1976 | Mies toisesta maailmasta | The Man Who Fell to Earth | Thomas Jerome Newton | ||
| 1978 | Just a Gigolo | Schöner Gigolo, armer Gigolo | Paul Ambrosius von Przygodski | ||
| 1981 | Christiane F. – tyttö metroasemalta | Christiane F. – Wir Kinder vom Bahnhof Zoo | cameoroolâ | ||
| 1982 | Lumiukko | The Snowman | Puárrásub James | ||
| 1983 | Verenjano | The Hunger | John | ||
| 1983 | - | Merry Christmas, Mr. Lawrence | Celliers | ||
| 1983 | Yön selkään | Into the Night | Colin Morris | ||
| 1986 | Labyrintti | Labyrinth | Jareth | ||
| 1986 | - | Absolute Beginners | Vendice Partners | ||
| 1988 | Kristuksen viimeinen kiusaus | The Last Temptation of Christ | Pontius Pilatus | ||
| 1991 | - | The Linguini Incident | Monte | ||
| 1992 | Twin Peaks – Tuli kulje kanssani | Twin Peaks: Fire Walk with Me | FBI aageent Phillip Jeffries | ||
| 1996 | - | Basquiat | Andy Warhol | ||
| 1998 | - | Il Mio West | Jack Sikora | ||
| 1999 | Herra Ricen salaisuus | Mr. Rice's Secret | Mr. Rice | ||
| 2006 | - | The Prestige | Nikola Tesla | ||
| 2006 | Arthur ja minimoit | Arthur et les Minimoys | Maltazard (eŋgâlâskielâlâš jienâ) | ||
Keejâ meid
[mute | mute käldee]Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást David Bowie.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ David Bowie: unreleased 2001 album Toy to get official issue The Guardian. Čujottum 14.12.2021. (eŋgâlâskielân)
- ↑ David Bowie IMDb. Čujottum 17.10.2021. (eŋgâlâskielân)
