Distritong pambatas ng Pilipinas
Ang mga distritong pambatas ng Pilipinas ay ang pagkakahati ng mga lalawigan at lungsod ng Pilipinas para sa mga kumakatawan sa iba't-ibang lehislatibong katawan nito. Ang mga distritong pang-kongreso ay para sa Kapulungan ng mga Kinakatawan, habang mayroon ding mga distrito ng Sangguniang Panlalawigan, at iilang Sangguniang Panlungsod. Sa layuning pang-kinakatawan, ang Senado, karamihan ng Sangguniang Panlungsod, Sangguniang Bayan, Sangguniang Barangay at Sangguniang Kabataan ay maaring mahalal sa pang-kabuuan, bagaman mayroon ding distritong pang-senado noon.
Ang unang komposisyon ng mga distritong pambatas ay nabuo sa ordinansang nilakip sa Konstitusyon. Ang mga pagbabago sa komposisyon ng mga distrtiong pambatas ay dinagdag sa pagkakatatag ng mga bagong lalawigan at lungsod, at ang mga pagbabago na ito ay binago sa pamamagitan ng mga batas na ipinasa sa Kongreso.
Ang pagbabahagi sa mga lokal na lehislatura ay maari din.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang representasyon sa mababang kapulungan ay mauugat pa sa panaho ng mga Espanyol kung saan nabigyan ang Pilipinas ng kinatawan sa Espanya.
Mga Distritong pang-Senado ng Pilipinas
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mula 1916 hanggang 1935, ang Pilipinas ay nahahati sa 12 distritong pang-senado. Ang bawat distrito, maliban sa ika-labindalawang distrito ay naghahalal ng dalawang senador sa Senado ng Pilipinas. Ang mga senador sa ika-labindalawang distrito ay iniluluklok ng Gobernador-Heneral mula sa Estados Unidos. Simula 1941, ang lahat ng mga senador ay inihahalal na ng mga tao sa pamamagitan ng malawakang halalan.
Mga Distritong pang-Kongreso ng Pilipinas
[baguhin | baguhin ang wikitext]Lumalaking representasyon; Lumiliit na representasyon
| Lalawigan / Lungsod | Mga Distrito | Kongreso ng Pilipinas | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ika-19 | Ika-18 | Ika-17 | Ika-16 | Ika-15 | Ika-14 | Ika-13 | Ika-12 | Ika-11 | Ika-10 | Ika-9 | Ika-8 | ||
| Abra | Abra | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Agusan del Norte (kasama ang Cabadbaran) at Butuan | Agusan del Norte | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Agusan del Sur (kasama ang Bayugan) | Agusan del Sur | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Aklan | Aklan | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Albay (kasama ang Legazpi, Ligao at Tabaco) | Albay | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Antique | Antique | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Apayao | Apayao | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Kalinga) | ||
| Aurora | Aurora | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Bacolod | Bacolod | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Baguio | Baguio | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Benguet) | |
| Basilan (kasama ang Isabela at Lamitan) | Basilan | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Bataan (kasama ang Balanga) | Bataan | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Batanes | Batanes | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Batangas (kasama ang Lungsod ng Batangas, Santo Tomas, Lipa, at Tanauan) | Batangas | 6 | 6 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Benguet | Benguet | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
| Biliran | Biliran | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Leyte) | |
| Bohol (kasama ang Tagbilaran) | Bohol | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Bukidnon (kasama ang Malaybalay at Valencia) | Bukidnon | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Bulacan (kasama ang Malolos, Meycauayan at San Jose del Monte) | Bulacan, San Jose del Monte | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Cagayan (kasama ang Tuguegarao) | Cagayan | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Cagayan de Oro | Cagayan de Oro | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Caloocan | Caloocan | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Camarines Norte | Camarines Norte | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Camarines Sur (kasama ang Iriga) at Naga | Camarines Sur | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Camiguin | Camiguin | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Capiz (kasama ang Roxas) | Capiz | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Catanduanes | Catanduanes | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Cavite (kasama ang Bacoor, Lungsod ng Cavite, Dasmariñas, General Trias, Imus, Tagaytay, at Trece Martires) | Cavite | 8 | 8 | 7 | 7 | 7 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Cebu (kasama ang Bogo, Carcar, Danao, Naga, Talisay, at Toledo) at Mandaue | Cebu | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 |
| Lungsod ng Cebu | Lungsod ng Cebu | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Cotabato (kasama ang Kidapawan) | Cotabato | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Lungsod ng Davao | Lungsod ng Davao | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Davao de Oro | Davao de Oro | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | (tignan ang Davao del Norte) | ||
| Davao del Norte (kasama ang Panabo, Samal, at Tagum) | Davao del Norte | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 |
| Davao del Sur (kasama ang Digos) | Davao del Sur | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Davao Occidental | Davao Occidental | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Davao del Sur) | ||||||||
| Davao Oriental (kasama ang Mati) | Davao Oriental | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Dinagat Islands | Dinagat Islands | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Surigao del Norte) | |||||
| Silangang Samar (kasama ang Borongan) | Silangang Samar | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Heneral Santos | Heneral Santos | 1 | (tignan ang Timog Cotabato) | ||||||||||
| Guimaras | Guimaras | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Iloilo) | |
| Ifugao | Ifugao | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Iligan | Iligan | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Lanao del Norte) | ||||||
| Ilocos Norte (kasama ang Laoag at Batac) | Ilocos Norte | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Ilocos Sur (kasama ang Candon at Vigan) | Ilocos Sur | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Iloilo (kasama ang Passi) | Iloilo | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Lungsod ng Iloilo | Lungsod ng Iloilo | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Isabela (kasama ang Cauayan at Ilagan) at Santiago | Isabela | 6 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Kalinga (kasama ang Tabuk) | Kalinga | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| La Union (kasama ang San Fernando) | La Union | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Laguna (kasama ang Biñan, Cabuyao, Calamba, San Pablo, San Pedro, at Santa Rosa) | Laguna, Biñan, Calamba, Santa Rosa | 7 | 6 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Lanao del Norte | Lanao del Norte | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Lanao del Sur (kasama ang Marawi) | Lanao del Sur | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Lapu-Lapu | Lapu-Lapu | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Cebu) | ||||||
| Las Piñas | Las Piñas | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Muntinlupa | Muntinlupa | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||
| Leyte (kasama ang Baybay), Ormoc, at Tacloban | Leyte | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Maguindanao at Lungsod ng Cotabato | Maguindanao | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Makati | Makati | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Malabon | Malabon | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Navotas | Navotas | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||
| Mandaluyong | Mandaluyong | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| San Juan | San Juan | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||
| Mandaue | Mandaue | 1 | (tignan ang Cebu) | ||||||||||
| Maynila | Manila | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 |
| Marikina | Marikina | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Marinduque | Marinduque | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Masbate (kasama ang Lungsod ng Masbate) | Masbate | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Misamis Occidental (kasama ang Oroquieta, Ozamiz, at Tangub) | Misamis Occidental | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Misamis Oriental (kasama ang El Salvador at Gingoog) | Misamis Oriental | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Mountain Province | Mountain Province | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Negros Occidental (kasama ang Bago, Cadiz, Escalante, Himamaylan, Kabankalan, La Carlota, Sagay, San Carlos, Silay, Sipalay, Talisay, at Victorias) | Negros Occidental | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 |
| Negros Oriental (kasama ang Bais, Bayawan, Canlaon, Dumaguete, Guihulngan, at Tanjay) | Negros Oriental | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Hilagang Samar | Hilagang Samar | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Nueva Ecija (kasama ang Cabanatuan, Gapan, Muñoz, Palayan at San Jose) | Nueva Ecija | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Nueva Vizcaya | Nueva Vizcaya | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Occidental Mindoro | Occidental Mindoro | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Oriental Mindoro (kasama ang Calapan) | Oriental Mindoro | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Palawan at Puerto Princesa | Palawan | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Pampanga (kasama ang Mabalacat at San Fernando) at Angeles | Pampanga | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Pangasinan (kasama ang Alaminos, San Carlos, at Urdaneta) at Dagupan | Pangasinan | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 |
| Parañaque | Parañaque | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Pasay | Pasay | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Pasig | Pasig | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Quezon at Lucena | Quezon | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Lungsod Quezon | Lungsod Quezon | 6 | 6 | 6 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Quirino | Quirino | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Rizal (kasama ang Antipolo) | Rizal, Antipolo | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 |
| Romblon | Romblon | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Samar (kasama ang Calbayog at Catbalogan) | Samar | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Sarangani | Sarangani | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | (tignan ang Timog Cotabato) | |
| Siquijor | Siquijor | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Sorsogon (kasama ang Lungsod ng Sorsogon) | Sorsogon | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Timog Cotabato (kasama ang Koronadal) | Timog Cotabato | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 |
| Katimugang Leyte (kasama ang Maasin) | Katimugang Leyte | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Sultan Kudarat (kasama ang Tacurong) | Sultan Kudarat | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Sulu | Sulu | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Surigao del Norte (kasama ang Lungsod ng Surigao) | Surigao del Norte | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Surigao del Sur (kasama ang Bislig at Tandag) | Surigao del Sur | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Taguig at Pateros | Taguig at Pateros–Taguig | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Tarlac (kasama ang Lungsod ng Tarlac) | Tarlac | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Tawi-Tawi | Tawi-Tawi | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Valenzuela | Valenzuela | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Zambales at Olongapo | Zambales | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Lungsod ng Zamboanga | Lungsod ng Zamboanga | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Zamboanga del Norte (kasama ang Dapitan at Dipolog) | Zamboanga del Norte | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Zamboanga del Sur (kasama ang Pagadian) | Zamboanga del Sur | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Zamboanga Sibugay | Zamboanga Sibugay | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | (tignan ang Zamboanga del Sur) | |||
| Kabuuan Pilipinas | 247 | 243 | 238 | 235 | 230 | 219 | 212 | 209 | 208 | 203 | 200 | 200 | |
