Ôrimiele

Èn ôrimiele (on dit eto: on lôriot, on copere-lôriot, èn ôriole, on colåd-piråd, on colåbriyåd u on måvi d' ôr), c' est on gros djaene moxhon come les sprewes avou des noers penas (pol måye), mins foirt catchete, et målåjhey a vey; li frumele est bråmint pus ptite et avou ene vete coleur.

A cåze di ses plomes di coleur d' ôr, on li spote cobén li rwè des bwès.

Sincieus no d' l' indje : Oriolus oriolus

Famile : spriwidîs

Vicaedje

L' ôrimiele fwait on ni pindou après les coxhes.

C' est ôrimiele est èn oujhea foirt pawoureus. On nel voet ki bén rålmint. Il est foirt midone avou ses djonnes, ki magnèt des ceréjhes et des halenes.

L' ôrimiele arive el Walonreye e moes d' may; il est la tins do fenåmoes. Did la onk des xhinaedjes di s' tchant, "Dixhombrez vs, i va ploure".

I revole eviè les tchôds payis docô k' ses djonnes sont-st aclevés.

• 
  ni
• 
  oujhea dilé s' ni
• 
  oûs d' ôrimiele

Sipårdaedje

mape d' acovaedje (bron-rodje) et d' iviernaedje (rôze)

Il acove so l' Urope et l' Afrike bijhrece.

E l' ivier, i voyaedje disca l' Mîtrinne Afrike eyet l' Afrike nonnrece.

Tos les ôtes nos walons d' l' ôrimiele

• loriot.
• copere-loriot, copere-Mårtén.
• ariole.
• colåd-piråd,
• måvi d' ôr (dins l' payis d' Vizé).
• l' amisse-Pierot.
• el colaubriaud

Xhinaedje di s' xhufla

L' ôrimiele hene on djoyeus xhuflaedje, del môde "dileliyo-didlo". Did la, tos les xhinaedjes di s' xhufla

Pask' i magne voltî des ceréjhes

• Ramexhné a Inne-Sint-Pire:

Copere-loriot, gn a-t i co des ceréjhes å bos ? (u: gn a-t i tant des ceréjhes å bos ?)

C' est nén por vos, c' est po m' gaviot.

• Ramexhné a Bujnal

Loriot, loriot, n a-t i co des ceréjhes låvå ? (u: Voet on ceréjhes låvå ?)

Gn a bråmint mins c' est po m' goziô.

• Ramexhné a Gochnêye.

Loriot, loriot, est ç' k' i gn a des ceréjhes låvå ?

Non, gn a pus k' des pikes et des picots.

• Ramexhné a Voroû.

Ås ceréjhes, ceréjhes, Pierot !

A l' anêye, nd årè-t i co ?

Nos magnrans piretes eto.

u:

Ass des pious, Pierot ?

Dj' end a waire, mins i sont gros ! (u: mins c' est des gros !)

• Ramexhné a Tchô

Loriot, loriot, les ceréjhes sont ele maweures ?

Rexhe, rexhe å gozî.

• Ramexhné a Djnape

Loriot, loriot, les ceréjhes sont ele maweures ?

Des grintches å trô !

• Ramexhné al Lovire:

Loriot, loriot, les ceréjhes sont ele meures å bos ?

Way, mins nd a co k' ene,

Et c' est po m' feme.

Ôtes tinmes

• pask' i rvént å tins k' on aléve siyî les crouwås (inds les dinrêyes, les canadas, evnd.)

Colåd-Piråd,

Magrite est ås crouwås

Les bounès grintches !

• pask' i rvént å fenåmoes

Dixhombrez vs, i va ploure !

• sorlon si floriconte (loukîz ciddé padzo)

Djezus a raviké !

L' ôrimiele dins les nos d' plaeces del Walonreye

• Rowe di l' ôrimiele: rowe di Spå.

L' ôrimiele dins les belès-letes e walon

tecse Slangen so l' ôrimiele

Dins l' live Droles di biesses da Marcel Slangen, l' ôrimiele kimince pa rprotchî k' on a dné s' no a ene djin ene miete toursiveuse. Et dmander k' on l' lome «måvi d' ôr».

Li tindeu al verdjale avou ses gros shabots, dijheut-st a s' sour Memene: «Alez, hay, catchans nos ! Vola-st èn ôrimiele !»

«Dijhoz don, djha l' oujhea, i m' shonne ki dj' a-st oyou ki çoula, c' est on no d' marlou ! Ni m' trovez vs nén l' air d' on milôrd ? Djans ! Lomez m' "måvi d' ôr !»

Dins «Pa totès stroetès voyes», Gusse Laloux raconte li floriconte di l' ôrimiele insi: C' est Meline ki conte a s' Monmon ki l' moxhon esteut fén noer divant, mins k' il a tchanté po Djezus ki moreut so l' croes: «Li Criss va raviker ! «Li Criss va raviker ! «Li Criss va raviker !». Adon, il a totshûte divnou djaene come di l' ôr.

Hårdêye difoûtrinne

Portraits d' l' ôrimiele