Londresko dorrea

Londresko dorrea
Tower of London
UNESCOren gizateriaren ondarea Ondasun Ingelesa
Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Erresuma Batua
Herrialdea	Ingalaterra
Ingalaterrako eskualdea	Londresko eskualdea
Ingalaterrako konderri zeremoniala	Londres Handia
Londresen banaketa administratiboa	Tower Hamlets
Ur-masa	Tamesis
Koordenatuak	51°30′30″N 0°04′34″W
Historia eta erabilera
Irekiera	1066
Jabea	Charles III.a Erresuma Batukoa
Komisarioa	Gilen I.a Ingalaterrakoa
Arkitektura
Materiala(k)	Reigate stone (en) , rag-stone (en) , mudstone (en) eta Caen stone (en)
Estiloa	Normandiar arkitektura
Zerbitzuak
Gizateriaren ondarea
Irizpidea	(ii) eta (iv)
Erreferentzia	488
Eskualdea	Europa eta Ipar Amerika
Izen-ematea	1988 (XII. bilkura)
Ondare Ingelesa	1002061 eta 1000092
Bisitariak urtean	2.741.126
Kontaktua
Helbidea	Tower Hill, London EC3N 4AB
Webgune ofiziala

Londresko dorrea (ingelesez Tower of London, ofizialki Her Majesty's Royal Palace and Fortress da, euskaraz Bere Maiestatearen Errege Jauregia eta Gotorlekua) Erresuma Batuko Ingalaterra herrialdeko hiriburuan den Londres hirian kokatzen den gaztelua da. Londresko dorrea Tower Hamlets udalerrian kokaturik dago, Tamesis ibaiaren iparraldeko ertzean.

Historia

1066an Ingalaterrako normandar konkistarekin bat eraiki zen. Gaztelu osoari izena ematen zion Dorre Zuria 1078an Gilen I.a Konkistatzaileak eraiki zuen, Londresen elite berriaren zapalkuntza ikur bilakatu zelarik. Gutxienez 1100 urtetik aurrera espetxe gisa erabili zen, bereziki XVI eta XVII mendeetan.

Denera, Dorrea defentsa harresiz eta luebaki batez osatutako bi eraztun kontzentrikoen barnean dauden hainbat eraikinek osatzen dute. Gaztelua hainbat fasetan handiagotu zen, batez ere XII. eta mendeetan, Rikardo I.a Lehoibihotza, Henrike III.a eta Eduardo I.aren erregealdietan batik-bat. Nahiz eta ondorengo mendeetan zehar bertan gertakizun eta jarduera ugari egon izan, XIII. mendeko egitura gaur egun arte mantendu da.

1485. urtetik aurrera Beefeater deituriko zaindari ospetsuek zaindu izan ohi dute.

Egitura

Londresko dorrearen planoa.

27 metrotako altuerarekin Londresko eraikin handiena eta aipagarriena izan zen eraiki zutenean. Hiru patio ditu, erdikoan (zaharrenean) Dorre Zuria dago.

Dorre Zuria

Gazteluko dorre nagusia da, gaztelu guztiko egitura indartsuena. Oinarrian 36x32 metrotako laukizuzena da eta 27 metrotako altuera dauka. Normandiarren gazteluen itxurara eraiki zen hiru solairurekin eta solairu bakoitzak hiru gela ditu. XII mendean hegoaldean eraikin berri batekin gotortu egin zuten, baina gaur egun jadanik ez dago gehigarri hori. Gainaldean lau dorre ditu, karratuak mendebaldean eta zirkularra ipar-ekialdean.

1170 hamarkadan funtzio militarra galdu zuen eta jauregi izatera pasa zen. Dorre Zuriaren inguruan Wakefield eta Lanthorn dorreak eraiki ziren eta bi dorren artean areto handi bat eraiki zen. Sukaldeak ere eraiki ziren. Dorre Zuriak inguruan zuen zanga bete egin zen eta hutsunea gelditu zen patioa osatuz. Horrela eratu zen Barne-barneko patioa (Innermost ward).

Barneko patioa

Harresi batek mugatzen du Barneko patioa (Inner ward). 13 dorre daude bertan, aipagarriena XIII mendeko Beauchamp Tower, Ingalaterran adreiluz egindako lehenengo eraikin handia. Hego-mendebaldeko izkinatik hasi eta erlojuaren orratzen aurkako norantzan honako hauek dira 13 dorreak: Bell, Beauchamp, Devereux, Flint, Bowyer, Brick, Martin, Constable, Broad Arrow, Salt, Lanthorn, Wakefield eta Bloody Tower. Zabalkunde honi esker gaztelutik kanpora zegoen St Peter ad Vincula eliza gaztelu barnean gelditu zen.

Kanpoko patioa

Harresiak gaztelua erabat konprimitzen zuenez XIII mendean hirugarren patio bat eraiki zen inguruan, Kanpoko patioa (Outer ward).

Iruditegia

• 
  Aireko ikuspegia
• 
  Dorre Zuria
• 
  Dorre Zuriaren barnean kokatzen den kapera
• 
  Tronuaren aretoa, Wakefield dorrearen barnean
• 
  Inperioaren koroa.
• 
  Eduardo I.aren gela.
• 
  Waterloo Block.
• 
  Sarrera nagusia.
• 
  Traidoreen atea.
• 
  Gazteluko erroiak.
• 
  Animalia basatien eskulturak.

Informazio praktikoa

• Metro geltokia: Tower Hill

Ikus gainera

• Beefeater

Kanpo estekak

• Londresko dorrearen webgune ofiziala (Ingelesez) (Gaztelaniaz) (Frantsesez)

• Datuak: Q62378
• Multimedia: Tower of London / Q62378