Pasmo Bukowicy

Pasmo Bukowicy
Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Beskidy Środkowe
Makroregion	Beskid Niski
Mezoregion	Pasmo Bukowica
Zajmowane ; jednostki ; administracyjne	woj. podkarpackie

Bukowica część północno-zachodnia, rzeka Wisłok w Puławach

Pasmo Bukowicy – pasmo górskie w północno-wschodniej części Beskidu Niskiego.

Pasmo Bukowicy leży między doliną Wisłoka na zachodzie a doliną Osławy na wschodzie. Właściwe pasmo ciągnie się na długości około 13 km z północnego zachodu na południowy wschód, od doliny Wisłoka w Puławach Dolnych do dolinki potoku Płonka na południe od Karlikowa. W kierunku północnym przedłużeniem pasma jest ramię ze szczytami Polana i Spalony Horbek, schodzące ku dolinie Wisłoka nad wsią Pastwiska. W kierunku południowo-wschodnim geometrycznym przedłużeniem Pasma Bukowicy (w węższym pojęciu) poza doliną Płonki jest pasemko Połońskiego Wierchu (zwanego też Szerokim Łanem) i Rzepedki, długości ok. 6 km, schodzące ku dolinie Osławy w Szczawnem. Natomiast orograficznym przedłużeniem jest przesunięte bardziej na południe i oddzielone od poprzedniego doliną potoku Rzepedka pasemko Kamienia i Długiego Łazu, długości ok. 6,5 km, schodzące nad dolinę Osławicy w Rzepedzi. Całkowita długość pasma (w szerszym rozumieniu) wynosi ok. 23 km, natomiast szerokość od 6 do 9 km.

W kierunku południowo-wschodnim Bukowica przez Osławę graniczy z pasmem Beskidu Lesistego (Bieszczady Zachodnie). W kierunku północnym i północno-wschodnim przechodzi w Pogórze Bukowskie. Na przełomie Wisłoka w Rudawce Rymanowskiej, na stokach ścian Olzy znajduje się największą w polskich Karpatach odkrywka łupków menilitowych.
Najwyższe i najważniejsze kulminacje tego pasma to:

Tokarnia (778 m n.p.m.),
Zrubań (Też: Skibce; 776 m n.p.m.),
Pańskie Łuki (778 m n.p.m.),
Kamień (717 m n.p.m.),
Wilcze Budy (759 m n.p.m.),
Rzepedka (708 i 706 m n.p.m.),
Kiczera (640 m n.p.m.).

Osadnictwo

U podnóża Bukowicy dopiero od II poł. XV wieku zaczęły powstawać wsie, lokowane tylko i wyłącznie na prawie wołoskim. Były to miejscowości Wernejówka, Puławy, Tokarnia, Wola Piotrowa, Karlików, Płonna, Rzepedź, Wisłok Wielki, Przybyszów i Polany Surowiczne. Wsie te okalały wieńcem całe pasmo górskie, większość z nich już nie istnieje.

Grupy etnograficzne

Pogórzanie, Dolinianie, Łemkowie

Turystyka

Szlaki piesze

Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój – Puławy – Zrubań (776 m n.p.m.) – Tokarnia (778 m n.p.m.) – Przybyszów – Kamień (717 m n.p.m.) – Komańcza (Główny Szlak Beskidzki - biegnie głównym grzbietem Pasma Bukowicy)

Kanasiówka (823 m n.p.m.) – Wisłok Wielki – grzbiet Pasma Bukowicy ok. 1 km na północny zachód od szczytu Tokarnia (778 m n.p.m.) – Wola Piotrowa (biegnie w poprzek Pasma Bukowicy)

Komańcza – Dołżyca – Garb Średni (822 m n.p.m.) – Kanasiówka (823 m n.p.m.) – Moszczaniec – Surowica – Darów – Dział - północny skraj Pasma Bukowicy – Puławy Górne – Spalony Horbek (546 m n.p.m.) - Mymoń – Besko

Wyciągi narciarskie

Baza noclegowa

Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się m.in. w miejscowościach: Puławy, Tokarnia, Nagórzany, Nadolany, Nowotaniec, Bukowsko, Wola Sękowa, Wola Piotrowa, Karlików, Płonna, Szczawne, Rzepedź, Wisłok Wielki.

Bibliografia

Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. Compass, Kraków 2004, ISBN 83-89165-54-6;
Wojciech Krukar, Stanisław Kryciński, Paweł Luboński, Tadeusz A. Olszański i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
Krukar Wojciech: Bukowica, w: "Magury 89", wyd. Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, Warszawa 1989, s. 45-50;
Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977.