19 miert

19 miert is 'nen daag op de Gregoriaanse en Juliaanse kalender. 't Is d'n 78en daag vaan e gewoen jaor en de 79e vaan e sjrikkeljaor; heinao koume nog 287 daog. 19 miert is in de Roems-Kathelieke Kèrk de heiligedaag vaan Sint-Joezep.

Gebäörtenisse

• 1279 - De Mongole winne de Slaag bij Yamen en make 'n ind aon de Songdynastie.
• 1452 - Paus Nicolaas V kruuentj Frederik III es de keizer van 't Heilig Roeams Riek.
• 1563 - 't Edik vaan Amboise weurt geteikend. De Hugenoete kriege beperkte rechte.
• 1729 - Johannes van Nepomuk (Johannes Nepomucenus), 'ne Boheemse preester en martelaer, wirt door paus Benedictus XIII heilig verklaord.
• 1823 - Agustín de Iturbide treujt aaf, Mexico wirt ein repebliek.
• 1848 - Revelutionair geweld in Berlien kos 't laeve aan hónderde luuj.
• 1850 - Creditcardmaatsjappiej American Express wirt opgerich.
• 1853 - De Taipingopstand vereuvert Nanjing, tot 1864 is dit hun hoofstad.
• 1859 - D'n opera Faust vaan Charles Gounod weurt veur 't iers opgeveurd.
• 1865 - In d'n Amerikaanse börgeroorlog begint de slaag bij Bentonville.
• 1907 - Bij de parlemintsverkezinge in Finland mage vrouwe ziech veur 't iers wereldwied kandidere. Zevetien vrouwlui weure verkoze.
• 1932 - De brök euver de have van Sydney, de groatste sjpanbrök ter waereld, wirt ingewied.
• 1937 - Paus Pius XI publiceert de encycliek Divini Redemptoris.
• 1945 - Twiede Wereldoorlog - Adolf Hitler beveult tot alle industriewerke in Duitsland mote weure verneteg.
• 1956 - Bep van Klaveren bóks op 48-jaorige laeftied ziene lètste wedsjtried, dae The Dutch Windmill waeges ein ougblessure veurtiedig mót aafbraeke.
• 1962 - D'n Algerijsen oonaofhenkelekheidsoorlog indeg.
• 1962 - Bob Dylan bringk zien ierste album oet.
• 1965 - Willem Duys krit in Voor de vuist weg bezeuk van de Amsterdamse sjtudent Bart Huges dae bewaert tot ein hoager sjtaat van bewuszien te kènne kómme door ein gaetje in ziene veurkop te baore.
• 1966 - De regering-Vanden Boeynants weurt geïnstalleerd.
• 1978 - Nederlandj wint 't waereldkampioensjap ieshockey veur C-lènj in Las Palmas en promeveert nao de B-poule.
• 1982 - Argentijnse tróppe lande op Zuid-Georgia. Heimèt begint de Falklandoorlog.
• 1986 - In 't Vereinig Keuninkriek wirt de verloving van prins Andrew mèt Sarah Ferguson bekènd gemaak.
• 1986 - De gemeinteraodsverkezinge in Nederland levere ein groate wins op veur de PvdA.
• 1996 - De Bosnische hoofstad Sarajevo weurt hereineg. De boetewieke waore in de oorlogjaore door Serviërs ingenómme.
• 2003 - D'r Irakkreeg begint.
• 2005 - Groete betoginge in Londe en Rome oet onvrede euver de invasie van Irak, precies twie jaor geleie.
• 2012 - Op 'n joedse sjaol in Toulouse vèntj 'n sjeetpartie plaats. Sjpeurders lègke al gaw de verbinding mit ieder aansjlaeg in de regio.
• 2014 - Bie verkezinge veur de gemeinteraod is de PvdA de groete verlezer, dewiel D66 euveral sjterk opkump.
• 2016 - 't Syrisch regeringsleger hereuvert Palmyra op Islamitische Staot.
• 2017 - Frank-Walter Steinmeier weurt president vaan Duitsland.
• 2018 - De lèste manneleke noordeleke witte neushore störf.

Gebore

• 1206 - Güyük Khan, Mongoolse voors (gestorve 1248)
• 1601 - Alonzo Cano, Spaonsen arsjitek (gestorve 1667)
• 1604 - Jan IV vaan Portugal (gestorve 1656)
• 1629 - Alexander I van Ruslandj (gesjtórve 1676)
• 1684 - Jean Astruc, Fransen dokter (gestorve 1766)
• 1727 - Ferdinand Berthoud, Franse maeker van horloges en marine-oerwerke (gestorve 1807)
• 1742 - Túpac Amaru II, Peruaanse rebelleleier (gestorve 1781)
• 1777 - Anton Reinhard Falck, Nederlandse politicus (gesjtorve 1843)
• 1790 - John Tyler, 10de president van de Vereinigde Sjtaote (gesjtorve 1862)
• 1797 - Johannes Bosscha sr., Nederlandse sjtaotsman (gesjtorve 1874)
• 1813 - David Livingstone, Britse missionaris en óntdèkkingsreiziger (gesjtorve 1873)
• 1816 - Johannes Verhulst, Nederlandse componis en dirizjent (gestorve 1891)
• 1834 - Rosalie Loveling, Belzje sjriefster (gesjtorve 1875)
• 1844 - Minna Canth, Finse sjriefster (gestorve 1897)
• 1851 - Pierre Ruffey, Franse militair (gesjtorve 1928)
• 1870 - Alexandra Kollontai, Russische revolutionair, diplomaat en feminis (gesjtorve in 1952)
• 1871 - Marie Vetsera, maîtresse van Kroanprins Rudolf van Oasteriek (gesjtórve 1889)
• 1873 - Max Reger, Duitse componis, pianis en dirizjènt (gestorve 1916)
• 1883 - Norman Haworth, Britse sjemicus, Nobelpries in de Sjemie 1937 (gestorve 1950)
• 1888 - Josef Albers, Duutsje sjilder (gesjtórve 1976)
• 1894 - Giuseppe Venuti, Italiaans-Amerikaanse jazzmuzicus (gesjtórve 1978)
• 1921 - Tommy Cooper, Britse komiek (gesjtorve 1984)
• 1924 - Leen Valkenier, Nederlandse tv-maeker (gesjtorve 1996)
• 1928 - Marie-Louise Vaessen, Nederlands-Limbörgse zwumster (gestorve 1993)
• 1939 - Hermann Becht, Duutsje operazenger (gesjtorve 2009)
• 1942 - Rinus Israël, Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
• 1943 - Mario J. Molina, Mexicaanse sjemicus, Nobelpries in de Sjemie 1995
• 1943 - Mario Monti, Italiaanse politicus
• 1944 - Eddy Beugels, Nederlands-Limbörgse fietsrenner
• 1946 - Paul Atkinson, Britse muziekproducer en gitaris in ó.a. The Zombies (gesjtorve 2004)
• 1946 - Ruth Pointer, Amerikaanse zangeres van The Pointer Sisters
• 1949 - Valery Leontiev, Russische zenger
• 1955 - Bruce Willis, Amerikaanse acteur
• 1967 - Dion Graus, Nederlands-Limbörgse politicus (PVV)
• 1970 - Aart Vierhouten, Nederlandse fitserenner
• 1971 - Berny Camps, Nederlands-Limbörgse handjbaogsjötter
• 1985 - Yolanthe Cabau van Kasbergen, Nederlands-Sjpaanse actrice

Gesjtorve

• 1286 - Alexander III vaan Sjotland (44)
• 1534 - Michael Weiße, Duitsen theoloog (46)
• 1601 - Alonso Cano, Sjpaanse sjilder, beeldhawwer en architec (66)
• 1649 - Gerardus Vossius, Nederlandse gelierde (ca. 72)
• 1687 - Robert Cavelier de La Salle, Fransen oontdèkkingsreizeger (43, vermaord)
• 1702 - Stadhawwer-keuning Wöllem III (51)
• 1721 - Paus Clemens XI (71)
• 1914 - Giuseppe Mercalli, Italiaanse geoloog (63)
• 1930 - Arthur Balfour, Britse politicus (81)
• 1943 - Frank Nitti, Amerikaanse gangster (57, zelfmaord)
• 1950 - Norman Haworth, Britse sjemicus, Nobelpries in de Sjemie 1937 (67)
• 1954 - Walter Braunfels, Duutsje componis en meziekhoagleëraar (71)
• 1971 - Jan Greshoff, Nederlandse journalis, dichter en sjriever (82)
• 1982 - Randy Rhoads, Britse gitaris (25, vleegtuugóngelök)
• 1997 - Willem de Kooning, Nederlands-Amerikaanse sjilder (92)
• 2008 - Hugo Claus, Belzje sjriever en diechter (78, euthanasie)
• 2012 - Ger Lataster, Nederlands-Limbörgse sjèlder (92)
• 2014 - Fred Phelps, Amerikaansen dominee en activis (84)