منطیق
| فلسفه ده |
| سریالین بیر حیصه‌سی |
|---|
 |
 فلسفه پوْرتالی |
منطیق (یونانجا: λογική)، مۆلاحیظه‌لر (ایستیدلال) حاقّیندا علم، فیکیرلرده و فعالیّتده علاقه‌لر حاقّیندا علم — منطیقی دیل‌له جامع درک ائتمه‌نین قانونلاری، متودلاری و فوْرمالاری حاقّیندا علمدیر. منطیق حاقّیندا بیلیک‌لر تفکّورله آلیندیغیندان اؤترو، اوْ دۆزگون تفکّور حاقّیندا علم کیمی ده گؤتوروله بیلر. عئینی زاماندا منطیق دوْغرولاما و یا دانما متودلاری حاقّیندا علم کیمی ده قبول ائدیله بیلر. منطیق قازانیلمیش تجرۆبه و درک ائتمه واسیطه‌سییله حقیقتین الده ائدیلمه‌سی علمی ده آدلاندیریلیر.
منطیق بیلیمینین اینکیشافین‌دا ارسطو و قوتتلوب فرگهنین رولو بؤیوک‌دور. منطیق اساس اوْلاراق ایکی حیصّه یه بؤلونور. قدیمی منطیق اۆزرینده قۇرولموش فورمال منطیق و فورمال منطیق اۆزرینده قۇرولموش ریاضی منطیق.
منطیق بۆتون علملرین اینسترومنتی کیمی گؤتورولور.
منطیقین مضمونو
[دَییشدیر]کلاسیک منطیقی نظریه خصوصی دیل‌ده ایضاح ائدیلیر، مادی نومونه‌لرله مولاهیزه ایرلی سورولور. اوْرادا سهولر اۆزرینده نظارت هله قۇرولماییب، ماسشتاب‌لی دۆشونجه تام فورمالاشماییب، تسویرلرین محدودیت خطی ایشله‌نمه‌ایب و س.
آنجاق بونونلا بئله دوزگون مولاهیزه یوروتمک مدنیتی منطیق بیلیمینه قدر ده یارانا بیلمیش‌دی. مویینتمه، سینیفلان‌دیرما، تصدیق، تکذیب و س. منطیقی اوْپراسییالار هر بیر اینسان طرفیندن فیکیر دونیاسین‌دا اؤزون‌دن وابسته اوْلمادان و مۆافیق سهولرله باش وریر. بونا گؤره ده بعضیلری بئله حساب ادیر کی، شخصی تفکّور طبیعی پروسسدیر و آنالیزه احتیاج یوخدور. حساب ائدیلیر کی، دانیشیق - تفککورورون اؤزو دمک‌دیر.
تفکّور ایسه ساده‌جه اوْلاراق منطیقی آردیجیل‌لیق دییل‌دیر. ایسته‌نیله‌ن مثلاًین حلین‌ده هر شی واجیب اوْلا بیلیر: آردیجی‌لیق، تصادف، اینتیوسییا، اموسییا، شخصی تجروبه، دونیانی درکتمه ماسشتابی و س.
منطیقین اساس وظیفه‌سی بۆتون دؤورلرده عئینی اوْلوب‌دور :نتیجه چیخارتماق مۆمکون اوْلان هر شیی تتدیق و آنالیز اتمک. بونونلا بئله، حساب ائدیلیر کی، نتیجه اوْبیکتین مضمونوون‌دان دییل، اوْنو تتدیق یوْللارین‌دان بیرباشا وابسته‌دیر. اوْنا گؤره ده تتقیقات یوْللارینی رنگارنگ‌لیگی و سوبیکتیو باخیشلارین چوْخ‌لوغو آرزوولونان‌دیر.
منطیقین کونکرت ساحه‌لری بۆتون تاریخ بویو تدریجه‌ن دییشیلیب‌دیر.
دیگر علملره موناسیبتی
[دَییشدیر]تاریخاً منطیق فلسفهنین بیر حیصّه سی کیمی اؤیرنیلیب. حال-حاضیردا اوْ موستقیل بیر علم کیمی قبول اوْلونور. بیرده سیموولیک منطیقریاضیات و اینفورماتیکانین بیر حیصّه سی کیمی ده اؤیرنیلیر.
منطیق بیلیمینین اساس آنلاییشلاری
[دَییشدیر]خاریجی کچیدلر
[دَییشدیر]ادبیات
[دَییشدیر]- Кондаков Н. И.: Логический словарь-справочник Archived 2010-03-26 at the Wayback Machine.. — М. : Наука، ۱۹۷۵. — ۷۲۰ с.
- Кондаков Н. И. Введение в логику. — М.: Наука، ۱۹۶۷ на сайте Руниверс
- Ивлев Ю. В. Учебник логики: Семестровый курс: Учебник. — М. : Дело، ۲۰۰۳. — ۲۰۸ с — ایٛسبن ۵-۷۷۴۹-۰۳۱۷-۶
- Бочаров В. А. ، Маркин В. И. Основы логики: Учебник. — М. : ИНФРА-М، ۲۰۰۱. — ۲۹۶ с. — ایٛسبن ۵-۱۶-۰۰۰۴۹۶-۳
- Ивин А. А. Логика: Учебное пособие. — Изд. ۲-е. — М. : Знание، ۱۹۹۸. — (На портале «Философия в России»؛ на сайте Славы Янко)
- Ивин А. А. ، Никифоров А. Л. Словарь по логике — М. : Туманит، ВЛАДОС، ۱۹۹۷. — ۳۸۴ с — ایٛسبن ۵-۶۹۱-۰۰۰۹۹-۳.
- Горский، Дмитрий Павлович Логика: Учебное пособие для педагогических училищ. — Изд. ۳-е. — М. : Учпедгиз، ۱۹۶۱. — ۱۶۰ с.
- Челпанов، Георгий Иванович Учебник логики. — М. ، ۱۹۹۴.
- И. Я. Чупахина، Бродский، Иосиф Нусимович. Л، ЛГУ، ۱۹۷۷، [۱]
