2002

2002. urtea
Kronologia
Mendeak	XX.a • XXI.a • XXII.a
Hamarkadak	1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa • 2010(e)koa • 2020(e)koa
Urteak	1999 • 2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 • 2005
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	2002 ; MMII
Ab urbe condita	2755
Armeniar egutegia	1451 ; ԹՎ ՌՆԾԱ
Bahá'í egutegia	158 – 159
Bengaliar egutegia	1409
Berber egutegia	2952
Egutegi budista	2546
Myanmarko egutegia	1364
Bizantziar egutegia	7510 – 7511
Koptoen egutegia	1718 – 1719
Etiopiar egutegia	1994 – 1995
Hebrear egutegia	5762 – 5763
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2058 – 2059
Shaka Samvat	1924 – 1925
Kali Yuga	5103 – 5104
Iraniar egutegia	1380 – 1381
Islamiar egutegia	1422 – 1423
Korear egutegia	4335
Thailandiar eguzki egutegia	2545
Unix denbora	1009843200 – 1041379199
Holozeniar egutegia	12002

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Euskal Herria

Urtarrilaren 25a – Igeltsuzko 200 iratxo agertu ziren Gasteizko kaleetan. Ertzaintzak eta Udaltzaingoak dozenaka komisaldegira eraman zituzten. Ekintza Basoetako Iratxoen Asanbladak erreibindikatu zuen, Gasteizko Gaztetxearen defentzan.
Otsailaren 2a –
- Intsumiso talde batek armadak igorritako dokumentuak konfeti bilakatu zituen Bilboko Gobernu Militarraren aurrean. Bezperan intsumisioa despenalizatu zuen Espainiako Gobernuak.
- Euskal Herrian Euskaraz taldeko hamar kidek intsumisio kanpaina abiatu zuten Gernika-Lumoko epaitegian.
Apirilaren 13a – Metro Bilbaoren bigarren linea inauguratu zen Gurutzeta eta Urbinagako geltokien artean.
Apirilaren 14a – Zornotzako herritarrek Boroako zentral termikoaren inguruko erreferenduma egin zuten. Parte hartzaileen %98,2ak zentralaren aurka bozkatu zuen, 5.352 herritarrek.

Mundua

Urtarrilaren 1a – Txina, Munduko Merkataritza Erakundean sartu zen.
- Euroa ezarri zuten Europar Batasuneko 12 estatuko diru ofizialtzat.
Urtarrilaren 5a – 15 urteko mutiko batek gidaturiko hegazkin bat Tampa hiriko eraikin baten aurka talka egin zuen, Irailaren 11ko atentatuen beldurra berpiztuz.
Urtarrilaren 17a – Nyiragongo mendiaren erupzioa Kongon. 400.000 pertsonek euren etxeak utzi behar izan zituzten.
Otsailaren 1a Espainiako Gobernuak intsumisioa despenalizatu zuen.
Otsailaren 23a – FARCek Ingrid Betancourt bahitu zuen.
Otsailaren 27a – 57 hildako Indian, hinduez betetako tren bati musulman talde batek su ematerakoan.
Martxoaren 1a – AEBetako armadak Afganistan inbaditu zuen.
Martxoaren 19a – AEBetako armadaren Afganistango kanpainari amaiera eman zitzaion.
Martxoaren 30a – Erresuma Batuko Ama Erregina hil zen.
Apirilaren 15a – Air Chinaren hegazkin baten istripua Pusango hiri hegokorearrean. 128 hildako.
Apirilaren 21a – Frantziako hauteskundeen lehen itzulia. Jacques Chirac eta Jean-Marie Le Pen ultra eskuindarra izan ziren kandidaturik bozkatuenak.
Apirilaren 26a – Robert Steinhauser Erfurt, Alemania, hiriko bere eskolako irakasle eta ikasleen aurka tiro egin zuen. 16 hildako.
Maiatzaren 6a – Pim Fortuyn politikari holandarra erail zuten.
Maiatzaren 20a – Ekialdeko Timorren independentzia berrezarri zen.
Maiatzaren 25a – China Airlineseko hegazkin baten istripua Taiwanetik gertu. 225 hildako.
Uztailaren 1a – Hegazkin istripua izan zen Alemania eta Suitza artean dagoen Konstantza lakuaren inguruan.
Uztailaren 14a – Jacques Chirac erailtzeko saiakera Bastilla egunaren ospakizunetan parte hartzen zebilela.
Abuztua – Uholdeek Europa osoan 50 hildakotik gora eragin zituzten.
Abuztuaren 9a – ETAk Torreviejako hanburgesategi batean bonba bat eztandarazi zuen.
Abuztuaren 17a – Ismael Berasategi presoak ihes egin zuen Parisko La Santé espetxetik, antz fisiko handia zuen Joxean anaiak haren lekua hartuta.
Irailaren 10a – Suitzak, Nazio Batuetan sartzea erabaki zuen.
Irailaren 22a – Gerhard Schröder Alemaniako kantziler aukeratu zuten.
Urriaren 12a – Atentatua Balin, 202 hildako eta 300 zauritu Indonesiako Al Kaidak eginiko erasoan.
Urriaren 23a – 40-50 terrorista txetxen armatuk Dubrovka Antzokia hartu eta 850 lagun bahitu zituzten.
Azaroaren 7a – Gibraltarko burujabetzari buruzko galdeketan gibraltartarrek Erresuma Batua eta Espainiak elkarbanatutako burujabetza baten pean egoteari ezezkoa eman zioten.
Azaroaren 13a – Prestige petrolio-ontzia hondoratu zen Galiziako kostan, olio isuri erraldoia Euskal Herriraino hedatuz.
Azaroaren 14a – Argentinako krisialdi ekonomikoa hasi zen.
Abenduaren 27a – Atentatua Txetxenian, 72 hildako.

Ekonomia

Urtarrilaren 1a – Euroa indarrean sartu zen Europar Batasuneko hamaika herrietan. Baita Euskal Herrian ere.
Otsailaren 28a – Euroa hartu zuten herrietako berezko txanponek balioa galdu zuten, eta Euroa legezko txanpon bakarra bihurtu zen.

Arte eta kultura

Otsailaren 21a – Euskara desagertzeko arriskuan zegoela argitaratu zuen UNESCOk. Arriskuan dauden munduko hizkuntzen atlas berritua izeneko txostena argitaratu zuten eta bertan jaso zenez, Hego Euskal Herrian arriskuan zen euskara, baina Ipar Euskal Herrian "desagertzeko arrisku bizian".
Apirilaren 14a – 2002ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Amets Arzallusek jantzi zuen txapela hirugarren urtez jarraian.
Maiatzaren 11 – Arabako Bertsolari Txapelketaren bigarren ekitaldiaren finala jokatu zen Gasteizen, aurreko ekitalditik 18 urtetara jokatu zena. Asier Otamendik lehenengo txapela eskuratu zuen
Abenduaren 18a – 2002ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finala Igor Elortzak irabazi zuen, aurreko bi edizioetan legez.

Zientzia eta teknologia

Otsailaren 19a – Mars Oddysey espaziontziak bere misioa hasi zuen.
Ekainaren 5a – Mozilla nabigatzailearen 1.0 bertsioa kaleratu zen.
Ekainaren 10a – Eklipse anular osoa.
Abenduaren 4a – Eguzki eklipse osoa.

Kirolak

2002ko Neguko Olinpiar Jokoak (Salt Lake City, AEB; Otsailaren 8a – Otsailaren 24a).
- Bi euskal herritarrek hartu zuten parte bi kiroletan, Espainiako selekzioarekin.
Otsailaren 23a – Aitzin aukeraketan ziren Ipar Euskal Herriko sei pilotarik Frantziako Selekzioari uko egin zioten.
Ekainaren 2a – 2002ko Nafarroako Itzulia: Alberto Hierro bizkaitarra irabazle.
Ekainaren 8a – Biarritz Olympique errugbi taldea Frantziako txapelduna izan zen finala 25-22 irabaziz S.U.Agen taldearen aurka.
Ekainaren 30a – Brasilek 2-0 irabazi zion Alemaniari, Munduko Futbol Txapelketan.
Uztailaren 28a – Lance Armstrongek laugarren aldiz irabazi zuen Frantziako Tourra.
Urte hartan bertan Alberto Iñurrategik 14 zortzimilakora igotzea lortu zuen, Annapurnako tontorrera iritsita.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 2a – Xabier Irurita, nafar futbolaria.
Urtarrilaren 2a – Leire Vargas, bizkaitar bertsolaria, idazlea eta itzultzailea.
Urtarrilaren 7a – Mikel Escobar, bizkaitar futbolaria.
Urtarrilaren 18a – Quicala Bari, afrikar futbolaria.
Urtarrilaren 22a – Beñat De Jesús, bizkaitar futbolaria.
Urtarrilaren 23a – Joško Gvardiol, kroaziar futbolaria.
Urtarrilaren 29a – Garazi Estebez, gipuzkoar txirrindularia.
Urtarrilaren 30a – Daniel Sancho, nafar futbolaria.
Urtarrilaren 31 – Beñat Turrientes, gipuzkoar futbolaria.

Otsaila

Otsailaren 5a – Enekoitz Azparren, gipuzkoar txirrindularia.
Otsailaren 10a - Aimar Collante, nafar futbolaria.
Otsailaren 13a – Adrián Trespalacios, bizkaitar futbolaria.
Otsailaren 14a – Caroline Marks, estatubatuar surflaria.
Otsailaren 17a – Izarne Sarasola, gipuzkoar futbolaria.
Otsailaren 20a – Kerman Sukia, gipuzkoar futbolaria.
Otsailaren 20a – Unai Vélez, bizkaitar futbolaria.
Otsailaren 22a – Mikel Mendibe, bizkaitar futbolaria.
Otsailaren 23a – Emilia Jones, britainiar aktore, abeslari eta egile abeslaria.
Otsailaren 23a – Kepa Uriarte, bizkaitar futbolaria.
Otsailaren 27a – Idoia Eraso, nafar txirrindularia.

Martxoa

Martxoaren 1a – Izan Gutiérrez, arabar futbolaria.
Martxoaren 5a - Martxoaren, espainiar igerilari sinronizatua.
Martxoaren 6a – Yang Shuyu, txinatar saskibaloi jokalaria.
Martxoaren 8a – Oier López, bizkaitar futbolaria.
Martxoaren 10a – Jevhen Malyxev, ukrainar biatleta eta militarra (h. 2022).
Martxoaren 11 - Ander Madariaga, bizkaitar futbolaria.
Martxoaren 15a – Sakura Yosozumi, japoniar skateboarderra, parkeko espezialitatekoa.
Martxoaren 19a – Unai Egiluz, bizkaitar futbolaria.
Martxoaren 21a – Briana Williams, estatubatuar jatorriko Jamaikar atleta, 100 metro eta 200 metrotan aditua.
Martxoaren 25a – Javier López Carballo, espainiar futbolaria.
Martxoaren 26a - Inma Rubiales, espainiar idazlea.

Apirila

Apirilaren 3a - Iñigo Gomeza, bizkaitar futbolaria.
Apirilaren 5a – Carmen Avilés, espainiar atleta, abiadura-lasterketetan aditua.
Apirilaren 11 – Manex Ansorregi, gipuzkoar saskibaloi jokalaria.
Apirilaren 12a – Xubane Garai, gipuzkoar txirrindularia.
Apirilaren 12a – Robert Navarro, kataluniar futbolaria.
Apirilaren 19a - Ai Tsunoda, kataluniar judoka.
Apirilaren 20a – Jon Balda, gipuzkoar futbolaria.
Apirilaren 20a – Iñaki Telletxea, nafar futbolaria.
Apirilaren 27a – Iñigo López Gálvez, bizkaitar futbolaria.

Maiatza

Maiatzaren 5a – Ekhiotz Orobiogoikoetxea, arabar futbolaria.
Maiatzaren 7a – Elene Lete, gipuzkoar futbolaria.
Maiatzaren 9a – Adriana Nanclares, mirandar futbolaria.
Maiatzaren 10a - Asier Ortiz de Guinea, mirandar futbolaria.
Maiatzaren 17a - Léon Marchand, frantziar igerilaria, tximeleta eta misto estiloetan aditua.
Maiatzaren 18a – Alina Zagitova, errusiar izotz gaineko patinatzaile artistikoa.
Maiatzaren 21a – Elena Huelva, espainiar minbiziaren aurkako aktibista (h. 2023).
Maiatzaren 22a – Asier Grande, bizkaitar futbolaria.
Maiatzaren 23a – Mikel Goti, bizkaitar futbolaria.

Ekaina

Ekainaren 2a – Ana Tejada, errioxar futbolaria.
Ekainaren 14a – Kimetz Renteria, bizkaitar aktorea.
Ekainaren 15a - Aitzol King, irlandar errugbi jokalaria.
Ekainaren 20a – Maju de Araújo, brasildar modelo, Interneteko ospetsu eta Downen sindromea duten pertsonen eskubideen aldeko ekintzailea.
Ekainaren 22a – Adama Boiro, senegaldar-nafar futbolaria.

Uztaila

Uztailaren 12a – Nicholas Williams, nafar futbolaria.
Uztailaren 18a - Asier Castilla, bizkaitar txirrindularia.
Uztailaren 18a – Sem Westerveld, gipuzkoar atezaina.
Uztailaren 20a – Alberto Dadie, gipuzkoar futbolaria.
Uztailaren 20a – Ekhiñe Zapiain, nafar bertsolaria.
Uztailaren 21a – Valentina Muñoz, Chica Rosadita, txiletar programatzailea eta aktibista feminista.
Uztailaren 23a – Jon Mikel Aranburu, euskal-venezuelar futbolaria.
Uztailaren 24a – Manex Salsamendi, nafar iraupen eskiatzailea.
Uztailaren 26a – Unai Aznar, nafar txirrindularia.
Uztailaren 28a – Tessy Ebosele, nigeriar-arabar atleta, jauzi hirukoitzean 20 urtez azpiko Munduko txapeldunordea.

Abuztua

Abuztuaren 2a – Eider Egaña, gipuzkoar futbol atezaina.
Abuztuaren 8a - Markel Goikoetxea, bizkaitar futbolaria.
Abuztuaren 10a – Iker Benito, espainiar futbolaria.
Abuztuaren 13a – Emma Martin Queralt, kataluniar futbolaria.

Iraila

Irailaren 2a – Jon Gorrotxategi, gipuzkoar futbolaria.
Irailaren 16a – Juan Ayuso, espainiar txirrindularia.
Irailaren 19a – Jon Karrikaburu, nafar futbolaria.
Irailaren 24a - Jéssica Bouzas Maneiro, espainiar tenislaria.
Irailaren 27a – Jenna Ortega, estatubatuar aktorea.
Irailaren 30a – Maddie Ziegler, estatubatuar dantzari, aktore eta modeloa.

Urria

Urriaren 5a – Mikel Erdozain, gipuzkoar igerilari paralinpikoa.
Urriaren 8a – Lorea Ibarra, gipuzkoar aktorea.
Urriaren 9a – Tylan Grant, ingeles aktorea.
Urriaren 11 – Carmen Arrufat, espainiar aktorea.
Urriaren 13a – Aitor Galarza, gipuzkoar futbolaria.
Urriaren 17a – Ibai Larrea, gipuzkoar atleta, krosean eta mendi lasterketatan aditua.
Urriaren 23a – Alberto Ginés López, espainiar eskalatzailea.
Urriaren 31 – Ansu Fati, ginear futbolaria.

Azaroa

Azaroaren 2a – Nowend Lorenzo, dominikar-nafar futbolaria.
Azaroaren 5a – Berta Castañé, kataluniar aktore eta modeloa.
Azaroaren 5a – Iker Muñoz, nafar futbolaria.
Azaroaren 13a – Milli, tailandiar abeslari eta raperoa.
Azaroaren 15a – Iker Mintegi, nafar txirrindularia.
Azaroaren 19a – Xabier Sola, nafar futbolaria.
Azaroaren 23a – Ander Herrero, gipuzkoar futbolaria.
Azaroaren 25a – Pedri González, espainiar futbolaria.
Azaroaren 26a – Aitor Etxeguren, bizkaitar saskibaloi jokalaria.
Azaroaren 27a - Estefania Etxebeste Giraldo, nafar arri-jasotzailea.

Abendua

Abenduaren 4a – María Dueñas, espainiar biolin-jotzailea.
Abenduaren 8a – Igor Arrieta, nafar txirrindularia.
Abenduaren 17a – Malen Osa, gipuzkoar mendi lasterketaria.
Abenduaren 19a – Nee Barros, galiziar idazle, youtuber, musikari, LGBT ekintzailea eta hizkuntza aktibista.
Abenduaren 25a – Àngela Mármol, kataluniar influencerra.

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Aitor Ugarte, arabar mendi lasterkaria eta bertsolaria.
Aitziber Urrutia, bizkaitar goi-mailako eskalatzailea.
Maddi Zabalo, idazlea, bertsolaria eta bertso gai-jartzailea.
Nadine Salgado, gipuzkoar gimnasta erritmikoa.

Heriotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 8a – Alexander Prokhorov, sobietar fisikaria, 1964ko Fisikako Nobel Saria (j. 1916).
Urtarrilaren 9a – Isabel García Lorca, espainiar irakasle eta idazlea (j. 1909).
Urtarrilaren 11 – Henri Verneuil, armeniar-frantziar zinema zuzendaria (j. 1920).
Urtarrilaren 12a – Cyrus Vance, estatubatuar politikaria (j. 1917).
Urtarrilaren 13a – José María Sánchez-Silva, espainiar idazle eta kazetaria (j. 1911).
Urtarrilaren 14a – Manuel Sein, Xanpun, lapurtar bertsolaria (j. 1928).
Urtarrilaren 16a – Ignazio Urkixo, bizkaitar euskaltzalea eta diplomatikoa (j. 1907).
Urtarrilaren 17a – Camilo Jose Cela, galiziar idazlea, gaztelaniazko idazlerik garrantzitsuenetarikoa eta 1989ko Literaturako Nobel Saria (j. 1916).
Urtarrilaren 19a – Martti Miettunen, Finlandiako lehen ministroa (j. 1907).
Urtarrilaren 19a – Vavá, brasildar futbolaria (j. 1934).
Urtarrilaren 20a – Dolors Piera, kataluniar irakasle sindikalista (j. 1910).
Urtarrilaren 21a – Peggy Lee, estatubatuar jazz abeslari, abestigile eta aktorea (j. 1920).
Urtarrilaren 23a – Pierre Bourdieu, frantziar soziologoa, antiglobalizazio eta altermundialismo mugimenduen inspiratzaile intelektualetako bat (j. 1930).
Urtarrilaren 27a – Wafa Idris, Palestinar gatazkako lehen emakumezko bonba-jartzaile suizida (j. 1975).
Urtarrilaren 27a – Mari Carmen Prendes, espainiar aktorea (j. 1906).
Urtarrilaren 28a – Gustave Deloor, flandriar txirrindularia (j. 1913).
Urtarrilaren 28a – Astrid Lindgren, suediar idazlea (j. 1907).
Urtarrilaren 29a – Kaxiano Ibarguren, Lizartzako itsua, soinujole euskalduna (j. 1932).
Urtarrilaren 29a – Harold Russell, kanadar-estatubatuar militar eta aktorea (j. 1914).
Urtarrilaren 30a – Inge Morath, austriar-estatubatuar argazkilaria, Magnum Photos Agentzian sartzea lortu zuen lehen emakumea (j. 1923).

Otsaila

Otsailaren 1a – Hildegard Knef, alemaniar aktore, abeslari eta idazlea (j. 1925).
Otsailaren 4a – Agatha Barbara, Maltako 3. presidentea (j. 1923).
Otsailaren 4a – Helen Dodson Prince, estatubatuar astronomoa (j. 1905).
Otsailaren 4a – Marisa Sanches, brasildar aktore, abeslari eta esataria (j. 1924).
Otsailaren 6a – Gré de Jongh, Herbeheretako lasterkaria (j. 1924)
Otsailaren 6a – Max Perutz, britainiar biokimikaria, 1962ko Kimikako Nobel Saria (j. 1914).
Otsailaren 8a – Ong Teng Cheong, Singapurreko presidentea (j. 1936).
Otsailaren 9a – Margaret Windsor, Ingalaterrako Jurgi VI.aren eta Elisabete Erregina Amaren bigarren alaba (j. 1930).
Otsailaren 10a – Traudl Junge, Adolf Hitlerren azken idazkari pribatua (j. 1920).
Otsailaren 11 – Barry Foster, ingeles zinema, antzerki, telebista eta irratiko aktorea (j. 1927).
Otsailaren 12a – Antonio Márquez Salas, venezuelar ipuingilea (j. 1919).
Otsailaren 14a – Geneviève de Gaulle-Anthonioz, Frantziako Erresistentziako kidea, Ohorezko Legioko Gurutze Handia hartu zuen lehen emakumea (j. 1920).
Otsailaren 14a – Nándor Hidegkuti, hungariar futbolari eta entrenatzailea (j. 1922).
Otsailaren 19a – Egoitz Arana, gipuzkoar futbolaria.
Otsailaren 19a – Sylvia Rivera, estatubatuar LGBT aktibista (j. 1951).
Otsailaren 22a – Charles Jones, estatubatuar zinemagilea, marrazki bizidun sortzaile nagusienetakoa (j. 1912).
Otsailaren 22a – Jonas Savimbi, angolar politikaria, Portugalen kolonizazioaren aurkako borrokalaria (j. 1934).
Otsailaren 23a - Mercedes Herrán, haurren salerosketarako sare bat zuzentzeagatik salatutako emakumea.
Otsailaren 25a – Isabel Mesa Delgado, espainiar langile sindikalista, anarkista eta anarkofeminista (j. 1913).
Otsailaren 26a – Juan Manuel Martínez Iturri, Iturri, palazko nafar pilotaria (j. 1942).
Otsailaren 27a – Francisco Queipo de Llano Acuña, madrildar militar eta politikaria (j. 1927).

Martxoa

Martxoaren 4a – Ugné Karvelis, lituaniar idazle, literatura-kritikaria, itzultzailea eta diplomazialaria (j. 1935).
Martxoaren 8a – Justin Ahomadegbé-Tomêtin, Dahomeyko presidentea (j. 1917).
Martxoaren 10a – Patxi Aldabaldetrecu, gipuzkoar enpresari eta historialaria (j. 1930).
Martxoaren 11 – James Tobin, estatubatuar ekonomista, 1981eko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1918).
Martxoaren 12a – Spyros Kyprianou, Zipreko presidentea (j. 1932).
Martxoaren 12a – Jean-Paul Riopelle, kanadar margolaria (j. 1923).
Martxoaren 13a – Hans-Georg Gadamer, alemaniar filosofoa (j. 1900).
Martxoaren 16a – Alfredo Goienetxe, euskal noble, ingeniari eta zaldizkoa (j. 1937).
Martxoaren 21a – Zeni Pereira, brasildar aktorea (j. 1924).
Martxoaren 24a – César Milstein, argentinar-britainiar biokimikaria, 1984ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1927).
Martxoaren 25a – Nijolė Miliauskaitė, lituaniar poeta (j. 1950).
Martxoaren 26a – Odile Schweisguth, frantziar sendagilea, Europan onkologia pediatrikoaren aitzindaritzat hartua (j. 1913).
Martxoaren 27a – Alicia Cañas Zañartu, txiletar politikaria, Txileko historian hauteskundeen bitartez hautatutako lehen emakume alkatea (j. 1901).
Martxoaren 27a – Dudley Moore, ingeles aktorea, umorista eta musikagilea (j. 1935).
Martxoaren 27a – Billy Wilder, austriar-estatubatuar film gidoigile, zuzendari eta ekoizlea (j. 1906).
Martxoaren 30a – Elizabeth Bowes-Lyon, Elisabet II.a Erresuma Batukoaren ama (j. 1900).

Apirila

Apirilaren 1a – Simo Häyhä, Herio Zuria, finlandiar gudari eta frankotiratzailea, historiako frankotiratzaile onena gisa joa (j. 1905).
Apirilaren 2a – John Robinson Pierce, estatubatuar ingeniaria, satelite bidezko komunikazioen aitzindaria (j. 1910).
Apirilaren 2a – Shigeo Sugimoto, japoniar futbolaria (j. 1926).
Apirilaren 4a – Paulo Zubiarrain, Hernani Txikia, gipuzkoar bertsolaria (j. 1912).
Apirilaren 5a – Layne Staley, estatubatuar abeslari eta musikagilea (j. 1967).
Apirilaren 6a – Petru Dumitriu, errumaniar idazlea (j. 1924).
Apirilaren 8a – María Félix, La Doña, mexikar aktorea (j. 1914).
Apirilaren 9a – Alazne Rivero, bizkaitar marrazkilari eta komikigilea (j. 1958).
Apirilaren 15a – Clara Galle, nafar modelo eta aktorea.
Apirilaren 16a – Ramiro de León Carpio, Guatemalako presidentea (j. 1942).
Apirilaren 16a – Robert Urich, estatubatuar zinema eta telebista aktore eta ekoizlea (j. 1946).
Apirilaren 18a – Thor Heyerdahl, norvegiar esploratzailea, etnografoa eta abenturazalea (j. 1914).
Apirilaren 21a – Jose Maria Palacios, Ogeta, gasteiztar pilotaria (j. 1935).
Apirilaren 22a – Linda Lovelace, estatubatuar aktore pornoa (j. 1949).
Apirilaren 23a – Manfred Bieler, alemaniar idazlea (j. 1934).
Apirilaren 26a – Hans Heinrich von Thyssen-Bornemisza, suitzar industrialari eta arte bildumagilea (j. 1921).
Apirilaren 27a – Ruth Handler, estatubatuar enpresaburua, Barbie panpinaren marketinean izan zuen paperagatik gogoratua (j. 1916).
Apirilaren 28a – Aleksandr Lebed, errusiar militar eta politikaria (j. 1950).

Maiatza

Maiatzaren 3a – Muhammad Haji Ibrahim Egal, Somalia lehen ministroa eta Somalilandiako presidentea (j. 1928).
Maiatzaren 5a – Hugo Banzer, Boliviako presidentea (j. 1926).
Maiatzaren 5a – George Sidney, estatubatuar zinema zuzendari eta ekoizlea (j. 1916).
Maiatzaren 6a – Pim Fortuyn, herbeheretar politikari, idazle eta soziologoa (j.1948).
Maiatzaren 7a – Masakatsu Miyamoto, japoniar futbolaria (j. 1938).
Maiatzaren 10a – David Riesman, estatubatuar soziologoa (j. 1909).
Maiatzaren 16a – Matilde González Palau, gaztelaniaz, katalanez eta galegoz idatzi zuen idazle eta poeta (j. 1912).
Maiatzaren 17a – László Kubala, hungariar futbolaria (j. 1927).
Maiatzaren 19a – John Gorton, Australiako lehen ministroa (j. 1911).
Maiatzaren 20a – Stephen Jay Gould, estatubatuar paleontologoa, XX. mendeko zientzia-dibulgatzaile handienetarikoa (j. 1941).
Maiatzaren 21a – Niki de Saint Phalle, frantziar artista plastiko, margolari, eskultore eta zinemagilea (j. 1930).
Maiatzaren 22a - Maria Azeo Ezkerra, Maitxo segalaria, gipuzkoar etxekoandre-baserritarra, emakume aitzindaria sega apostuko jardunean (j. 1930).
Maiatzaren 23a – Sam Snead, estatubatuar golfaria (j. 1912).
Maiatzaren 26a – Mamo Wolde, etiopiar atleta, nazioarteko mailan distantzia luzean arrakasta lortu zuen Afrikako lehen korrikalaria (j. 1932).
Maiatzaren 30a – John B. Keane, irlandar eleberrigile, saiakeragile eta antzerkigilea (j. 1928).

Ekaina

Ekainaren 3a – Alice Stewart, britainiar mediku eta epidemiologoa (j. 1906).
Ekainaren 4a – Fernando Belaúnde Terry, Peruko presidentea (j. 1912).
Ekainaren 5a – Carmelo Bernaola, euskal konpositorea (j. 1929).
Ekainaren 5a – Dee Dee Ramone, estatubatuar musikaria, Ramones taldeko kide sortzailea (j. 1951).
Ekainaren 7a – Lilian Baels, Belgikako printzesa (j. 1916).
Ekainaren 7a – Francisco Escudero, euskal musikagilea (j. 1912).
Ekainaren 10a – John Gotti, estatubatuar gangsterra, New Yorkeko Gambino familiaren buruzagia (j. 1940).
Ekainaren 14a – June Jordan, karibear-estatubatuar poeta, saiakeragile eta aktibista (j. 1936).
Ekainaren 17a – Miriam Michael Stimson, estatubatuar kimikaria, espektroskopian egindako lanagatik ospetsua (j. 1913).
Ekainaren 17a – Fritz Walter, alemaniar futbolaria (j. 1920).
Ekainaren 19a – Pascal Mazzotti, euskal aktorea (j. 1923).
Ekainaren 22a – Yoshio Okada, japoniar futbolaria (j. 1926).
Ekainaren 24a – Pierre Werner, Luxenburgoko lehen ministroa eta Europar Batasunaren sorreran pertsona nabarmena (j. 1913).
Ekainaren 26a – Dolores Gray, estatubatuar aktore eta abeslaria (j. 1924).
Ekainaren 27a – John Entwistle, The Who taldeko baxu-jotzailea (j. 1944).
Ekainaren 29a – Rosemary Clooney, estatubatuar abeslari eta aktorea (j. 1928).

Uztaila

Uztailaren 1a – Antonio Mentxaka, bizkaitar militar eta idazlea (j. 1921).
Uztailaren 4a – Laurent Schwartz, frantziar matematikaria (j. 1915).
Uztailaren 5a – Katy Jurado, mexikar aktorea (j. 1924).
Uztailaren 6a – John Frankenheimer, estatubatuar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (j. 1930).
Uztailaren 8a – Julio Catania, euskal opera abeslaria (j. 1921).
Uztailaren 9a – Rod Steiger, estatubatuar aktorea (j. 1925).
Uztailaren 12a – Maria Rantho, hegoafrikar politikari eta aktibista (j. 1953).
Uztailaren 12a – Josefina de la Torre, kanariar poeta, eleberrigilea, abeslari lirikoa eta antzezlea (j. 1907).
Uztailaren 14a – Igor Ansoff, errusiar-estatubatuar matematekari eta enpresa-kudeatzailea (j. 1918).
Uztailaren 14a – Joaquín Balaguer, Dominikar Errepublikako presidentea (j. 1906).
Uztailaren 17a – Joseph Luns, herbeheretar politikari eta diplomazialaria , NATOren 5. Idazkari Nagusia (j. 1911).
Uztailaren 20a – Pedro Alberto Cano, bizkaitar futbolaria (j. 1969).
Uztailaren 23a – Juan Labat, Labat, argentinar pilotaria, xarean eta palan aditua (j. 1912).
Uztailaren 23a – Leo McKern, australiar antzerki, zinema, telebista eta irratiko aktorea (j. 1920).
Uztailaren 23a – Katya Paskaleva, bulgariar aktorea (j. 1945).
Uztailaren 28a – Archer Martin, britainiar kimikaria, 1952ko Kimikako Nobel Saria (j. 1910).
Uztailaren 29a – Ion Gabella, euskal antzezlea (j. 1968).

Abuztua

Abuztuaren 1a – Javier Garcia Egotxeaga, gipuzkoar politikari eta enpresaburua (j. 1940).
Abuztuaren 6a – Edsger Dijkstra, herbeheretar informatikaria, informatikaren aintzindarietako bat (j. 1930).
Abuztuaren 13a – Frank Le Maistre, normandiar idazle eta hizkuntzalaria (j. 1910).
Abuztuaren 14a – Larry Rivers, estatubatuar margolaria (j. 1923).
Abuztuaren 16a – Abu Nidal, palestinar politikari eta gerrillaria (j. 1937).
Abuztuaren 16a – Jean Urruti, esku huskako baxenafar pilotaria eta Frantziako Erresistentziako kidea (j. 1912).
Abuztuaren 19a – Antonio Barrios, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1910).
Abuztuaren 19a – Eduardo Txillida, donostiar eskultorea, euskal herritar eskultore famatuena (j. 1924).
Abuztuaren 20a – Mercedes Villacián, arabar irakasle eta politikaria (j. 1935).
Abuztuaren 24a – Cornelis Johannes van Houten, herbeheretar astronomoa (j. 1920).
Abuztuaren 27a – Pino Ojeda, espainiar idazle eta artista plastikoa (j. 1916).
Abuztuaren 30a – J. Lee Thompson, britainiar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (j. 1914).
Abuztuaren 31 – Lionel Hampton, estatubatuar jazz musikaria (j. 1908).
Abuztuaren 31 – George Porter, britainiar kimikaria, 1967ko Kimikako Nobel Saria (j. 1920).

Iraila

Irailaren 3a – Fernando Murua Quintana, Fernandito, La Polla Records musika taldeko bateria-jotzailea (j. 1962).
Irailaren 6a – Hanneke Canters, herbeeretar filosofo eta akademiko feminista (j. 1969).
Irailaren 7a – Eugen Coseriu, hizkuntzalaritza erromanikoan aditua (j. 1921).
Irailaren 7a – Erma Franklin, estatubatuar soul-abeslaria, Aretha eta Carolynen ahizpa (j. 1938).
Irailaren 8a – Georges-André Chevallaz, Suitzako Konfederazioko presidentea (j. 1915).
Irailaren 11 – Resurrección Hernández Gil, 109 urte bizi izan zen euskal herritarra (j. 1893).
Irailaren 11 – Kim Hunter, estatubatuar zine, antzerki eta telebista aktorea (j. 1922).
Irailaren 11 – Rosario Zubizarreta, Ermua I, bizkatar erraketista (j. 1918).
Irailaren 13a – Blanca de Silos, arabar antzezlea (j. 1914).
Irailaren 14a – Lolita Torres, argentinar aktorea eta kantaria (j. 1930).
Irailaren 18a – Hazel Brooks, estatubatuar aktore eta modeloa (j. 1924).
Irailaren 18a – Etta Falconer, estatubatuar matematikaria (j. 1933).
Irailaren 19a – Robert Guéï, Boli Kostako presidentea (j. 1941).
Irailaren 20a – Balendiñe Albizu, euskal idazlea (j. 1914).
Irailaren 25a – Raul Urrutikoetxea, euskal herritar margolari neorrealista (j. 1962).
Irailaren 27a – Anna Murià, kataluniar idazlea (j. 1904).
Irailaren 30a – Göran Kropp, suediar abenturazalea, alpinista eta eskalatzailea (j. 1966).
Irailaren 30a – Hans-Peter Tschudi, Suitzako presidentea (j. 1913).

Urria

Urriaren 2a – Heinz von Foerster, austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (j. 1911).
Urriaren 3a – Jose Maria Jimeno Jurio, historialari eta etnografo nafarra (j. 1927).
Urriaren 4a – André Delvaux, belgikar zinema-zuzendaria (j. 1926).
Urriaren 6a – Claus von Amsberg, Beatriz I.a Herbehereetakoa erreginaren ezkontidea (j. 1926).
Urriaren 7a – Eudald Serra, kataluniar eskultore eta etnologoa (j. 1911).
Urriaren 10a - María Josefa Jiménez Cisneros, espainiar arkeologoa, Cádizko lehen arkeologotzat joa (j. 1916).
Urriaren 11 – Antonio González González, espainiar biokimikaria (j. 1917).
Urriaren 17a – Koldobike Gezala, Luisa, Luisita, Guezala, gipuzkoar erraketista (j. 1917).
Urriaren 19a – Manuel Álvarez Bravo, mexikar argazkilaria (j. 1902).
Urriaren 19a – Hans Jürgen Press, haurrentzako liburuen ilustratzaile eta idazle alemaniarra (j. 1926).
Urriaren 21a – Bernardino Pérez Elizaran, Pasieguito, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1925).
Urriaren 22a – Géraldine Albaniakoa, Albaniako erregina ezkontidea (j. 1915).
Urriaren 24a – Hernán Gaviria, kolonbiar futbolaria (j. 1969).
Urriaren 24a – Jose Sebastian Laboa, donostiar apaiza eta nuntzio apostolikoa (j. 1923).
Urriaren 25a – Richard Harris, irlandar aktore eta zinema zuzendaria (j. 1930).
Urriaren 25a – René Thom, frantziar matematikaria (j. 1923).
Urriaren 26a – Jacques Massu, frantziar militarra eta jenerala (j. 1908).
Urriaren 29a – Marina Berti, italiar aktorea (j. 1924).
Urriaren 30a – Juan Antonio Bardem, espainiar zinema zuzendaria (j. 1922).
Urriaren 31 – Michail Stasinopoulos, Greziako presidentea (j. 1903).
Urriaren 31 – Raf Vallone, italiar antzezlea (j. 1916).

Azaroa

Azaroaren 3a – Lonnie Donegan, eskoziar musikaria, Skiffle musika estiloaren aitzindarietako bat (j. 1931).
Azaroaren 7a – Peg Phillips, estatubatuar aktorea (j. 1918).
Azaroaren 13a – Juan Alberto Schiaffino, uruguaitar futbolAria (j. 1925).
Azaroaren 17a – Abba Eban, israeldar politikaria (j. 1915).
Azaroaren 18a – James Coburn, estatubatuar aktorea (j. 1928).
Azaroaren 18a - Edith Hirsch Luchins, poloniar-estatubatuar matematikaria (j. 1921).
Azaroaren 21a – José Goñi Gaztanbide, nafar elizgizon, irakasle eta historialaria (j. 1914).
Azaroaren 22a – Beatriz Borboikoa eta Battenbergekoa, Espainiako infanta (j. 1909).
Azaroaren 23a – Angel Martín Municio, espainiar zientzialaria (j. 1923).
Azaroaren 23a – Roberto Matta, txiletar margolaria, bere herrialdeko artistarik ospetsuenetarikoa (j. 1911).
Azaroaren 24a – John Rawls, estatubatuar filosofo eta irakaslea (j. 1921).
Azaroaren 25a – Karel Reisz, ingeles zinemagilea (j. 1926).
Azaroaren 28a – Melih Cevdet Anday, turkiar idazlea (j. 1915).
Azaroaren 28a – Juan Carlos Díaz Quincoces, Quincoces II.a, arabar futbolaria (j. 1933).

Abendua

Abenduaren 1a – Kepa Areso, euskal herritar futbolaria (j. 1911).
Abenduaren 2a – Julio Gurpide, nafar idazlea (j. 1906).
Abenduaren 2a – Ivan Illich, austriar pedagogoa, filosofoa eta apaiz katolikoa, kapitalismoaren erakundeei egindako kritikengatik ospetsua (j. 1926).
Abenduaren 5a – Ne Win, Myanmargo presidentea (j. 1911).
Abenduaren 7a – R. Orin Cornett, estatubatuar fisikaria (j. 1913).
Abenduaren 11 – Luis Ciges, espainiar zinema-aktorea (j. 1921).
Abenduaren 13a – Zal Yanovsky, kanadar folk-rock musikaria, The Lovin' Spoonful taldeko kidea (j. 1944).
Abenduaren 20a – Grote Reber, estatubatuar astronomoa, irrati-astronomia alorreko ikerketen aitzindaria (j. 1911).
Abenduaren 21a – Juan Eraso, nafar musikari eta abesbatza zuzendaria (j. 1914).
Abenduaren 21a – José Hierro, espainiar poeta (j. 1922).
Abenduaren 22a – Joe Strummer, ingeles musikari, abeslari eta aktorea, The Clash talde punkaren sortzaile, musikagile, gitarrista eta abeslaria (j. 1952).
Abenduaren 24a – Miguel Lizarazu, euskal txirrindularia (j. 1924).
Abenduaren 24a – José Luis Molinuevo, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1917).
Abenduaren 25a – Iñigo Cavero, gipuzkoar politikari, abokatu eta noblea (j. 1929).
Abenduaren 27a – Pedro Berrondo, euskal idazlea, itzultzailea eta apaiza (j. 1919).
Abenduaren 27a – George Roy Hill, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1921).
Abenduaren 28a – Begoña Aretxaga, donostiar antropologoa (j. 1960).
Abenduaren 29a – Don Clarke, The Boot, zeelandaberritar errugbi eta kriket jokalaria (j. 1933).
Abenduaren 31 – Dennis Joseph Enright, ingeles poeta, eleberrigile eta kritikaria (j. 1920).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Rafael Basterretxea, bizkaitar arkitekto arrazionalista (j. 1908).
Jose Maria de Vera, erligio-gaietan aritu zen espainiar eskultorea eta aita kaputxinoa (j. 1912).

Nobel saridunak:

Fisika: Raymond Davis Jr., Masatoshi Koshiba eta Riccardo Giacconi
Kimika: John B. Fenn, Koichi Tanaka eta Kurt Wüthrich
Literatura: Imre Kertész
Medikuntza: Sydney Brenner, H. Robert Horvitz eta John E. Sulston
Ekonomia: Daniel Kahneman eta Vernon L. Smith
Bakea: Jimmy Carter

Kanpo estekak

Datuak: Q1987
Multimedia: 2002 / Q1987

Gertaerak

Euskal Herria

Mundua

Ekonomia

Arte eta kultura

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

Urtarrila

Otsaila

Martxoa

Apirila

Maiatza

Ekaina

Uztaila

Abuztua

Iraila

Urria

Azaroa

Abendua

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Heriotzak

Urtarrila

Otsaila

Martxoa

Apirila

Maiatza

Ekaina

Uztaila

Abuztua

Iraila

Urria

Azaroa

Abendua

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Nobel saridunak:

Kanpo estekak

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.