واقف لاهوری

واقف لاهوری
نام اصلی	حکیم نورالعین بَتالوی
محل زندگی	بَتاله (وتاله) کرداس پور در شمال ایالت پنجاب هند
درگذشته	۱۱۹۰ق./۱۷۷۶م
پیشه	شاعر
سبک نوشتاری	سبک هندی
استاد	شاه عبدالحکیم لاهوری
دلیل سرشناسی	شاعر
پدر و مادر	پدر: قاضی امانت الله

حکیم نورالعین بَتالوی معروف به واقف لاهوری (درگذشتهٔ ۱۱۹۰ق./۱۷۷۶م) از شاعران پارسی‌گوی در سبک هندی بود.

وی از شعرای قرن دوازدهم است و در شهر بَتاله ایالت پنجاب هند زندگی می‌کرد. پدرش را قاضی امانت‌الله نوشته‌اند. ابتدا تحصیل علوم کرد سپس به شاعری پرداخت بین او و شاه عبدالحکیم حاکم وحدت نظر حاصل شد و به اتفاق یکدیگر به عزم سیاحت دکن از پنجاب خارج شدند و به اورنگ آباد رسیدند. پس از چند روز به بندر سورت رفتند، حاکم از آنجا رهسپار مکه و مدینه شد ولی واقف بر اثر ضعف مزاج به سفر نرفت ولی پس از بازگشت حاکم دوباره به اورنگ آباد رسیدند و از آنجا به سمت هندوستان رفتند. واقف پس از سیر و سفر به سال ۱۱۹۵ هـ .ق. درگذشت.

نمونه اشعار

چرا در گریه آوردی چو من آزرده جانی را / خراب از سیل کردی خانه آبادان جهانی را

ز سوزم رونقی در خاندان عشق پیدا شد / چراغ داغم آخر کرد روشن دودمانی را

دید چون ثابت قدم بر جاده ٔ سودا مرا / برندارد یک نفس زنجیرسر از پا مرا

خواستم کز کوچه ٔ دیوانگی بیرون روم / تا قدم برداشتم زنجیر نالیدن گرفت

نظر لطف توان کرد به طفل اشکم / که به خاک سر راه تو یتیمانه نشست

کو استقامتی که شبی در حریم یار / استاده همچو شمع توان تاسحر گریست

(تذکرهٔ نتایج الافکار ص 757).

-*****************

عنبرین مویی مرا دیوانه کرد/یاسمن‌بویی مرا دیوانه کرد

ای مسلمانان‌! به فریادم رسید/طفل هندویی مرا دیوانه کرد

فکر زنجیری کنید ای عاقلان‌!/بوی گیسویی مرا دیوانه کرد

پیش هر بیگانه گویم راز خود/آشنارویی مرا دیوانه کرد

می‌زنم خود را به آتش بی‌دریغ‌/آتشین خویی مرا دیوانه کرد

از حرم لبیک‌گویان می‌روم‌/جذبه کویی مرا دیوانه کرد

واقف از میخانه و مسجد نیَم‌/چشم و ابرویی مرا دیوانه کرد

آثار

آثار چاپ شده

• واقف لاهوری بهترین شاعر دنیاست، گردآورنده: میم پایمزد، نشر سه سه‌تار، تهران، ۱۴۰۰
• واقف بی عشق لاهوری، گردآورنده: میم پایمزد، نشر سه سه‌تار، تهران، ۱۴۰۱
• گزیده‌ای از غزلیات واقف لاهوری، تدوین سیدعبدالرضا موسوی، انتشارات امیرکبیر، تهران،۱۳۷۸

منابع

مرکز میکروفیلم نور