Kalug

Kalug
Калуга
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2018)	340,851 ristitud
Pind	168,8 km²
Pämez'	Dmitrii Razumovskii; (keväz'ku 2018—)
Telefonkod	+7−4842-xxx-xxx
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Kalug (ven.: Калуга [kɐˈlugə]) om lidn da lidnümbrik Venäman päivlaskmas. Se om Kalugan agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn.

Istorii

Kalug mainitase kirjutadud purtkiš ezmäižen kerdan vl 1371 kuti lidn. Todesižikš se om amuižemb, i om löutud koume keskaigašt lidnut nügüdläižen lidnan territorijal. Om alištunu Moskvan tobmudele 1380-nziš vozišpäi, sodagarnizon sijazihe röunanverižes lidnas kaikenaigašti Venäman imperijan levitandhasai. Lidn oli Kalugan gubernijan keskuseks vll 1796−1929. Suren sodan aigan nacistine okkupacii oli vl 1941 (12. reduku — 30. tal'vku). Vl 1944 Kalugan agjan aluz om pandud, i Kalug kändihe sen keskuseks.

Transportmašiništon da avtodetaliden tegimed harakterizuidas Kalugad. Mašiništonsauvomine šingotase lidnas (turbinad, sodaraketkompleksad, keitimpolen tembaidused). Toine järed sarak om sömtegimišt (olud, leib).

Geografijan andmused

Lidn sijadase Okanjogen da sen huran Jačenk-ližajogen muugotil randoil (ven.: Яченка 31 km pitte, Volgan bassein), Okan hural randal tobjimalaz. Jačenkan vezivaradim (0,23 km²) om Kalugan päivlaskmas.

Matkad Moskvan keskushesai om 160 km pohjoižpäivnouzmha, Uden Moskvan röunhasai — 80 km. Lähembaine lidn om Kondrovo 25 km lodeheze orhal, avtotel vai raudtel.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +4,4 C°, kezakun-elokun +15,9..+17,7 C°, tal'vkun-uhokun −6,3..−8,6 C°. Ekstremumad oma −38,9 C° (viluku) i +37,8 C° (heinku, eloku). Kezaaigan minimum om −1,1 C° (eloku), tal'vaigan maksimum om +12,2 C° (tal'vku). Ei voi panda halad heinkus vaiše (minimum +1,1 C°). Paneb sadegid 696 mm vodes, enamba kezakus-elokus (75..95 mm kus), vähemba uhokus-semendkus (35..42 mm kus).

Tobmuz

**Kalugan territorialižed ümbrikod:** Leninan ümbrik Moskvan ümbrik Oktäbrin ümbrik

Kalug jagase koumeks territorialižeks ümbrikoks (vhesai 2012 ičeze administracijad oliba niil). Kaik 20 žilod, 50 pen't küläd, kaks' raudtestancijad da üks' pionerlager' mülüdas lidnümbrikho Kalugan ližaks. Lidnümbrikon pind om 540 km².

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 324 698 ristitud, lidnümbrikon — 339 488 ristitud, agjan koumandez. Vl 2017 kaik 358 560 ristitud elihe lidnümbrikos. Vozil 1992 i 1997 lidnan eläjiden lugu oli kaikiš suremb — 347 tuh. ristituid.

Rahvahad (lidnümbrik, enamba 0,4 % vl 2010): venälaižed — 83,9 %, ukrainalaižed — 1,4 %, armenijalaižed — 0,9 %, vaugedvenälaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 1,9 %, rahvahuden ozutandata — 11,5 %^[1].

Transport

Avtobusad, trolleibusad, maršruttaksid da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Lidnelektrojonused ühtenzoittas ezilidnoidenke.

Rahvahidenkeskeine civiline Kalug-lendimport (enččel Grabcevo, KLF / КЛГ, 25,6 tuh. passažiroid vl 2018) om rekonstruiruidud vl 2015 i sijadase lidnan päivnouzmaižel röunal, kahesas kilometras pohjoižpäivnouzmha lidnan keskusespäi. Tehtas reisid Venäman järedoihe lidnoihe (Moskv, Piter, Kaliningrad, Krasnodaran rand).

Galerei

Vanh torg (2021)
Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert', vn 2011 nägu
Phh. Kosman i Damianan jumalanpertin ansambl', vn 2020 nägu
Volkswagen-kompanijan avtoiden ühthekeradamižen tegim vl 2016
IT-keskuz 2.0 vl 2018
Kalugan valdkundaližen universitetan üks' korpusoišpäi (2016, om vaumitud vl 2008)
Agjan dramteatr (2003)
Rahvahidenkeskeižen Kalug-lendimportan terminal vl 2017
Kalug-1-päraudtestancijan sauvuz vl 2022
Kalug-2-päraudtestancii vl 2016

Homaičendad

↑ Национальный состав населения по городским округам и муниципальным районам (Ristitišton rahvahaline mülükund lidnümbrikoiden i municipaližiden rajoniden mödhe) // Vn 2010 rahvahanlugemine. — Kalugastat.gks.ru. (ven.)

Irdkosketused

Lidnan Duman oficialine sait (duma.kaluga.ru). (ven.)
Lidnan ohjastusen oficialine sait (kaluga-gov.ru). (ven.) (angl.)

Kalug Vikiaitas

	Kalugan agjan lidnad
	Balabanovo \| Belousovo \| Borovsk \| Jermolino \| Juhnov \| Kalug \| Kirov \| Kondrovo \| Kozel'sk \| Kremönki \| Lüdinovo \| Malojaroslavec \| Medin' \| Meščovsk \| Mosal'sk \| Obninsk \| Sosenskii \| Spas-Demensk \| Suhiniči \| Žizdr \| Žukov \| Tarus

	Venälaižen Federacijan subjektoiden pälidnad
	Abakan \| Alauz'lidn \| Anadir' \| Arhangel'sk \| Astrahan' \| Barnaul \| Belgorod \| Birobidžan \| Blagoveščensk \| Bränsk \| Čeboksarad \| Čeläbinsk \| Čerkessk \| Čit \| Elist \| Gatčin \| Gorno-Altaisk \| Groznii \| Habarovsk \| Hanti-Mansiisk \| Irkutsk \| Iževsk \| Ivanovo \| Jakutsk \| Jaroslavl' \| Jekaterinburg \| Joškar-Ol \| Kaliningrad \| Kalug \| Kazan' \| Kemerovo \| Kirov \| Kizil \| Kostrom \| Krasnodar \| Krasnogorsk \| Krasnojarsk \| Kurgan \| Kursk \| Lipeck \| Magadan \| Magas \| Mahačkal \| Maikop \| Moskv \| Murmansk \| Nal'čik \| Nar'jan Mar \| Novosibirsk \| Omsk \| Orel \| Orenburg \| Penz \| Perm' \| Petropavlovsk Kamčatkal \| Petroskoi \| Piter \| Pskov \| Rostov Donal \| Räzan' \| Salehard \| Samar \| Saransk \| Saratov \| Siktivkar \| Simferopol' (de fakto) \| Sevastopol' (de fakto) \| Smolensk \| Stavropol' \| Sur' Uz'lidn \| Suvisahalinsk \| Tambov \| Tomsk \| Tul \| Tver' \| Tümen' \| Uf \| Ulan Ude \| Ul'janovsk \| Vladikavkaz \| Vladimir \| Vladivostok \| Volgograd \| Vologd \| Voronež

[1] Национальный состав населения по городским округам и муниципальным районам (Ristitišton rahvahaline mülükund lidnümbrikoiden i municipaližiden rajoniden mödhe) // Vn 2010 rahvahanlugemine. — Kalugastat.gks.ru. (ven.)

[1]