Reniom

Reniom
Wolfram – Reniom – Osmiom
Tc Re Bh Taolenn beriodek
Perzhioù hollek
Niver atomek	75
Rummad kimiek	Metaloù ardreuzat
Strollad	7
Trovezh	6
Bloc'h	d
Tolz atomek	186,207
Aozadur elektronek
[Xe] 4f14 5d5 6s2 Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 13, 2
Perzhioù atomek
Niver oksidadur	+ 7 Oksidenn drenkek skañv
Tredanleiegezh	1,9 (Skeul Linus Pauling)
Gremmoù ionadur	1 : 755,819 kJ/mol 2 : 1 260 kJ/mol 3 : 2 510 kJ/mol
Skin atomek	216 pm
Skin kenamsav	141 pm
Skin Van der Vaals	(stlenn ebet)
Perzhioù fizikel
Arvez	Kaled
Douester (≈20 °C)	21,023 g/cm3
Teuzverk	3 185 °C
Bervverk	5 590 °C
Tredanharzusted	193 nΩ•m (e 20 °C)
Neuz an elfenn
1 cm3 eo ec'honad an diñs reniom

Un elfenn gimiek eo ar reniom ; Re eo e arouez kimiek, 75 e niver atomek ha 186,207 e dolz atomek.
Ur metal ardreuzat eo.

Istor

Div elfenn a vanke e strollad 7 taolenn beriodek an elfennoù, dindan ₂₅Mn. Pa oa o klask stankañ an toull kentañ e kavas ar Japanad Masataka Ogawa un elfenn dianav en un tamm kailh o tont eus Selan (Sri Lanka bremañ), ha krediñ a reas dezhañ e oa an elfenn 43. E 1937 hepken e voe anavezet evel ₄₃Tc, hag e 2004 e voe prouet ez eo ar reniom a oa bet dizoloet gant Masataka Ogawa.
E 1925 e voe kavet an elfenn 75 da vat gant Walter Noddack, Ida Tacke hag Otto Berg e Berlin, ha Rhenium eo an anv a voe roet dezhi en enor d'ar sêr Roen. E 1928 e teujont a-benn da dennañ 1 gramm reniom eus 660 000 gramm kailh molibdenit.
Ar reniom eo an diwezhañ elfenn naturel, stabil ha nann-skinoberiek a zo bet dizoloet.

Perzhioù

Unan eus an elfennoù dibaotañ war an douar eo ar reniom. Ur metal liv an arc'hant eo, uhel-kenañ e deuzverk (3 185 °C) — an trede elfenn er c'heñver-se goude ar wolfram ₇₄W (3 422 °C) hag ar c'harbon ₆C (3 825 °C). An elfenn gentañ eo a-fed bevverk (5 590 °C), ar wolfram o virviñ da 5 555 °C hag ar c'harbon o sec'hdarzhañ, da lavaret eo o vont a galed da c'haz hep tremen dre ar stad dourek.
Kalet-kenañ eo ar reniom, er pevare renk goude ar platin ₇₈Pt, an iridiom ₇₇Ir hag an osmiom ₇₆Os. Pa vez disgweret avat e teu da vezañ orjalennus-kenañ, da lavaret eo e c'haller e astenn hep na dorrfe.

Kimiek

Damheñvel ouzh re ar wolfram ha re ar molibden eo perzhioù kimiek ar reniom.

Izotopoù

Reniom-185 (¹⁸⁵Re) eo an izotop stabilañ, padal n'eo nemet 37,4% eus ar reniom a gaver en natur. An izotop all, ¹⁸⁷Re eo an 62,6% a chom ; distabil eo, hogen hir-tre eo e hanter-vuhez, a zo war-dro 10¹⁰ a vloavezhioù.

Kenderc'hadur

Diwar kailhoù kouevr e tenner reniom ; etre 0,0001 ha 0,2% a reniom a gaver ivez e kailhoù molibden.

Kementadoù a reniom bet kenderc'het e 2011 (brasjedet)

Orin	Kementad (t)	Pourvezioù (t)
Chile	26	1 300
Stadoù-Unanet Amerika	6,3	390
Perou	5	45
Polonia	4,7	(stlenn ebet)
Kazakhstan	3	190
Broioù all	1,5	91
Kanada	1,2	32
Armenia	0,6	95
Rusia	0,5	310
Hollad	48,8 t	> 2453 t

Arver

• War-dro 20% eus ar reniom a ya da fardañ dazgweredoù evit greanterezh an eoul-maen (kenderc'hañ dour-tan hep plom), 70% evit kreñvaat deistkenaozadoù fardet gant nikel, a vez arveret e kefluskerioù a rank labourat da wrezverkoù uhel (> 1 000 °C).

War meur a zachenn ez implijer an 10% a chom :

• kimiezh : kleuzeurioù (endalc'hoù arveret da dommañ danvezioù) ;

• elektronik : ledreelloù ;

• fizik : korzennoù ha palioù elektronek, skalfadlunerioù, gwrezdaouadoù, korzennoù ec'haezhel, sontoù-gwrezverk, jaojoù ionder ;

• tredanerezh : kenstokoù, gwarelloù-tredan, gwiskadoù metalek ;

Notennoù

Daveennoù

• American Chemical Society (en) Liamm oberiant 25 DU 12
• AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 ISBN 978-2-901383-69-7 Preder
• AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 ISBN 978-2-901383-64-2
• Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de France (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
• Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology (en) Liamm oberiant 18 HER 12
• Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM) (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
• CONSIDINE Glenn D., Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry, Wiley-Interscience, 2005 ISBN 978-0-471-61525-5 (en)
• DEPOVERE Paul, La classification périodique des éléments — La merveille fondamentale de l'Univers, De Boeck, Brussels, Belgia, 2002 ISBN 978-2-8041-4107-3 (fr)
• EMSLEY John, Nature's Building Blocks — An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2001 ISBN 978-0-19-850341-5 (en)
• Geriadur brezhoneg An Here, Plougastell-Daoulaz, 2001 ISBN 978-2-86843-236-0
• ÉTIENNE Guy, Geriadur ar Stlenneg, Preder, 1996 ISBN 978-2-901383-14-7
• HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 Brookhaven National Laboratory (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna) (en) Liamm oberiant 25 DU 2012
• LIDE David R., CRC Handbook of Chemistry and Physics - 88th Edition, CRC Press, 2007 ISBN 978-0-8493-0488-0 (en)
• National Nuclear Data Center (en) Liamm oberiant 09 KZU 12
• Royal Society of Chemistry (en) Liamm oberiant 03 KZU 2012
• STWERTKA Albert, A Guide to the Elements, Oxford University Press, 1996 ISBN 978-0-19-508083-4 (en)
• Webelements (en) Liamm oberiant 26 HER 2012

Kimiezh | Elfennoù kimiek
Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anv • Taolenn beriodek Taolennoù an izotopoù rannet ~ klok
Dmitriy Mendeleyev • Ernest Rutherford