Renii

Renijan palliškod kubižen santimetran kohtha

75	0 2 13 32 18 8 2
Re 186,207
Renii

Renii (Re — rhenium latinan kelel) om 75nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes. Sen sijaduz om seičemendes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan mödhe — seičemenden gruppan laptalagruppas, VIIB), tabluden kudendes periodas.

Ühthine ümbrikirjutand

Nece element om harv Man kores lujas 0,07 grammad tonnas palanke. Germanižed Ida i Val'ter Noddak-himikad avaižiba renijad vl 1925 spektroskopijan abul, i vl 1926 tedomehiden grupp sai elementan kaht milligrammad. Sen nimi om anttud Reinanjogen nimen mödhe. Renii om jäl'gmäine avaitud element, kudambal stabiline izotop om olmas.

Metallal ei ole biologišt rolid.

Fizižed ičendad

Renii om kova löumassulatud hobedaižvauged päličmänendmetall. Paramagnetik. Renijan tuhk adsorbiruib vezinikad.

Atommass — 186,207. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 21,02 g/sm³ (4. sija metalloiden keskes). Suladandlämuz — 3459 K (3186 C°, 2. sija metalloiden keskes vol'framan jäl'ghe). Kehundlämuz — 5903 K (5630 C°, kaikiš korktemb metalloiden keskes).

Londuseline renii kogoneb kahtes izotopaspäi: ¹⁸⁵Re (37,07 %) i ¹⁸⁷Re (62,93 %, T_½=4,12 × 10¹⁰ vot, kändase osmijaks-187 β-čihodamižen kal't). Tetas mugažo 33 ratud radioaktivišt izotopad 160..184, 186, 188..194 atommassanke, i 21 izomärad. Niiden keskes kaikiš hätkembad oma ¹⁸³Re-izotop 70 päivest pol'čihodamižen pordonke, ¹⁸⁴Re (T_½=38 päivest) i renii-186 (3,7 päivest). Kaikiš hätkemb eläjad izomärad oma ^186mRe (T_½=200 tuhad vozid) i ^184mRe (169 päivest). Izotopad čihotas protonižen (izotop 161), α- i protonižen (izotop 160), α- i β-čihodamižen (izotopad 162..170) vai muite β-čihodamižen kal't (kaik toižed), kebnembad kändasoiš vol'framaks, jüžmakombad osmijaks, izotop 186 — molembikš, izotopad 160, 162..170 — vol'framaks i tantalaks. Izomär 161m kändase tantalaks-157 α-čihodamižen kal't.

Himižed ičendad

Kompaktine metall muigotub il'mas korktemb mi 300 C° lämudel. Muigotandmärad: −3, −1..+7, sidä kesken +2, +4, +6 i +7 päpaloin. Voib segoitada azotmuiktuses kebnas lämbitamižes:

${\ce {Re + 7HNO3 -> HReO4 + 7NO2 + 3H2O}}$

Sädab amal'gamad artutinke. Ei voi säta karbidoid.

Kävutand

Ottas kävutamižhe renijad metallurgijas da elektrotehnikas, saudas reaktivižid likutimid. Renii om hüvä katalizator mugažo.

Sadas severt-se kümned tonnoid vodes mail'madme, molibdenan i vas'ken ühtes. Kaikiš järedambad löudmižsijad sijadasoiš Čiliš. Üks' kaikiš kal'hembiš metalloišpäi, arv rippub puhthudespäi lujas, 99,99 %-renijan kilogramm maksoi US$3000 vl 2014.

Irdkosketused

• Renii webelements.com-saital. (angl.)
• Kirjutuz renijas Himižiden elementoiden populärižes n-t.ru-kirjištos. (ven.)