Przejdź do zawartości

Czyżew

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zobacz też: Czyżew w innych znaczeniach tej nazwy.
Czyżew
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Czyżew – Urząd Miejski
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

wysokomazowiecki

Gmina

Czyżew

Prawa miejskie

1738–1870, 2011

Burmistrz

Franciszek Kuczewski

Powierzchnia

5,23[1] km²

Populacja (01.01.2024)
• liczba ludności
• gęstość


2480[1]
474,2 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 86

Kod pocztowy

18-220

Tablice rejestracyjne

BWM[2]

Położenie na mapie gminy Czyżew
Mapa konturowa gminy Czyżew, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Czyżew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Czyżew”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Czyżew”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Czyżew”
Ziemia52°47′45″N 22°19′45″E/52,795833 22,329167
TERC (TERYT)

2013034

SIMC

0395984

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
BIP

Czyżew – miasto[3] w Polsce położone w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, nad rzeką Brok, oddalone o 2,5 km od granicy z województwem mazowieckim. Leży na Mazowszu, w dawnej ziemi nurskiej[4], siedziba gminy Czyżew.

Historia administracyjna

[edytuj | edytuj kod]

Czyżew uzyskał lokację miejską w 1738 roku (potwierdzone w 1775 roku). Dawne miasto jest terytorialnie tożsame z obrębem ewidencyjnym Czyżew-Osada i jego przedmieściem Pociejewem[5].

13 października 1870 car odebrał Czyżewowi prawa miejskie i przekształcił go w osadę, którą włączono do wiejskiej gminy Dmochy-Glinki[6]. Odtąd dawne miasto nazywano Czyżewem-Osadą, w celu odróżnienia jej od wielu sąsiednich miejscowości wiejskich (Czyżew Kościelny, Czyżew-Stacja, Czyżew-Ruś-Kolonia, Czyżew-Ruś-Wieś, Czyżew-Chrapki, Czyżew-Pociejewo, Czyżew-Siedliska, Czyżew-Sutki, Czyżew-Złote Jabłko).

Za II RP w powiecie wysokomazowieckim, w województwie białostockim. 16 października 1933 utworzono gromadę Czyżew osada w gminie Dmochy-Glinki, obejmującą samą miejscowość Czyżew-Osada[7]. Po wojnie (1 stycznia 1949) nazwę gminy Dmochy-Glinki zmieniono na Czyżew z siedzibą w Czyżewie-Osadzie[8]. W latach 1954–1972 wieś należała do i była siedzibą władz gromady Czyżew-Osada[9]. 1 stycznia 1973 stała się siedzibą nowo utworzonej gminy Czyżew-Osada[10]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

1 stycznia 2011 reaktywowano miasto Czyżew[11]. Na uwagę zasługuje fakt, że współczesne miasto (powierzchnia 522,98 ha) jest znacznie większe od historycznego miasta Czyżew (czyli Czyżewa-Osady o powierzchni 197,53 ha), które obejmuje zaledwie 38% powierzchni. Przyczyną tego jest włączenie w granice miasta Czyżew 1 stycznia 2011 także wsi Czyżew Kościelny (74,46 ha lub 14% powierzchni), Czyżew-Stacja (50,01 ha lub 10%) oraz znaczne połacie wsi: Czyżew-Złote Jabłko (89,61 ha lub 17%), Czyżew-Ruś-Wieś (59,90 ha lub 11%), Czyżew-Chrapki (24,42 ha lub 5%) Czyżew-Siedliska (22,88 ha lub 4%) i Czyżew-Sutki (4,17 ha lub 1%)[11]. Zarówno nazwę miasta jak i gminy ustalono na Czyżew (do 2010 obowiązywała nazwa gmina Czyżew-Osada)[12].

23 marca 2011 zniesiono wszystkie osiem sołectw na terenie nowego miasta Czyżew: 1) Czyżew Bloki Kolejowe, 2) Czyżew Kościelny, 3) Czyżew Osada, 4) Czyżew Pociejewo, 5) Czyżew Stacja, 6) Czyżew Szkolny, 7) Czyżew Zarzecze, 8) Czyżew Złote Jabłko[13].

Obecnie (2023 rok) Czyżew obejmuje oficjalnie już tylko dwie części miasta: Czyżew Kościelny (SIMC 0395990) i Czyżew-Pociejewo (SIMC 0396009)[14].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Cisow występuje w dokumencie z 1187 roku Cisow...cum ecclesia wspomniane jako własność kanoników płockich (Kod. dypl. pol., I, 14)[15].

Dokument księcia Konrada mazowieckiego potwierdzający dobra biskupstwa płockiego

. Wymieniona wśród wsi kasztelanii święckiej w inwentarzu wsi biskupstwa płockiego. W dokumencie z 1239 roku znajdującym się w archiwum diecezjalnym w Płocku (przechowywany jest w płockim Muzeum Diecezjalnym)[16], który tyczy się kasztelanii święckiej jest wymieniona osada Cysevo[17]. Prawdopodobnie zniszczona w XIII w. Ponownie zasiedlona pod koniec XIV w. W najstarszym regestrze kancelarii ks. Janusza z lat 1414–1426 zapisano:

  • 1417 – Krystyn z Czyżewa sprzedał Maciejowi z Czyżewa 10 włók w tej wsi, a ks. Janusz nadał prawo niemieckie tym, jak i innym 20 włókom, które jemu przekazał
  • 1418 – ks. Janusz dał Wacławowi z Czyżewa 10 włók Ciemna Dąbrowa lasu Łętowo w pow. nurskim
  • 1422 – ks. Janusz sprzedał Maciejowi z Czyżewa 10 włók obok tej wsi nad Bugiem
  • 1423 – Andrzej z Czyżewa sprzedał braciom Wojciechowi i Piotrowi z Chabdzina z pow. czerskiego 10 włók w Czyżewie[18]

Od XV w. w posiadaniu Czyżewskich herbu Pobóg. W tym czasie uzyskała prawa niemieckie potwierdzone w 1476 r. W drugiej połowie XVI w. rozpadła się na kilka wsi drobnoszlacheckich o wspólnej nazwie Czyżewo.

W większości nazwy wiosek i osad wywodziły się od nazwisk ich założycieli. I tak na przykład Czyżewo zostało założone przez Czyża. W późniejszym okresie funkcjonowania wspomnianych wsi i osad, od ich nazw wywodziły się nazwiska najbardziej znanych i wpływowych rodzin zamieszkujących określony teren. Zatem w Czyżewie mieszkali między innymi Czyżewscy[19].

Właścicielami Czyżewa była Anna Czyżewska, a od 1596 r. w posiadaniu Godlewskich herbu Gozdawa. W 1738 r. staraniem Marka i Karola Godlewskich, starościców nurskich miejscowość uzyskała przywilej na prawa miejskie, od króla Augusta III[20]. Na prośbę kolejnej właścicielki części Czyżewa – Eleonory z Godlewskich Wodzińskiej potwierdzony został przez sejm w roku 1775[21].

Kolejnym właścicielem miejscowości została w 1779 Anna z Wodzińskich Brzostowska. Od końca XVIII wieku w posiadaniu Tadeusza Skarżyńskiego herbu Bończa, sędziego Królestwa Polskiego i posła ziemi łomżyńskiej. W 1838 w miejscowość przeszła na własność Doroty z Ośmiałowskich, która z mężem Leopoldem Sokołowskim wykupiła kolejne działy oraz folwark Czyżewo Kościelne.

Plan miasta Czyżewa z 1869 r.

W końcu XIX wieku wieś znajdowała się w powiecie ostrowskim, gmina Dmochy-Glinki, parafia Czyżewo. Osada Czyżewo posiadała w tym czasie kościół parafialny murowany, sąd gminny III okręgu, urząd gminny, szkołę początkową, synagogę i stację pocztową. W 1827 w osadzie znajdowały się 74 domy i 811 mieszkańców[22]. Przeprowadzenie w 1862 roku linii kolejowej Warszawa – Petersburg przyczyniło się do wzrostu liczby osób[21]. W 1860 było – 1508 mieszkańców, w tym 1462 Żydów, a w 1890 – 1984 mieszkańców i 121 domów[22]. W 1899 roku Czyżew liczył 2300 mieszkańców, w tym 94% narodowości żydowskiej[23].

Uwłaszczenie miejscowości nastąpiło w roku 1864, a w roku 1870 utrata praw miejskich. W tym czasie istniały dwie synagogi. Na prostokątnym rynku, obecnie przeciętym drogą krajową 63, do około roku 1900 znajdowały się drewniane kramnice[24].

W 1921 r. wyszczególniono:

  • osadę miejską Czyżewo. Naliczono tu 199 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym i 3 inne zamieszkałe oraz 1835 mieszkańców (847 mężczyzn i 988 kobiet). Narodowość polską zgłosiło 240 osób, a 1595 żydowską;
  • stację kolejową Czyżewo, gdzie znajdowało się 37 budynków mieszkalnych z 311. mieszkańcami (132 mężczyzn i 179 kobiet). Narodowość polską podało 211 osób, a 100 żydowską;
  • Czyżewo Kościelne: osadę młynarską i wieś. Łącznie było tu 21 budynków mieszkalnych i 200 mieszkańców (100 mężczyzn i 100 kobiet). Narodowość polską podało 141 osób, a 59 żydowską[25].

5 stycznia 1937 podczas jarmarku doszło w Czyżewie do ataku bojówek endeckich na sklepikarzy żydowskich. Pobito kilkadziesiąt osób, z czego 14 ciężko. Dwie osoby[a] zmarły w wyniku doznanych obrażeń[26][27][28][29][30].

W sierpniu 1941 ok. 1800 czyżewskich Żydów zostało zamordowanych przez Niemców w pobliżu miejscowości Szulborze Wielkie. Dla ok. 200 osób ocalałych z mordu utworzono niewielkie getto przy ul. Polnej[31]. 2 listopada 1942 getto zostało zlikwidowane, a jego mieszkańców wywieziono do Zambrowa[31].

Do 1948 roku miejscowość była siedzibą gminy Dmochy-Glinki. W latach 1954–1972 miejscowość znajdowała się w Gromadzie Czyżew-Osada. 31 grudnia 1959 r. do gromady tej przyłączono wsie z Gromady Czyżew-Stacja[32]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

13 października 2007 honorowe obywatelstwo gminy odebrał podczas specjalnej uroczystości Prezydent RP Lech Kaczyński[33].

W 2008 r. w miejscowości mieszkało 2670 osób, po chwilowym spadku liczby ludności, liczba mieszkańców zaczęła ponownie rosnąć i wynosi aktualnie 2643 osoby[34].

1 stycznia 2011 po ponad 140 latach Czyżew odzyskał prawa miejskie. Do 3 maja 2012 był jedynym miastem w Polsce bez herbu[35].

Szczegółowa historia dotycząca miejscowości znajduje się na stronie Urzędu Miasta[36]

  • Czyżew na starych mapach
  • Mapa z 1795 r.
    Mapa z 1795 r.
  • Mapa z 1826 r.
    Mapa z 1826 r.
  • Plan z 1895 r.
    Plan z 1895 r.
  • Mapa z 1935 r.
    Mapa z 1935 r.

Historia kościoła

[edytuj | edytuj kod]
Kościół pw. św. Piotra i Pawła

Pierwotna parafia pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła i Anny erygowana w 1. połowie XV w. W 1487 r. w związku z remontem wzmiankowany cieśla Grzegorz z Ciechanowca. Kolejny kościół drewniany około 1590. Następny wzniesiony w 1697 przez proboszcza Aleksandra Godlewskiego, konsekrowany w 1710, dotrwał do roku 1800. W jego miejsce powstała drewniana kaplica zrujnowana i zapieczętowana w roku 1855, zawalona przez wichurę w roku 1858. W tym samym roku poświęcenie kamienia węgielnego pod murowany neorenesansowy kościół parafialny (1869–1874), według projektu Leonarda Markoniego. Kościół zbudowany staraniem proboszcza Tomasza Godlewskiego, dzięki pomocy materialnej kolejnych dziedziców Gostkowa- Stanisława Budziszewskiego i Józefa Małowieskiego. Konsekrowany w 1883. W tym czasie zmieniono patronów parafii na św. św. Piotra i Pawła[24].

 Zobacz też: Dekanat Czyżew i Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Czyżewie.

Obiekty zabytkowe

[edytuj | edytuj kod]
Budynek dworca kolejowego, obecnie siedziba Muzeum Ziemi Czyżewskiej
Synagoga w Czyżewie (ul. Piwna)
Drewniana willa przy ul. Mazowieckiej 12
  • kościół par. pw. św. św. Piotra i Pawła, Rynek, 1874
  • synagoga, ul. Piwna / Polna, 4. ćw. XIX w.
  • park dworski, 2. poł. XIX w.
  • drewniana willa, ul. Mazowiecka 12, pocz. XX w.
  • cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej[37].
  • cmentarz grzebalny założony w roku 1860
  • kaplica cmentarna z roku 1868 jako grobowa Józefa Małowieskiego
  • grobowiec Stolzmanów z trzeciej ćwierci XIX w.
  • grobowiec Godlewskich z 1863 r.
  • krypta Sutkowskich z końca XIX w. z herbem Pobóg
  • inne nagrobki z końca XIX w.
  • krzyż przydrożny 1895 r. fundacji Jana Brulewskigo[38]

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Czyżew leży na trasie drogi krajowej nr 63 oraz drogi wojewódzkiej nr 690.

Z Czyżewa można dojechać do miejscowości:

W dzielnicy Czyżew-Stacja znajduje się dworzec kolejowy PKP Czyżew, skąd można dojechać do Warszawy, Białegostoku, Katowic czy innych miast – linia kolejowa nr 6.

Połączenia autobusowe zapewnia PKS.

Zalew w Czyżewie

Demografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Piramida wieku mieszkańców Czyżewa w 2014 roku[39].

Media lokalne

[edytuj | edytuj kod]

Portale internetowe:

Ludzie związani z Czyżami‎ ‎

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Czyżami‎.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2355).
  3. ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 929.
  4. ↑ Historia miasta na stronie gminy Czyżew. umczyzew.pl. [dostęp 2019-08-03].
  5. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007
  6. ↑ Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, s. 369)
  7. ↑ Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49
  8. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 28, poz. 208
  9. ↑ Uchwała Nr 24/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu wysokomazowieckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 49)
  10. ↑ Uchwała Nr XXI/72/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973, Nr 1, Poz. 1).
  11. ↑ a b Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 929.
  12. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 grudnia 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741).
  13. ↑ UCHWAŁA Nr V/29/11 RADY MIEJSKIEJ W CZYŻEWIE z dnia 10 lutego 2011 r. w sprawie zniesienia sołectw na terenie Miasta Czyżew
  14. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  15. ↑ Czyżew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 382.
  16. ↑ ROCZNIKI HISTORYCZNE Rocznik LXXXIV — 2018 BOGUSŁAWA DERYŁO (Koszalin) Rzekomy dokument Konrada mazowieckiego dla biskupstwa płockiego z 1203 roku
  17. ↑ J. Maroszek, J. Tęgowski, Pogranicze polsko-rusko-litewskie. Rozdział II z Historia Województwa Podlaskiego pod redakcją A. Cz. Dobrońskiego. Instytut Wydawniczy Kreator, Białystok 2010 r. s. 21.
  18. ↑ Opracowanie: K Chłapowski i inni, Regesty zapisek najstarszego rejestru kancelarii ks. Janusza I (1414-1426), Archiwum Główne Akt Dawnych, Metryka Koronna, sygn.. MK3.
  19. ↑ Z. Gloger. Dolinami rzek: opis podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy. Nakład Ferdynanda Hӧsicka. Warszawa 1903 r. s. 47. dostępna na stronie: archive.org (2012-11-14).
  20. ↑ Gawarecki, Wincenty Hipolit (1788-1852) Przywileie, nadania i swobody przez krolow polskich, xiążąt mazowieckich i biskupow płockich udzielone miastom woiewodztwa płockiego. Warszawa 1828 s. 72.Przywilej miasta Czyżewa 1738 r.
  21. ↑ a b S. Andrzejewski, M. Siuchniński, Miasta polskie w tysiącleciu, tom pierwszy. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1965 r. s. 254.
  22. ↑ a b Czyżew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 888.
  23. ↑ S. Orgelbrand, S. Orgelbranda Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami. T. IV, Od wyrazu Constans do Dżyhad. Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, Warszawa 1899 r. s. 181. – dostępna na stronie: Biblioteki Cyfrowej. (2012-04-22).
  24. ↑ a b M. Kałamajskiej-Saeed, Katalog Zabytków Sztuki Województwa Łomżyńskiego, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Seria Nowa, Tom IX zeszyt 2. Polska Akademia Nauk i Instytut Sztuki, Warszawa 1986 r. s. 26–27.
  25. ↑ Główny Urząd Statystyczny, Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., t. 5, Warszawa 1924, s. 62.
  26. ↑ Anna Karolina Kłys, Kadisz, mediumpubliczne.pl, 10 lipca 2016. [dostęp 2020-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 września 2020)].
  27. ↑ Groby dla ofiar traficznych zajść (w:) Głos Gminy Żydowskiej - Organ Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, lipiec 1937, s. 25
  28. ↑ Po zajściach w Czyżewie, wycinek prasowy, 9 stycznia 1937
  29. ↑ Sytuacja w powiecie Wysoko-Mazowieckim, Orędownik, nr 20, 25 stycznia 1937, s. 7
  30. ↑ Zajścia antyżydowskie w Czyżewie, Zbudzona Polska, Kraków, 12 stycznia 1937, s. 1
  31. ↑ a b Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 148. ISBN 83-01-00065-1.
  32. ↑ W. Jemielity, Podziały administracyjne powiatów wysokomazowieckiego i łapskiego w latach 1919–1990 ze Studia Łomżyńskie, tom VII. Łomża 1996 r. s. 108–115.
  33. ↑ Wizyta Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w Czyżewie. 2007-10-16. [dostęp 2013-01-08].
  34. ↑ Liczba ludności 2013..
  35. ↑ Uchwała XVIII/124/12 Rady Miejskiej w Czyżewie z dnia 3 maja 2012 r. w sprawie ustanowienia herbu, flagi i pieczęci Miasta i Gminy Czyżew oraz zasad ich stosowania.
  36. ↑ Historia Czyżewa dostępna na stronie: www.umczyzew.pl (2012-04-08).
  37. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 grudnia 2023, s. 85 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane 2024-01-26] (pol.).
  38. ↑ Tamże, s. 29–30.
  39. ↑ Czyżew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  1. ↑ Izrael Baran (lat 58) i Zelig Jeleń (lat 36); Ponadto 42-letnia Józefa Gwardiakowa zmarła w wyniku przypadkowego postrzału z broni policjanta.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Miasta województwa podlaskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Czyżew
Części miasta wg TERYT
Części historyczne (ha)
Częściowo włączone
do Czyżewa w 2011 (ha)

Herb Czyżewa

Gmina Czyżew
Miasto
Wsie
Inne

Powiat wysokomazowiecki
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu wysokomazowieckiego

Powiat ostrowski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Czyżew&oldid=75374164”
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy