Астэапароз
| Астэапароз | |
|---|---|
 Пажылая жанчына з астэапарозам у Японіі | |
| МКХ-10 | M80.-M82. |
| МКБ-10-КМ | M81.0 і M81 |
| МКХ-9 | 733.0 |
| МКБ-9-КМ | 733.0[1][2], 733.00[1][2] і 733.09[2] |
| OMIM | 166710 |
| DiseasesDB | 9385 |
| MedlinePlus | 000360 |
| eMedicine | med/1693 |
| MeSH | D010024 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Астэапароз (стар.-грэч.: ὀστέον + πόρος — косць + кіпра) — разрэжанне касцявой тканкі шкілета праз страту кальцыю з утварэннем у ёй пустотаў. Ускладненне хваробы вядзе да пералому шыйкі сцягна і пазваночніка, што ўяўляе смяротную пагрозу.
Папярэджанне
[правіць | правіць зыходнік]Прадухіленню немачы спрыяе багатая на кальцый ежа: малочныя вырабы ёгурт, кефір, сыр і тварог)[3], зялёная гародніна (аліўкі, брокалі, кроп, ліставая салата, пятрушка, сельдэрэй і цыбуля), арэхі (мігдалы), бабовыя (соя і фасоля), грэчка, інжыр, капуста, абрыкос, морква, рыба (гарбуша, лешч і судак), семкі кунжута і сланечніка, цытрусавыя, шпінат і халва[4]. Для засвойвання кальцыю варта 20 хвілінаў штодня знаходзіцца на сонцы і ўжываць багатую на вітамін D ежу (рыбін тлушч і марская рыба, сметанковае масла і яечны жаўток). Дзеля захавання кальцыю ў касцях варта ўнікаць ужывання жывёльнага тлушчу, кавы і солі. Косцеўтварэнню спрыяюць аэробіка, бег, плаванне, расцяжка, танцы[5], тэніс і хуткая хада. Шчыльнасці косці спрыяюць 50 скачкоў на месцы штодня.
Чыннікі
[правіць | правіць зыходнік]Да ўзнікнення хваробы вядзе маларухомы лад жыцця, нізкая вага, паленне, піццё кавы, газаваных і спіртовых напояў[6], працяглы прыём лекаў (стэроідныя гармоны і тэтрацыкліны). Ускладненні наступных хвароб таксама спрыяюць развіццю немачы: рэўматычныя (рэўматоідны артрыт, сістэмная чырвоная ваўчанка, анкілазавальны спандыліт) і эндакрынныя хваробы (сіндром Iцэнкі—Кушынга, гіперпаратырэоз, гіпертырэоз), захворванні страўнікава-кішачнага тракта з парушэннем усмоктвання, хваробы нырак (хранічная ныркавая недастатковасць) і імпатэнцыя[7].
Праявы
[правіць | правіць зыходнік]Хвароба выяўляецца праз боль у паяснічнай вобласці, крыжы і тазасцегнавых суставах, адчуванне цяжару між лапатак, мышачную млявасць i парушэнне хады, боль і дэфармацыю галёнкаступнёвых суставаў, прыпухласць і боль у ступнях[8]. Таксама адзначаецца змяншэнне росту, скрыўленне пазваночніка, сутаргі ў нагах, ломкасць i слаенне пазногцяў[9], пасівенне валасоў і выпадзенне зубоў[10].
Зноскі
- ↑ а б Disease Ontology — 2016. Праверана 15 мая 2019.
- ↑ а б в Monarch Disease Ontology release 2018-06-29 — 2018-06-29 — 2018. Праверана 28 ліпеня 2018.
- ↑ Таццяна Палубятка Піце, дарослыя, малако – будзеце здаровыя. — Шчучынская газета «Дзянніца», 15 чэрвеня 2011. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016.
- ↑ Вольга Цыбульская. Нас не зломіш // Краіна здароўя. — 1 кастрычніка 2009. — № 39 (151). — С. 5.
- ↑ Вольга Цыбульская. Пры астэапарозе чалавек можа «стаптацца» аж на 10—15 см // Краіна здароўя. — 12 жніўня 2010. — № 39 (208). — С. 5.
- ↑ Таццяна Дарашчонак Пачаў работу сайт Беларускага грамадскага аб'яднання «Пераможам астэапароз разам». — БелаПАН, 17 сакавіка 2008.
- ↑ Святлана Барысенка. Затрымайся, кальцый // Звязда : Газета. — 28 лютага 2013. — № 39 (27404). — С. 6. — ISSN 1990-763x.
- ↑ Увага – астэапароз // Звязда : Газета. — 29 кастрычніка 2005. — № 212 (25544). — ISSN 1990-763x.
- ↑ Вольга Цыбульская. Астэапароз // Звязда : Газета. — 9 чэрвеня 2007. — № 106 (25971). — ISSN 1990-763x.
- ↑ Святлана Хорсун. Асцярожна: астэапароз, або Чаму трухлявеюць косці // Мінская праўда : Газета. — 19 лютага 2011. — № 32-33. — С. 9. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Астэапароз- Святлана Барысенка, Вольга Шаўко. Абаронца касцей — кальцый-Д3 (часткі: 1, 2, 3, 4, 5, 6) // Звязда : Газета. — 16-19, 23-24 красавіка 2008. — ISSN 1990-763x.