Agaña

Agaña

Localización
13°29′N 144°45′L
Estado	Estados Unidos de América
Área insular	Guam
Capital de	Guam
Poboación
Poboación	943 (2020) (384,9 hab./km²)
Xeografía
Superficie	2,45 km²
Altitude	0 m
Organización política
• Xefe do goberno	John A. Cruz (en)
Identificador descritivo
Código postal	96910 e 96932
Fuso horario	Chamorro Time Zone (en)
Outro
Irmandado con	Guadalaxara Riga Malolos (pt) Cidade Quezon (2000–)
Páxina web	ns.gov.gu…

Agaña (en chamorro Hagåtña), é a capital de Guam, posesión dos Estados Unidos, situada na baía de Apra a carón do océano Pacífico. Ten unha poboación de 20 000 habitantes na súa área de influencia (2000).

En 1998 o Senado de Guam trocou o nome de Agana (pronunciado Agaña) a Hagåtña para axeitala ás normas da lingua chamorra, nesta lingua significa "sangue". O primeiro asentamento data do 500. O Forte de Santa Águeda, construído en 1800, domina a cidade.

Do século XVIII ata mediados do século XX, foi o principal núcleo de poboación de Guam, pero hoxe é o segundo máis pequeno dos 19 da illa, tanto por superficie como por poboación. Non obstante, segue sendo un dos grandes distritos comerciais da illa ademais de ser a sede do goberno.

Etimoloxía

"Hagåt" (tamén romanizado como haga, con parada glotal en vez de sílaba-final "t") significa "sangue" na lingua Chamorra. O sufixo "-ña" pódese traducir como pronomes posesivos seu, súa ou seus. Polo tanto, "Hagåtña" pódese traducir "o seu sangue". En 1998, o goberno de Guam cambiou o nome de "Agaña" á forma Chamorro / Chamoru orixinal. Non obstante, o nome da aldea veciña Agaña Heights segue sen cambiar.

Historia

Rúa principal de Agaña, arredor de 1899-1900.

Vista de Agaña, arredor de 1899-1900.

Foto de Agaña tomada antes da segunda guerra mundial.

Hagåtña era unha aldea destacada antes da colonización de Guam polos españois. En 1668, o primeiro [misioneiro] español, o Pai San Vitores chegou á illa. A familia do xefe Kepuha doou terreos en Hagåtña para que San Vitores construíse a primeira igrexa (Catedral-Basílica Nome de María en Guam.

Baixo o dominio español, gran parte da poboación indíxena de Guam e outras Illas Marianas viuse obrigada a trasladarse á cidade. Os restos de edificios da administración española pódense ver na praza de España situada á beira da catedral da arquidiocese de Agaña. Os restos do Palacio do Gobernador español están aquí e están máis preto do Departamento de Educación que da catedral.

Aldea de inmigrantes das Illas Carolinas preto de Agaña, 1899-1900.

Despois de que Guam fora cedido por España aos Estados Unidos na Guerra hispano-estadounidense de 1898, "Agaña" permaneceu como sede do goberno na Administración Naval dos Estados Unidos. En 1940, a poboación da cidade crecera ata preto de 10.000 habitantes, con case a metade dos residentes da illa. Establecéronse aldeas nas proximidades para inmigrantes das Illas Carolinas.

Guam foi capturada polas forzas xaponesas o 8 de decembro de 1941. Foi un insulto para os guamáns cando os seus novos propietarios, os xaponeses, renomeaban Guam como Ōmiya-jima (xaponés: 大宮島) ou Illa Gran Santuario, e Agaña Akashi (xa.: 明石) ou Pedra vermella ou brillante. As relacións cos xaponeses foron costa abaixo, pero a vida para os 20.000 guamenses que seguían aínda era tolerable. Durante a liberación de Guam en 1944 dos xaponeses durante a segunda guerra mundial, a cidade foi grandemente danada polo bombardeo naval dos Estados Unidos. Moitos antigos residentes establecéronse noutras partes de Guam despois da guerra. Como parte do plan de reconstrución de Guam, a Armada dos Estados Unidos de América construíu novas rúas rectas que pasaban por agras existentes e crearon moitos terreos con múltiples propietarios. Isto dificultou o desenvolvemento da cidade ata os nosos días. En decembro de 1944 Guam foi o escenario do disturbio racial de Agaña, entre militares brancos e negros estacionados na illa.

Hoxe, a pesar de ter unha poboación residente de só 1.100 habitantes (menos do 1% do total de Guam), a cidade segue sendo a sede do goberno territorial. Os seus lugares históricos son atractivos para os visitantes. Hagåtña é servido polo Aeroporto Internacional Antonio B. Won Pat en Tamuning e Barrigada.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Guampedia, Guam's Online Encyclopedia Hagåtña Village
• Hagåtña Guam at Guam Portal
• City of Hagåtña Arquivado 28 de agosto de 2005 en Wayback Machine. - Government of Guam
• Virtual Hagåtña

---

Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---