Pałac w Piotrkowicach (gmina Prusice)
 nr rej. pałac A/3926/1039 z 23.01.1964, park A/3929/403/W z 24.05.1978
| |
 Pałac | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1693 r. |
| Pierwszy właściciel |
1340 r. Mikołaj Parciwal z Piotrkowic, w 1349 r. Janko z Piotrkowic, rodzina von Prittwitz (1392 r.) |
| Kolejni właściciele |
Kolejni znani z nazwiska właściciele to: Czesław (1447 r.), Melchior Slopot (1472 r.), Henryk von Dohna (1482 r.), von Nostitz (1599 r.), Leonard von Skopp (1656 r.), Jan von Studnitz/Sturnitz, jego żona Anna Maria hrabina von Colonna (po drugim mężu), rodzina von Maltzan (1720 r.), rodzina von Danckelmann (od 1787 r. do 1945 r.) |
| Obecny właściciel |
Arkadiusz Michoński (2015) |
Położenie na mapie gminy Prusice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego  | |
 51°24′46,5″N 16°50′11,7″E/51,412917 16,836583
| |
Pałac w Piotrkowicach – renesansowy pałac, poddany barokizacji w 1693 r.[1] w Piotrkowicach – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W średniowieczu wieś należała do rodziny von Prittwitz (1392 r.), która od nazwy wsi przyjęła nazwisko. Założenie pałacowe w Piotrkowicach było własnością znanych rodzin arystokratycznych m.in. Kosligów, Nostitzów (od 1574 r.), von Maltzanów (właścicieli księstwa stanowego w Miliczu od 1684 r.), Colonna, von Danckelmanów (od 1787 r.)[2][3]
Opis
[edytuj | edytuj kod]Trzypiętrowy pałac wybudowany na planie prostokąta, kryty wysokim czterospadowym dachem mansardowym. Pierwotny obiekt z połowy XVI w. (posiadający gotyckie piwnice) na co wskazują zachowane detale architektoniczne (opaski okienne i drzwiowe) oraz konstrukcyjne (bogato zdobione belki stropowe datowane na ok. 1565 r.), również nieregularność podziałów fasad[4]. Na parterze sklepienia z manierystyczną dekoracją rollwerkową oraz sala z barokowymi stiukami z herbem von Maltzanów. Obecny kształt fasady nadany w okresie baroku ok. 1693 r. Dekoracja stiukowa unikalna w Europie Środkowej o proweniencji północno-włoskiej (autor Giovanni Simonetti[5] aktywny m.in. we Wrocławiu, Lipsku, Berlinie)[6]. Fasada pałacu wykazuje stylistyczne podobieństwa do wystroju Pałacu opatów klasztoru cysterskiego w Lubiążu (1690-92) uznanego za jedno z największych i najcenniejszych artystycznie realizacji barokowych w Europie[7]. Elewacje pokrywa bogaty program sztukatorski, zamieniający podziały architektoniczne na ramy dla dekoracji groteskowej i roślinnej. Na wyższych kondygnacjach artykulacja pilastrami o toskańsko-kompozytowych kapitelach zwieńczonymi koroną hrabiowską. Powiązania stylistyczne ze Starą Giełdą w Lipsku (Alte Borse) mogą wskazywać na aktywność w Piotrkowicach architekta Giełdy Johann Georg Starcke.
Pałac restaurowany w XIX w. przez rodzinę Danckelmanów bez zatarcia cech stylowych. Wyjątkowej urody fasada o dekoracji sztukatorskiej stawiająca obiekt wśród najwybitniejszych realizacji barokowych w Europie Środkowej. Dekoracja Pałacu wykazuje silne pokrewieństwo stylistyczne z barokowym wystrojem Opactwa Cystersów w Lubiążu uznawanym za arcydzieło sztuki barokowej na Śląsku.
Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, na który składają się: park, mauzoleum rodziny von Danckelman z 1850 r.[8] oraz założenie folwarczne w skład którego wchodzą: spichrz z pierwszej połowy XIX w. oraz ujeżdżalnia o bogatej dekoracji fryzu, stajnia z mieszkaniami służby oraz rządcówka, wszystkie w jednolitym eleganckim stylu neogotyckim z poł. XIX w. Ogród barokowy przekształcony w XIX w. w park krajobrazowy z dwoma stawami i romantycznym Mauzoleum rodowym. W parku dęby o charakterystyce pomników przyrody, ponad 500-letnie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 178. [dostęp 2015-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Paweł Grzyb, Oficjalny Serwis Internetowy Gminy Prusice [online], www.prusice.pl [dostęp 2017-01-06].
- ↑ Szlak zabytków architektury rezydencjonalnej | Kocie Góry [online], kociegory.com [dostęp 2017-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-07].
- ↑ Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Zabytki Sztuki w Polsce. Śląsk, 2006.
- ↑ Nikolaus Pevsner, Leipziger barock, 1928.
- ↑ Konstanty Kalinowski, Architektura doby baroku na Śląsku, 1977.
- ↑ Konstanty Kalinowski, Lubiąż, 1970.
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, BOLESŁAWIEC – gm [online], 17 października 2012 [dostęp 2012-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-27].