Gereformeerde kerk Gobabis

	Gereformeerde kerk; Gobabis
Sluit in	Botswana (Ghanzi) ; Distrik Gobabis
Klassis	Etosha
Huidige predikant(e)	Werner van den Heever
Belydende lidmate	217
Dooplidmate	53
Adres	H.v. Kerk- en; Quinto Cuanavalestraat; Gobabis; Namibië
	Geskiedenis
Stigtingsdatum	7 Junie 1937
Eerste predikant	H.F.V. Kruger ; 1931–1935

Ds. H.F.V. Kruger was van 1931 tot 1935 Gobabis se eerste leraar.

Die Partikuliere Sinode van Kaapland het ds. Hendrik Stephanus van Jaarsveld, leraar van die gemeente Philipstown van 1924 tot 1946, afgevaardig om lidmate uit Angola by Gobabis te gaan opsoek. Hy het die Gereformeerde kerk Gobabis op 6 Junie 1930 gestig.

Mev. ds. J.L. van der Merwe (gebore Christina Maria Etresia van der Merwe), predikantsvrou van 1939 tot 1944.

Ds. Louis Jacobus Botha, leraar van 1946 tot 1949.

Tant Sannie Jansen van Vuuren plaas op 29 Julie 1950 'n fles met belangrike dokumente onder die hoeksteen met behulp van haar seun Piet. Links agter is Ernst Meyer, agter die ketting die bouaannemer, Smit, en regs van die ketting die argitek, Gerard Moerdyk, langs hom dr. Koos van der Merwe en heel regs in profiel, prof. W.J. Snyman, wat die hoeksteen gelê het.

Ds. Jacs van Rooyen (regs agter), leraar van 1950 tot 1957, by sy seun, ds. J.A. van Rooy (links agter), en vader, ds. Koos van Rooy (voor).

Ds. F.J. Labuschagne, leraar van 1958 tot 1966.

Ds. M.A. Kruger was as sendeling van 1963 tot 1966 aan die gemeente verbonde.

Dr. F.R.P. de Bruyn, die leraar van 1967 tot 1969.

Ds. R.J.P. du Plessis, leraar van 1982 tot 2007.

Die Gereformeerde kerk Gobabis is die oudste Gereformeerde gemeente in Namibië. Einde 2015 was dit, wat sieletal betref (300), die naasgrootste van die tradisionele Gereformeerde kerke in dié land.

Agtergrond

Die stigting van die Gereformeerde kerk Gobabis was ’n regstreekse gevolg van die repatriasie van amper 2 000 Angola-Afrikaners, oorlewendes en nasate van die Dorslandtrekkers van die 1880's en byna almal lidmate van die Gereformeerde Kerk, van wie die laaste in 1929 in Suidwes-Afrika aangekom het. Van laat in die 19de eeu met die stigting van die NG gemeente Mariental (as Gibeon, 1898) tot in 1930, toe dié kerkverband reeds vyf gemeentes in Suidwes-Afrika gehad het, was dit die enigste van die drie Afrikaanse Kerke wat in die mandaatgebied bedrywig was. In 1930 het drie Gereformeerde kerke kort ná mekaar tot stand gekom, en wel Gobabis, Outjo en Aranos. Al was die Angola-Afrikaners meestal Gereformeerdes, was daar ook lidmate van die Hervormde Kerk onder hulle, wat verklaar waarom die eerste drie Hervormde gemeentes ook so te sê meteens tot stand gekom het, hoewel eers in 1937: Gobabis (31 Julie), Otjiwarongo (21 Augustus) en Grootfontein (4 September). Vanweë die koms van die Angola-Boere na Suidwes-Afrika is die Gereformeerde sowel as Hervormde gemeentes van Gobabis ouer as die plaaslike NG gemeente.

Stigting

Die Partikuliere Sinode van die Gereformeerde Kerk in Kaapland het ds. H.S. van Jaarsveld op 26 Mei 1930 afgevaardig om die lidmate wat tussen 1928 en 1930 na Suidwes gekom het, te gaan opsoek, kerklik te organiseer en die Woord en Sakramente te bedien. Ouderlinge Sarel du Plessis en E.T. Meyer het ds. Van Jaarsveld ontmoet. Saam het hulle na plaas nr. 412 vertrek, waar ’n groot groep lidmate, meestal uit Angola, hulle ingewag het.

In die eerste week van Junie 1930 was ds. Van Jaarsveld besig met belydenis-katkisasie. Op Vrydag 6 Junie 1930 het die stigting van die Gereformeerde kerk Gobabis toe plaasgevind as die eerste Gereformeerde gemeente in Suidwes-Afrika. Ds. Van Jaarsveld se preek tydens die stigting het gekom uit Efesiërs 2:19–22: "Zo zijt gij dan niet meer vreemdelingen en bijwoners, maar medeburgers der heiligen, en huisgenoten Gods; Gebouwd op het fondament der apostelen en profeten, waarvan Jezus Christus is de uiterste Hoeksteen; Op Welken het gehele gebouw, bekwamelijk samengevoegd zijnde, opwast tot een heiligen tempel in den Heere; Op Welken ook gij mede gebouwd wordt tot een woonstede Gods in den Geest." (Statebybel)

Op Vrydag 6 Junie 1930 het al die kerkraadslede uit Angola byeengekom om sake te reël vir die stigting van ’n nuwe gemeente, wat toe goedgekeur is. Daar was ’n emosionele oomblik toe die laaste notule van die Gereformeerde kerk Humpata, wat in 1928 moes ontbind juis weens die Afrikaners se repatriasie, voorgelees, goedgekeur en onderteken is. Die vergadering het die verkryging van grond bespreek en die Humpata-kerkraad sou voorlopig onveranderd bly tot ’n nuwe kerkraad verkies kon word. Ook het die gemeente besluit om ’n brief aan die Gereformeerde kerk Ghanzi in Betsjoeanaland te rig omdat Gobabis vir hulle die naaste Gereformeerde kerk was.

Op Saterdag op 7 Junie 1930 het al die Gereformeerde toe op plaas nr. 408 Halma (destyds nog Leeu genoem, maar later deur 'n Duitse boer wat dit besit het, verdoop tot Helma), distrik Gobabis byeengekom by die huis van broer P.G. Akkerman. By dié stigtingsgeleentheid was die kerkgebou ’n bokseil wat gespan is van die halfvoltooide gewel van die plaashuis. Daar was 364 belydende en 462 dooplidmate, altesaam 462. Die kerkraad uit Angola is toe ontbind en ’n nuwe verkies.

Die oorblyfsels van die kerk op die plaas is vandag nog sigbaar. In 1990 het lidmate daar bymekaargekom om die stigting van die kerk te gedenk. Die plaashuis op Helma is deels van die kalkklipstene van die kerk gebou.

Kerkbou

Die nuwe gemeente het dadelik besluit om op Gobabis te soek na ’n geskikte kerkerf in dié nuwe land waar hulle nou eiendomsreg gehad het, anders as in Portugees-Wes-Afrika. Die munisipaliteit het die kerkraad verseker dat aanliggende grond tot die erf wat hulle dan ook weldra gekry het, nie as vliegveld gebruik sou word nie (dis nie bekend hoekom die kerkraad so iets sou vrees nie). Talle faktore het bygedra tot die twee dekade lange vertraging in die bouwerk, onder meer die Tweede Wêreldoorlog.

Eindelik is die vermaarde argitek Gerard Moerdyk aangestel om die kerk te ontwerp en P.J. van der Merwe as sekretaris van die boukommissie. Die bouaannemers was Smit en Wagner. Moerdyk het dieselfde plan voorgestel as dié wat hy ontwerp het vir Potchefstroom-Noord (later genoem Potchefstroom-Die Bult), hoewel die Potchefstroomse kerk se toring anders lyk en die hele gebou van siersteen gebou is. Moerdyk se uitgangspunt was die Griekse kruis met ’n toring, en sitplek vir 400 kerkgangers. Die galery, met sitplek vir 125 mense, is simbolies van die uitgestrekte arms van omhelsing deur die gemeenskap van gelowiges. Die toring het ’n stomp punt gekry omdat ’n spitsvormige ontwerp glo te veel na ’n Rooms-Katolieke kerk sou lyk.

Op Moerdyk se voorstel is ’n goedkoper hout vir die dakwerk gebruik; die vloer is ook voorlopig nie met blokkies bedek nie. Die banke is van Johannesburg laat kom en die plaaslike owerheid het die ligte geïnstalleer. Die preekstoel is plaaslik gemaak en die Agostiek-pleister is weggelaat, alles om koste te bespaar. ’n Lidmaat, J.C. Labuschagne, het die kerkklok geskenk.

Bouwerk het in April 1949 begin en op 29 Julie 1950 is die hoeksteen gelê. ’n Lidmaat, Sannie Jansen van Vuuren, het ’n bottel met dokumente onder die hoeksteen geplaas. Op 25 Augustus 1952 het die gemeente dié kerk in gebruik geneem waarna hulle reeds sedert 1930 uitgesien het. Oudl. H.F. Potgieter het die deur oopgesluit, oudl. H.P. du Plessis het die Statebybel en oudl. M. van der Merwe die Psalmboek op die kansel geplaas.

Tant Sannie Janse van Vuuren, wat die fles onder die hoeksteen geplaas het, is op 14 September 1867 as Susanna Catherina du Plessis op die plaas Grivelfontein, distrik Rustenburg, gebore en oorlede op 7 Julie 1952. Haar vader, Lourens Marthinus du Plessis, was leier van die tweede Dorslandtrek. Op 27 September 1885 is sy op Grootfontein met Christoffel Johannes Janse van Vuuren (22 Desember 1866 – 1 Desember 1938) in die huwelik bevestig. Hy is gebore te Leeufontein, distrik Potchefstroom, en oorlede op die plaas Haring, distrik Gobabis. Uit hul huwelik 12 kinders gebore. As oudste lidmaat van die gemeente het tant Sannie tydens die hoeksteenlegging van die kerk op Gobabis die bottel met gegewens van die gemeente onder die hoeksteen geplaas.

Gobabis het einde 1997 305 belydende lidmate gehad, einde 2001 was dit 274 en einde 2012 211, maar teen einde 2014 het dit weer toegeneem tot 242. Die algemene neiging in Namibiese Gereformeerde kerke in die eerste anderhalf dekade van die 21ste eeu was dat amper al die gemeentes in die land se lidmaattal min of meer bestendig was, buiten 'n drastiese afname in die gemeentes Aranos, Grootfontein en Karasburg.

Predikante

Kruger, Herculaas Frederik Venter, 1931–1935 (in kombinasie met Outjo en Omrah)
Van der Merwe, Johannes Lodewikus, 1939–1944 (in kombinasie)
Botha, Louis Jacobus, 1946–1949
Van Rooy, Jacobus, 1950–1957
Labuschagne, Frans Jakob, 1958–1966
De Bruyn, dr. Frans Roelof Petrus, 1967–1969
De Klerk, dr. Barend Jacobus, 1970–1975
Vorster, dr. Jacobus Marthinus, 1975–1978
Van der Schyff, Jan Adriaan Venter, 1978–1981 (verlaat die bediening)
Du Plessis, Roelof Jacobus Petrus, 1982–2007 (aanvaar sy emeritaat)
Grönum, dr. Nicolaas Johannes, 2002–2004
De Bruyn, Paul Jacobus, 2007–2011
Kotzee, Dirk, 2012–2015
Van den Heever, Werner, 30 Oktober 2016 – hede (oorgekom vanaf die Gereformeerde kerk Vryheid)

Sendelinge

Kruger, dr. Mechiel Andries, 1963–1966 (onder die San)
Van der Westhuizen, Philippus Jacobus Wilhelmus Schutte, 1967–1978
Van der Walt, Nicolaas Jakobus, 1978–1982
Venter, Tjaard Machiel, 1982–1985
Viljoen, dr. Francois Petrus, 1988–1990
Vogel, Gert Marthinus, 1991–1997

Bronne

(af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2002. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1957. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1958. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1958. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1959. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Vogel, Willem (red.). 2015. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2016. Potchefstroom: Administratiewe Buro.

Sien ook

Gereformeerde Kerke in Namibië

Eksterne skakels

(af) Die gemeente se webtuiste Geargiveer 3 Desember 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 2 Desember 2015.
(af) Predikantspaar in Botswana gekaap, beroof, Republikein, 3 April 2017. URL besoek op 3 April 2017.