47 Dywizjon Artylerii Ciężkiej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1939 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Michał Kubicki |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
ONW, DOW |
47 Dywizjon Artylerii Ciężkiej – samodzielny pododdział artylerii Wojska Polskiego okresu II RP.
Dywizjon nie występował w pokojowej organizacji wojska. Zmobilizowany w 1939 przez 1 pułk artylerii ciężkiej z Modlina dla odwodu Naczelnego Wodza. Uzbrojony był w 12 armat kal.120 mm wz. 78/09/31
47 dac w kampanii wrześniowej
[edytuj | edytuj kod]W ramach II rzutu mobilizacji powszechnej 1 pac przystąpił do formowania 47 dywizjonu artylerii ciężkiej typu I[1]. Mobilizacja odbywała się początkowo we wsi Nowy Modlin, a później we wsi Rybitew. 7 września mobilizację ukończono.
7 września dywizjon podporządkowano GO gen. Zulaufa i skierowano go do wsparcia przedmościa "Zegrze" na odcinek obrony Warszawskiej Brygady Obrony Narodowej. 8 i 9 września 47 dac przybył do rejonu Nieporętu i zajął stanowiska ogniowe na skraju lasu w kierunku Bugo-Narwi. Ostrzał 3 baterii korygował obserwator z kosza balonu obserwacyjnego. W trakcie marszu do Nieporętu dywizjon był atakowany przez lotnictwo niemieckie. Od 9 do 11 września dywizjon prowadził dalekie ognie nękające na podchodzące jednostki niemieckie, od 9 września dowódcą artylerii całego przedmościa został mjr Kubicki. 11 września ostrzeliwał niemiecką 217. DP forsującą Bugo-Narew w rejonie Ryni, ostrzał był korygowany przez obserwatorów umieszczonych w balonach obserwacyjnych. 12 września oddziały niemieckiej 217. DP, zepchnęły broniące się bataliony 20 Dywizji Piechoty w kierunku stanowisk dywizjonu, w kompanii balonów zakończył się zapas gazu, ponadto stanowiska znalazły się pod ostrzałem niemieckiej artylerii. Na odcinku 3 baterii piechota niemiecka wdarła się na bezpośrednią bliskość stanowisk baterii, armaty strzelały ogniem "na wprost", następnie ostrzałem odbitkowym na odległość 50 m. Doszło do walki wręcz kanonierów w obronie swoich armat. 13 września niemiecka 31. DP sforsowała Bugo-Narew i zajęła Wieliszew i Poniatów. 1 i 2 baterie wieczorem wspierały polską piechotę z 20 DP i Warszawskiej Brygady ON w kontrataku. 3 bateria nadal prowadziła ostrzał pozycji niemieckich pod Rynią. 3 bateria do północy prowadziła ostrzał niemieckich oddziałów, osłaniając odwrót 20 DP.
14 września 47 dac dotarł do Warszawy i został przydzielony do odcinka Warszawa-Zachód, z zadaniem wsparcia sektora Ochota, Wola pod dowództwem ppłk. Kalandyka. Poszczególne baterie 15 września zajęły stanowiska: 1 bateria na boisku "Skry", 2 bateria obok cmentarza żydowskiego, 3 bateria w Parku Ujazdowskim. Od 15 do 18 września dywizjon ostrzeliwał cele na wskazania dowódcy sektora, 18 września wspólnie z I/9 pułku artylerii ciężkiej wspierał wypad oddziałów ppłk. dypl. Okulickiego w kierunku Blizna. W czasie ostrzału oba dywizjony ciężkie zniszczyły 4 czołgi niemieckie i ok. 15 pojazdów transportowych. 19 i 20 września z uwagi na ograniczoną ilość amunicji kal. 120 mm, wymieniono dotychczas używane armaty na haubice kal. 100 mm wz. 14/19 w ilości 9 sztuk. 20 września zmieniono dowódcę 2 baterii. 47 dac. 26 września próbował wesprzeć kontratak 56 pułku piechoty na Fort Szczęśliwice, lecz z uwagi na przerwaną łączność działanie dywizjonu było niemożliwe. Wieczorem 27 września 47 dac przeszedł do Cytadeli, gdzie uszkodzono haubice i pozostałą broń i sprzęt. W następnych dniach wymaszerował z Warszawy do niewoli[2].
Obsada personalna
[edytuj | edytuj kod]- Dowódca dywizjonu - mjr Michał Kubicki[3]
- adiutant dywizjonu - por. Stanisław Dawidczyński
- oficer gospodarczy i dowódca plutonu dowodzenia – kpt. int. Konstanty Pietrzak[4]
- dowódca 1 baterii - kpt. Bolesław Gołębiowski
- dowódca 2 baterii - por. rez. Józef Malinowski (do 20 IX 1939), kpt. Bolesław Wasilewski[5]
- dowódca 3 baterii - por. Stefan Dzieńkowski
- oficer ogniowy por. rez. Jerzy Przymanowski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 321-322.
- ↑ Zarzycki 1997 ↓, s. 41-44.
- ↑ Zarzycki 1997 ↓, s. 41.
- ↑ Konstanty Pietrzak. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.12282 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-02].
- ↑ Zarzycki 1997 ↓, s. 44.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Instytut Wydawnictw PAX. Warszawa 1990
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny "W". Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków 1995. ISBN 83-85621-87-3
- Piotr Zarzycki: 1 Pułk Artylerii Ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 55. Pruszków: Wydawnictwo „Ajaks”, 1997. ISBN 978-83-87103-27-9.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.